Przejdź do treści

Astronomowie śledzą zanikanie wielkiej burzy na Neptunie

Kilka zdjęć z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawiających ewolucję wielkiej burzy w atmosferze Neptuna. Rozmiar burzy zmniejszył się w ciągu dwóch lat z 5100 kilometrów do około 3700 kilometrów. Źródło: NASA, ESA, M.H. Wong, A.I. Hsu (UC Berkeley).

Przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Hubble’a naukowcom udało się prześledzić ewolucję ciemnej plamy na Neptunie, czyli wielkiej burzy w atmosferze tej planety. Wydaje się, że plama jest obecnie w trakcie zanikania.

O ciemnych plamach na Neptunie wiadomo od końca lat osiemdziesiątych, kiedy zostały sfotografowane przez sondę Voyager 2. Plamy te to wielkie burze w atmosferze planety, podobnie jak w przypadku plam na Jowiszu czy Saturnie. Współcześnie dokładne badania tych struktur w atmosferze Neptuna są możliwe dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Hubble'a, który jako jedyny instrument ma odpowiednie możliwości obserwacyjne w zakresie ultrafioletowym. W szczególności, udało się dzięki temu odkryć dwie ciemne plamy, które pojawiły się w połowie lat dziewięćdziesiątych, a później zanikły.

Najnowsza plama (burza) została wykryta w 2015 roku. Obecnie wydaje się słabnąć i jest pierwszą, którą udało się sfotografować w trakcie procesu zanikania. Naukowcy mają jej zdjęcia z września 2015 roku, maja 2016 roku, października 2016 roku i października 2017 roku. Plama zachowuje się inaczej, niż przewidują modele w symulacjach dynamicznych. Według symulacji antycyklony na Neptunie powinny przesuwać się w kierunku równika, a w jego pobliżu rozpadać się i ewentualnie wywoływać gwałtowną aktywność w chmurach. Natomiast obserwowana plama dryfuje w stronę bieguna południowego. Oprócz tego jej rozmiary zmalały z nieco około 5100 kilometrów do około 3700 kilometrów w dłuższej osi, maleje także kontrast (plama słabnie).

Burze na Neptunie wirują w kierunku takim jak antycyklony. W górę unoszona jest materia z niższych warstw. Pozwala to naukowcom na badania obszarów, które w normalnych warunkach są niedostępne do obserwacji – przy czym warto zaznaczyć, że cząsteczki w ciemnych plamach tak naprawdę nadal mocno odbijają światło; widzimy plamy jako ciemne, gdyż są one nieco ciemniejsze od otoczenia. Przypuszczalny główny budulec ciemnych plam to siarkowodór.

Zdjęcia ciemnych plam na Neptunie są wykonywane w ramach projektu Outer Planet Atmospheres Legacy (OPAL). Ma on na celu wykonywanie każdego roku globalnych map Jowisza, Saturna, Urania i Neptuna. W publikacji dotyczącej zanikającej plamy na Neptunie wykorzystano także dodatkowe dane z prac zespołu, którym kierował Michael H. Wong z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Publikacja naukowa ukazała się w internecie 15 lutego 2018 roku w „Astronomical Journal”.

Więcej informacji:

 

Źródło: NASA / STScI / Hubblesite.org

Opracowanie: Krzysztof Czart

Na zdjęciu: Kilka zdjęć z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawiających ewolucję wielkiej burzy w atmosferze Neptuna. Rozmiar burzy zmniejszył się w ciągu dwóch lat z 5100 kilometrów do około 3700 kilometrów. Źródło: NASA, ESA, M.H. Wong, A.I. Hsu (UC Berkeley).

 

Reklama