Przejdź do treści

Pradawne serce Drogi Mlecznej

Dzięki teleskopowi VISTA znaleziono w zgrubieniu galaktycznym Drogi Mlecznej prawdopodobne pozostałości po pradawnej gromadzie kulistej gwiazd. Na taki wniosek naprowadziły astronomów odnalezione w tym rejonie gwiazdy typu RR Lyrae.

W centralnych rejonach Drogi Mlecznej odkryto stare gwiazdy typu RR Lyrae. Znane są one z tego, że występują w starych populacjach gwiazdowych, mających ponad 10 miliardów lat, często w gromadach kulistych. Gwiazdy typu RR Lyrae należą do gwiazd zmiennych i są trochę podobne do cefeid. Jasność takiej gwiazdy zmienia się w taki sposób, że długość cyklu zależy od jasności absolutnej gwiazdy. W związku z tym mierząc jasność obserwowaną i długość cyklu można wyznaczyć odległość do takiej gwiazdy.

Niestety te świetne wskaźniki odległości w przypadku obszaru centralnych części Drogi Mlecznej gubią się w mrowiu innych, młodszych gwiazd lub są przysłaniane przez pył. Dlatego zlokalizowanie gwiazd typu RR Lyrae w zgrubieniu galaktycznym nastąpiło dopiero dzięki obserwacjom teleskopu podczerwonego VISTA, pracującego w Obserwatorium Paranal w Chile.

Zespół, którym kierowali Dante Minniti (Universidad Andrés Bello, Santiago, Chile) oraz Rodrigo Contreras Ramos (Instituto Milenio de Astrofísica, Santiago, Chile), wykorzystał dane z przeglądu nieba Variables in the Via Lactea (VVV). Naukowcy dokładnie zbadali centralne obszary Drogi Mlecznej i dzięki temu, że promieniowanie podczerwone jest w mniejszym stopniu zaburzane przez pył niż światło widzialne, udało się odkryć kilkanaście gwiazd typu RR Lyrae. Chociaż, jak mówią astronomowie, nie było to wcale łatwe.

Rodrigo Contreras Ramos wyjaśnił: Odkrycie gwiazd typu RR Lyrae w centrum Drogi Mlecznej ma bardzo ważne implikacje dla formowania się galaktycznego jądra. Dowód jest wparciem dla scenariusza, w którym zgrubienie powstało z kilku gromad kulistych, które się połączyły.”

Istnieją dwie główne teorie na temat powstawania zgrubień galaktycznych, w tym zgrubienia w naszej Drodze Mlecznej. Według jednej z nich powstaje ono poprzez łączenie się gromad kulistych. Z kolei rywalizująca hipoteza stawia na gwałtowną akrecję gazu. Odnalezienie gwiazd typu RR Lyrae jest argumentem za pierwszą z teorii.

Naukowcy przypuszczają, że odkryte gwiazdy mogą być pozostałościami po starych gromadach kulistych, być może najstarszych i najmasywniejszych w Drodze Mlecznej.

Więcej informacji:

Źródło: ESO

Na zdjęciu:
Centralne części Drogi Mlecznej sfotografowane przez teleskop VISTA w ramach przeglądu nieba VVV. Na tym fragmencie nieba astronomowie zidentyfikowali kilkanaście starych gwiazd typu RR Lyrae. Źródło: ESO/VVV Survey/D. Minniti.

Reklama