ALMA

Nowe dane z interferometru radiowego ALMA oraz innych wielkich teleskopów posłużyły naukowcom do utworzenia niezwykłego obrazu przedstawiającego sieć kosmicznych włókien w Mgławicy w Orionie. Obiekty te jawią się tutaj jako rozpalone do czerwoności, ale w rzeczywistości są bardzo chłodne - tak zimne, że astronomowie chcący je badać muszą używać specjalnych, wyjątkowo czułych instrumentów.

Czy Proxima Centauri, najbliższy nam układ planetarny, faktycznie nadaje się do zamieszkania? Najnowsze badania wykonane z udziałem sieci ALMA wnoszą wiele wątpliwości. Kilka miesięcy temu naukowcy korzystający z tego interferometru radiowego wykryli silny rozbłysk gwiazdy. Okazuje się, że słynna planeta Proxima b może wcale nie być przyjazna życiu.

W młodym obszarze formowania gwiazd położonym w konstelacji Wężownika, około 410 lata świetlne od Słońca, odkryto fascynujący dysk protoplanetarny o nazwie AS 209. Powstaje w nim nowa planeta - widzimy ciekawy wzorzec złożony z pierścieni i przerw w tworzącym go pyle. Ta mapa radiowa została uzyskana z pomocą radioteleskopów sieci ALMA.

Młoda gwiazda w konstelacji Strzelca okrążana jest przez dwie również młode planety. Zostały one niedawno wykryte z pomocą chilijskiej sieci interferometrycznej ALMA. Globy te są około dwa razy większe od Saturna. Najciekawsze jest jednak to, że planety te wciąż się jeszcze formują!

Astronomowie korzystający z ALMA zaobserwowali po raz pierwszy wypływ pojawiający się w jednym z jąder Arp 220. Jest to najbliższa Ziemi, bardzo jasno świecąca w podczerwieni galaktyka, powstała w wyniku zderzenia dwóch galaktyk, które są obecnie w procesie łączenia. Chociaż obiekt ten był przedmiotem obszernych badań, jego zwartość i zaciemnienie stanowiły do tej pory dla astronomów wyzwanie. ALMA zaobserwował wypływ z jednego z jąder w trzech wymiarach (prędkość oraz dwuwymiarowa informacja przestrzenna).

Pobliska galaktyka karłowata – Wielki Obłok Magellana (LMC) jest chemicznie prymitywnym miejscem.

W najnowszym odcinku "Astronarium" zobaczymy jakie zagadki Wszechświata polscy astronomowie badają przy pomocy teleskopów Europejskiego Obserwatorium Południwego (ESO) znajdujących się na pustyni Atakama w Chile. Pokazane zostaną wybrane przykłady badań rozpoczętych po wstąpieniu naszego kraju do ESO w 2015 r. Premiera w sobotę 20 stycznia o godz. 8:05 w TVP 3, powtórki w środę oraz na YouTube.