Międzynarodowy Rok Astronomii zapoczątkowała we Wrocławiu bardzo smutna uroczystość. 3 stycznia, w sobotę, na kameralnym cmentarzu na Skowroniej Górze pożegnaliśmy dra Tadeusza Ciurlę, emerytowanego adiunkta w Instytucie Astronomicznym Uniwersytetu Wrocławskiego.
Urodził się 1 maja 1937 r., zmarł 26 grudnia 2008 r. Zaliczał się do drugiego pokolenia polskich astronomów we Wrocławiu. Pokolenie to tworzyli ludzie urodzeni jeszcze przed druga wojną światową, a więc z dala od Wrocławia, którzy studia astronomiczne i późniejszą działalność naukowo-dydaktyczną odbyli już w tym mieście.
Tadeusz Ciurla trafił do Wrocławia z Żywiecczyzny. W Rajczy, na ojcowiźnie, wciąż gospodaruje Jego rodzeństwo. Studiował w latach 1954–1959. Pracę magisterską poświęconą badaniu profili linii absorpcyjnych w atmosferach gwiazd z gradientem prędkości napisał pod kierunkiem prof. Antoniego Opolskiego. Jeszcze w trakcie studiów, w 1958 r., został pracownikiem Uniwersytetu Wrocławskiego i przez kilkanaście pierwszych lat (do połowy lat 70.) mieszkał wraz z rodziną na terenie Obserwatorium w Białkowie, prowadząc intensywne obserwacje. Rozwijał tematykę zapoczątkowaną w trakcie pisania pracy magisterskiej, co zaowocowało pracą doktorską w 1965 r. Był jedynym doktorem, jakiego zdążył wypromować nieodżałowany, przedwcześnie zmarły, doc. Jan Kubikowski.
Głównym obszarem zainteresowań naukowych dra T. Ciurli było badanie gwiazd zmiennych pulsujących. Opublikował prace poświęcone cefeidom klasycznym i gwiazdom typu beta Cephei. Szczególnie duży wkład wniósł w poznanie okresowości „wrocławskiej” gwiazdy 12 (DD) Lacertae. W 1967 r.odbył roczny staż naukowy w Lick Observatory w Kalifornii. Owocem tego pobytu było współautorstwo szeroko cytowanej publikacji w „Astrophysical Journal” poświęconej zmianom jasności i polaryzacji kwazara 3C 234 w zakresie widzialnym. Był w Instytucie Astronomicznym jednym z pionierów, jeśli chodzi o wykonywanie obliczeń za pomocą komputerów.
45 lat wytężonej pracy w Instytucie Astronomicznym to także bardzo szeroka działalność dydaktyczna. Przez kilka kadencji pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. dydaktycznych. Był autorem i współautorem skryptów dla studentów: Astronomia galaktyczna i Wstęp do astrofizyki. Ale najlepszą pamiątką Jego zdolności dydaktycznych pozostanie wdzięczna pamięć słuchaczy prowadzonych przez Niego zajęć. Nie zapomnę wykładów z programowania i astronomii galaktycznej oraz pierwszego seminarium, na którym uczyłem się od Niego, w jaki sposób referować materiały naukowe.
Jakim był człowiekiem? Przez wszystkie lata pracy dał się poznać jako Osoba bardzo skromna, dystansująca się od splendorów i przesadnie głośnych uroczystości. Wolał systematyczną i żmudną pracę w swoim zacisznym pokoiku, na poddaszu środkowego budyneczku Instytutu Astronomicznego, przy ulicy Kopernika 11. Zawsze można było zwrócić się do Niego z prośbą o radę i nigdy takiej pomocy nie odmawiał. Często taka doraźna pomoc przyjmowała ramy stałej współpracy naukowej. Znany był ze swej pryncypialności: miał jasno sprecyzowany punkt widzenia, z którym się nie krył, nie bacząc na konsekwencje. Wielu tłumaczyło taką postawę góralskim rodowodem.
W 2003 r. przeszedł na emeryturę, a więc nie zdążył nacieszyć się zbyt długo zasłużonym odpoczynkiem. Tym bardziej że usilnie pracował nad przygotowaniem zupełnie nowej wersji książki o astronomii galaktycznej. Nadal żywo interesował się nowinkami astronomicznymi oraz sprawami instytutowymi. Każde ważniejsze wydarzenie było przez Niego wnikliwie analizowane i komentowane.
Na cmentarzu Zmarłego pożegnała mocno rozgałęziona rodzina, z żoną Krystyną i dwiema córkami na czele, oraz liczne grono współpracowników i uczniów związanych z Instytutem Astronomicznym, ale też z Instytutami Fizyki Uniwersytetu Wrocławskiego i Polską Akademią Nauk. Wszyscy zgodnie pochyliliśmy nasze czoła w obliczu niekwestionowanych zasług dra Tadeusza Ciurli.
Cześć Jego Pamięci!