W pobliżu Saturna wykryto pył pochodzący spoza granic Układu Słonecznego. Naukowcy dokonali tego przy pomocy sondy Cassini, a wyniki badań opublikowano w czasopiśmie "Science" oraz poinformowały o nich NASA i ESA.
Wykrycie ziaren pyłu międzygwiazdowego wewnątrz Układu Słonecznego nie jest niespodzianką. Takich pomiarów dokonały już wcześniej sondy Ulysses oraz Galileo. Naukowcy misji Cassini mieli nadzieję, że również ich sonda będzie w stanie wykryć ziarna pyłu międzygwiazdowego jeśli patrzy w odpowiednim kierunku.
Przez 12 lat badań Saturna, jego księżyców i pierścieni, sonda Cassini zbadała także miliony ziaren pyłu. Zdecydowana większość to pył pochodzący od Enceladusa, lodowego księżyc Saturna. Ale 36 ziaren okazało się mieć własności zdecydowanie inne niż pozostałe.
Analiza własności ziaren międzygwiazdowych przy pomocy instrumentu o nazwie Cosmic Dust Analyser pokazała, że zawierają one pierwiastki takie jak magnez, krzem, żelazo i wapń w typowych dla materii międzygwiazdowej proporcjach, a siarkę i węgiel w mniejszej ilości niż średnia. Trajektorie ziaren są zdecydowanie różne od tras poruszania się ziaren powstałych w okolicach Saturna, a prędkości są bardzo duże i wynoszą ponad 72000 km/h, co jest wystarczające, aby uniknąć złapania w pułapkę przez pole grawitacyjne Saturna, a nawet Słońca.
Ziarna pyłu międzygwiazdowego znajdowane są także w niektórych meteorytach, ale te zaobserwowane koło Saturna mają nieco inne cechy. Przede wszystkim nie są stare i są jednolite pod względem składu chemicznego, w przeciwieństwie do ziaren międzygwiazdowych uwięzionych w meteorytach. Badacze stawiają hipotezę, że być może pył w obszarach gwiazdotwórczych jest wiele razy niszczony i tworzony ponownie na skutek fal uderzeniowych wywoływanych przez umierające gwiazdy, co powoduje utratę różnorodności ziaren.
Misja Cassini jest prowadzona wspólnie przez NASA, Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) oraz Włoską Agencję Kosmiczną. Sonda znajduje się na orbicie wokół Saturna od 2004 roku.
Wykrycie ziaren pyłu międzygwiazdowego wewnątrz Układu Słonecznego nie jest niespodzianką. Takich pomiarów dokonały już wcześniej sondy Ulysses oraz Galileo. Naukowcy misji Cassini mieli nadzieję, że również ich sonda będzie w stanie wykryć ziarna pyłu międzygwiazdowego jeśli patrzy w odpowiednim kierunku.
Przez 12 lat badań Saturna, jego księżyców i pierścieni, sonda Cassini zbadała także miliony ziaren pyłu. Zdecydowana większość to pył pochodzący od Enceladusa, lodowego księżyc Saturna. Ale 36 ziaren okazało się mieć własności zdecydowanie inne niż pozostałe.
Analiza własności ziaren międzygwiazdowych przy pomocy instrumentu o nazwie Cosmic Dust Analyser pokazała, że zawierają one pierwiastki takie jak magnez, krzem, żelazo i wapń w typowych dla materii międzygwiazdowej proporcjach, a siarkę i węgiel w mniejszej ilości niż średnia. Trajektorie ziaren są zdecydowanie różne od tras poruszania się ziaren powstałych w okolicach Saturna, a prędkości są bardzo duże i wynoszą ponad 72000 km/h, co jest wystarczające, aby uniknąć złapania w pułapkę przez pole grawitacyjne Saturna, a nawet Słońca.
Ziarna pyłu międzygwiazdowego znajdowane są także w niektórych meteorytach, ale te zaobserwowane koło Saturna mają nieco inne cechy. Przede wszystkim nie są stare i są jednolite pod względem składu chemicznego, w przeciwieństwie do ziaren międzygwiazdowych uwięzionych w meteorytach. Badacze stawiają hipotezę, że być może pył w obszarach gwiazdotwórczych jest wiele razy niszczony i tworzony ponownie na skutek fal uderzeniowych wywoływanych przez umierające gwiazdy, co powoduje utratę różnorodności ziaren.
Misja Cassini jest prowadzona wspólnie przez NASA, Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) oraz Włoską Agencję Kosmiczną. Sonda znajduje się na orbicie wokół Saturna od 2004 roku.
Więcej informacji:
- ESA: Interstellar dust intercepted at Saturn
- NASA: Saturn Spectraft Samples Interstellar Dust
- Artykuł naukowy w "Science" pt. Flux and composition of interstellar dust at Saturn from Cassini’s Cosmic Dust Analyzer"
Na ilustracji:
Schematyczne położenie Układu Słonecznego w Drodze Mlecznej, kierunek jego ruchu oraz kierunek ruchu lokalnego obłoku międzygwiazdowego, schemat heliosfery oraz umiejscowienie Saturna wewnątrz Układu Słonecznego. Źródło: ESA/NASA/JPL/Space Science Institute.
