Międzynarodowy zespół astronomów odkrył nowy typ eksplozji w odległych galaktykach. Wybuch, nazwany PS1-10adi, wydaje się preferować aktywne galaktyki, zawierające supermasywne czarne dziury, które pochłaniają gaz i materię wokół nich.
Używając teleskopów na La Palma i Hawajach, zespół wykrył eksplozję, która była tak energetyczna, że musiała pochodzić z jednego z dwóch źródeł: niezwykle masywnej gwiazdy – ponad kilkaset razy masywniejszej, niż Słońce – eksplodującej jako supernowa, lub z gwiazdy o niższej masie, która została rozerwana przez ultra mocne siły grawitacyjne zbliżone do supermasywnej czarnej dziury.
Owa eksplozja miała miejsce 2,4 miliarda lat temu, ale ogromna odległość, jaką musiało przebyć światło obiektu aby dotrzeć do Ziemi sprawiła, że astronomowie mogli ją wykryć dopiero w 2010 roku. Powolna ewolucja wybuchu pozwoliła astronomom na monitorowanie go przez kilka lat.
Dr Cosimo Inserra z Uniwersytetu Southampton był zaangażowany w analizę danych i pomógł zidentyfikować tylko dwa scenariusze, które mogłyby wyjaśnić to wydarzenie. Sprawdził również dane, używając przetestowanych fizycznych modeli supernowych, na poparcie swoich wyników.
Skomentował: “Dokonane przez nas odkrycie pokazało wybuchy zdolne do uwolnienia energii dziesięć razy większej, niż normalne eksplozje. Nasze dane pokazują, że takie wydarzenia nie są zbyt rzadkie i stanowią wyzwanie dla naszej wiedzy na temat eksplozji i rozrywania się gwiazd. Jednocześnie ich istnienie dostarcza nam ważnych informacji o ekstremalnym środowisku w centralnej, ukrytej części galaktyk.”
Główny autor pracy, dr Erkki Kankare z Queen’s University w Belfaście dodał: „Jeżeli eksplozje te są zakłóceniami pływów – gdy gwiazda zbliża się wystarczająco do horyzontu zdarzeń czarnej dziury i jest rozrywana przez potężne siły grawitacyjne – wówczas jej właściwości są takie, jakby to był zupełnie nowy rodzaj zakłóceń pływowych. Jeżeli są one wybuchami supernowych, ich właściwości są bardziej ekstremalne, niż kiedykolwiek wcześniej obserwowaliśmy i prawdopodobnie są połączone z centralnym środowiskiem galaktyk macierzystych.”
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Więcej: Astronomers discover new type of cosmic explosion
Źródło:
University of Southampton
Na zdjęciu: Wizja supermasywnej czarnej dziury. Źródło: University of Southampton
