Dzisiaj Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) podpisało kolejne cztery kontrakty na budowę elementów Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu (ELT), który ma mieć 39 metrów średnicy.
Uroczyste podpisanie umów nastąpiło 18 stycznia w siedzibie ESO w Garching koło Monachium. Kontrakty dotyczą zwierciadła wtórnego, zwierciadła trzeciego rzędu, konstrukcji wspierającej zwierciadła i czujników brzegowych dla segmentów zwierciadła głównego.
Pierwsze dwa kontrakty obejmują odlanie zwierciadła głównego i zwierciadła trzeciego rzędu. Będą to największe pojedyncze zwierciadła zastosowane w teleskopie ELT (bowiem zwierciadło główne będzie złożone z segmentów), które same mogłyby rywalizować rozmiarami z wieloma dużymi teleskopami działającymi obecnie. Zwierciadło wtórne ma mieć 4,2-metra średnicy, a zwierciadło trzeciego rzędu będzie mierzyć 3,8 metra. Pierwsze zostanie dostarczone do końca 2018 roku, a drugie do lipca 2019 roku.
Mimo iż będą sporo ważyć, odpowiednio 3,5 tony i 3,2 tony, zwierciadła będą odpowiednio giętkie, aby można było utrzymywać ich właściwy kształt. Wykonane będą ze specjalnego ceramicznego materiału opracowanego specjalnie dla teleskopów astronomicznych pod koniec lat sześćdziesiątych i używanego w wielu wielkich teleskopach. Materiał ten nosi nazwę Zerodur i jest wytwarzany przez firmę SCHOTT, z którą podpisano umowy na oba lustra. Materiał charakteryzuje się bardzo niewielką rozszerzalnością pod wpływem temperatury.
Lustro trzeciego rzędu będzie wyróżniającą cechą systemu optycznego teleskopu. Większość dużych teleskopów (np. VLT, czy Kosmiczny Teleskop Hubble'a), stosuje dwa zwierciadła (główne i wtórne). Jeśli jest używane trzecie, to tylko jako niewielkie lustro płaskie do odpowiedniego skierowania wiązki światła do konkretnego odbiornika. W przypadku ELT trzecie zwierciadło będzie zakrzywione i jego obecność ma polepszyć jakoś obrazu na dużym polu widzenia. Łącznie cały system optyczny ELT ma składać się z aż pięciu zwierciadeł.
Trzeci kontrakt ma za zadanie skonstruowanie "pojemników" na zwierciadła. Konstrukcje będą podtrzymywać lustra wtórne i trzeciorzędowe oraz stanowić część zaawansowanego systemu optyki aktywnej, zapewniającego właściwy kształt zwierciadeł i ich odpowiednią pozycję w teleskopie. Wykonawcą kontraktu będzie SENER Group.
Z kolei czwarta umowa dotyczy wyprodukowania czujników brzegowych dla segmentów zwierciadła głównego. Łącznie ma zostać dostarczone 4608 sensorów, w pierwszej fazie 3288, a w drugiej 1320. Czujniki będą służyły systemowi zapewniającymi odpowiednie położenie segmentów względem pozostałych. Kontrakt ten zrealizuje konsorcjum FLAMES, złożone z firm Fogale i Micro-Epsilon.
Po raz pierwszy w swoim komunikacie ESO zastosowało nazwę ELT, zamiast E-ELT, co by sugerowało skrócenie dotychczasowej nazwy. Do tej pory był to Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large Telescope), a teraz będzie nosił nazwę Ekstremalnie Wielki Teleskop (Extremely Large Telescope). Czyżby sugerowało to przystąpienie do projektu dodatkowych krajów spoza Europy?
Uroczyste podpisanie umów nastąpiło 18 stycznia w siedzibie ESO w Garching koło Monachium. Kontrakty dotyczą zwierciadła wtórnego, zwierciadła trzeciego rzędu, konstrukcji wspierającej zwierciadła i czujników brzegowych dla segmentów zwierciadła głównego.
Pierwsze dwa kontrakty obejmują odlanie zwierciadła głównego i zwierciadła trzeciego rzędu. Będą to największe pojedyncze zwierciadła zastosowane w teleskopie ELT (bowiem zwierciadło główne będzie złożone z segmentów), które same mogłyby rywalizować rozmiarami z wieloma dużymi teleskopami działającymi obecnie. Zwierciadło wtórne ma mieć 4,2-metra średnicy, a zwierciadło trzeciego rzędu będzie mierzyć 3,8 metra. Pierwsze zostanie dostarczone do końca 2018 roku, a drugie do lipca 2019 roku.
Mimo iż będą sporo ważyć, odpowiednio 3,5 tony i 3,2 tony, zwierciadła będą odpowiednio giętkie, aby można było utrzymywać ich właściwy kształt. Wykonane będą ze specjalnego ceramicznego materiału opracowanego specjalnie dla teleskopów astronomicznych pod koniec lat sześćdziesiątych i używanego w wielu wielkich teleskopach. Materiał ten nosi nazwę Zerodur i jest wytwarzany przez firmę SCHOTT, z którą podpisano umowy na oba lustra. Materiał charakteryzuje się bardzo niewielką rozszerzalnością pod wpływem temperatury.
Lustro trzeciego rzędu będzie wyróżniającą cechą systemu optycznego teleskopu. Większość dużych teleskopów (np. VLT, czy Kosmiczny Teleskop Hubble'a), stosuje dwa zwierciadła (główne i wtórne). Jeśli jest używane trzecie, to tylko jako niewielkie lustro płaskie do odpowiedniego skierowania wiązki światła do konkretnego odbiornika. W przypadku ELT trzecie zwierciadło będzie zakrzywione i jego obecność ma polepszyć jakoś obrazu na dużym polu widzenia. Łącznie cały system optyczny ELT ma składać się z aż pięciu zwierciadeł.
Trzeci kontrakt ma za zadanie skonstruowanie "pojemników" na zwierciadła. Konstrukcje będą podtrzymywać lustra wtórne i trzeciorzędowe oraz stanowić część zaawansowanego systemu optyki aktywnej, zapewniającego właściwy kształt zwierciadeł i ich odpowiednią pozycję w teleskopie. Wykonawcą kontraktu będzie SENER Group.
Z kolei czwarta umowa dotyczy wyprodukowania czujników brzegowych dla segmentów zwierciadła głównego. Łącznie ma zostać dostarczone 4608 sensorów, w pierwszej fazie 3288, a w drugiej 1320. Czujniki będą służyły systemowi zapewniającymi odpowiednie położenie segmentów względem pozostałych. Kontrakt ten zrealizuje konsorcjum FLAMES, złożone z firm Fogale i Micro-Epsilon.
Po raz pierwszy w swoim komunikacie ESO zastosowało nazwę ELT, zamiast E-ELT, co by sugerowało skrócenie dotychczasowej nazwy. Do tej pory był to Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large Telescope), a teraz będzie nosił nazwę Ekstremalnie Wielki Teleskop (Extremely Large Telescope). Czyżby sugerowało to przystąpienie do projektu dodatkowych krajów spoza Europy?
Więcej informacji:
Źródło: ESO
Na ilustracji:
Infografika przedstawiająca schemat systemu optycznego zaprojektowanego dla 39-metrowego teleskopu ELT. System ten wykorzystuje pięć zwierciadeł. Źródło: ESO.
