Przejdź do treści

Kolejny rekord odległości w gromadach galaktyk

Gromada galakyk CL J1001+0220
25 sierpnia pisaliśmy o odkryciu czterech gromad galaktyk odległych o około 10 miliardów lat świetlnych, a naukowcy już znaleźli bardziej odległą gromadę. Gromada galaktyk CL J1001+0220 znajduje się 11,1 miliarda la świetlnych od nas.

Jak podaje Rentgenowskie Obserwatorium Chandra, obserwacje prowadzone tym kosmicznym teleskopem, a także kilkoma innymi instrumentami kosmicznymi i naziemnymi, pozwoliły na odkrycie w gromady galaktyk, której światło potrzebuje 11,1 miliarda lat, aby dotrzeć do nas. Według odkrywców, gromadę tę udało się dostrzec tuż po tym jak przeszła ze stadium luźnego zgrupowania galaktyk (protogromady) do w pełni wykształconej gromady galaktyk. O ile protogromady dostrzegano juz na dalszych odległościach, to w przypadku pełnoprawnej gromady jest to rekordowy dystans.

Gromada  CL J1001 charakteryzuje się nie tylko dużą odległością, ale także intensywnymi procesami gwiazdotwórczymi z temper około 3000 mas Słońca na rok. W centralnej części gromady spośród 11 galaktyk, w przypadku dziewięciu zachodzą procesy formowania się bardzo dużych ilości nowych gwiazd. Obserwacje sugerują, że galaktyki eliptyczne w gromadzie formują gwiazdy krócej i  gwałtowniej niż ich odpowiedniczki poza gromadą. Porównanie wyników obserwacji z symulacjami gromad galaktyk ujawnia niespodziewanie dużo masy w gwiazdach w stosunku do całkowitej masy gromady, czyli albo procesy gwiazdotwórcze są niezwykle intensywne w przypadku odległych galaktyk, albo przypadek gromady CL J1001 jest tak rzadki, że nie natrafiono na jej odpowiedniczkęw symulacjach kosmologicznych.

Do zebrania danych posłużyły teleskopy od kilku instytucji naukowych, w tym od NASA, ESA, ESO. Lista teleskopów obejmuje: Obserwatorium Rentgenowskie Chandra, Kosmiczny Teleskop Hubble'a, Kosmiczny Teleskop Spitzera, XMM-Newton, Hershel, Karl G. Jansky Very Large Array, Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), Institut de Radioastronomie Millimetrique Northern Extended Millimeter Array (IRAM NOEMA) oraz teleskop VLT

Wyniki opisano w artykule, który ukazał się 30 sierpnia 2016 r. w czasopiśmie „The Astrophysical Journal”.

Źródło: Chandra X-Ray Observatory / NASA

Więcej informacji:

Na zdjęciu:
Gromada galaktyk CL J1001+0220. Obraz złożony z obserwacji na różnych długościach fali. Źródło: promieniowanie X: NASA/CXC/Université Paris/T.Wang et al; podczerwień: ESO/UltraVISTA; fale radiowe: ESO/NAOJ/NRAO/ALMA.

Reklama