Przejdź do treści

Jak podróże kosmiczne zmieniają ludzki mózg

Wraz ze wzrostem liczby misji kosmicznych i ich stopniowym wydłużaniem, poznawanie ich skutków na ludzki organizm jest niezwykle istotne. Najnowsze badania w tym temacie dotyczą zmian, jakie zachodzą w strukturze mózgu astronautów, gdy przebywają oni przez dłuższy czas poza Ziemią.

Naukowcy z Medical University of South Carolina przeprowadzili badania na podstawie skanów mózgu 34 astronautów przed ich misjami oraz po powrocie. 18 astronautów brało udział w długich misjach (średnio trwających około 6 miesięcy) na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, a pozostałych 16 brało udział w krótszych misjach (około 2 tygodniowych) na pokładach promów kosmicznych.

Dzięki porównaniu skanów badacze odkryli, że struktury mózgu astronautów przebywających przez dłuższy czas poza Ziemią wykazywały kilka znaczących zmian po powrocie na naszą planetę. Najwyraźniejszą z nich było przesunięcie się mózgu w górę w obrębie czaszki, co skutkowało zwężeniem się miejsca przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego przy górnej części mózgu. Takie zmiany nie zostały zaobserwowane u osób przebywających na krótszych misjach.   

Ponadto, aż 94% astronautów po powrocie z długich misji doświadczyło zwężenia się bruzdy środkowej mózgu, zwanej również bruzdą Rolanda. Jest to struktura, która oddziela płat czołowy od płata ciemieniowego, biegnąc od połowy brzegu grzbietowego do przodu i ku dołowi. Dla porównania skany astronautów, którzy wrócili z krótkich misji wykazywały podobne zmiany jedynie w 19% przypadków.

Od dawna już wiadomo, że warunki mikrograwitacji panujące w przestrzeni kosmicznej wywierają duży wpływ na organizmy przebywających tam osób. Najnowsze badania nie są pierwszymi tego rodzaju analizami, ale według jednego z współtwórców badań doktora Michaela Antonucciego, neuroradiologa z MUSC, są one obecnie jednymi z najbardziej kompleksowych, które przedstawiają zmiany zachodzące w mózgu podczas długiego przebywania poza Ziemią.

Naukowcy przypuszczają, że odkryte zmiany mogą być przyczyną negatywnych skutków podróży kosmicznych, które zaobserwowano u powracających astronautów. Syndrom VIIP (ang. visual impairment intracranial pressure syndrome) objawia się głównie pojawieniem się wady wzroku, spuchnięciem tarczy nerwu wzrokowego oraz podwyższonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym. Według naukowców z MUSC, aby potwierdzić związek syndromu VIIP ze zmianami mózgu zarejestrowanymi u astronautów, potrzebne będą dodatkowe, bardziej szczegółowe badania.

Naukowcy wierzą, że wyciągnięte przez nich wnioski przyczynią się do głębszego zrozumienia, w jaki sposób przebywanie w przestrzeni kosmicznej wpływa na ludzki organizm oraz jakie działania trzeba przedsięwziąć, żeby zmniejszyć negatywne skutki dłuższych lotów, takich jak na przykład planowane misje marsjańskie.

 

Źródło: portal livescience.com

Więcej informacji:

Na zdjęciu: obrazy uzyskane z rezonansu magnetycznego astronautów przed długim pobytem w przestrzeni kosmicznej (A) i po powrocie (B). Źródło: The New England Journal of Medicine ©2017.
 

Reklama