Przejdź do treści

Tajemnicza zmienna kataklizmiczna

μ Centauri to bardzo interesująca gwiazda zmienna kataklizmiczna. Ta karłowata nowa tworzy ciasny układ podwójny, w którym biały karzeł przejmuje materię ze swojego towarzysza. Chociaż niewiele wiadomo o μ Centauri, udaje się obserwować okresowe zmiany jej jasności o niewielkiej amplitudzie. Astronomowie odkryli także, że krzywa zmian blasku układu zawiera dziwne spójne modulacje o dwóch różnych okresach.

Albert Bruch z Laboratório Nacional de Astrofísica w Brazylii wykorzystał do badań teleskopy z Observatorio do Pico dos Dias w Brazylii: 0,6 metrowego Zeissa oraz 0,6 metrowy teleskop Boller’a i Chives’a. Obserwacje fotometryczne krzywej zmian blasku były prowadzone przez sześć nocy w lutym, maju i czerwcu 2015 roku i wykazały wyraźną modulację w skali czasowej około czterech godzin. Według Brucha obserwacje wskazują wprost elipsoidalną krzywą zmian jasności składnika wtórnego, mającą znaczący wkład w krzywą blasku tej długookresowej nowej karłowatej.

Zmiany blasku gwiazdy okazują się być niewielkie w porównaniu do większości zmiennych kataklizmicznych, co można wyjaśnić znaczącym udziałem jasności składnika wtórnego w całkowitym blasku układu. Nie jest zaskakującym fakt, że μ Centauri doświadcza zjawiska okresowych zmian jasności, gdyż jest to cechą charakterystyczną kataklizmicznych gwiazd zmiennych. Badając krzywe zmian blasku gwiazdy, astronom wykrył zgodne modulacje w dwóch różnych okresach. Badania wykazały, że okres orbitalny i związany z nim pierwszy okres zmian jasności wynosi w przybliżeniu 0,34 doby a drugi okres zmian blasku około 0,18 doby.

Poza dominującym okresem orbitalnym, który jest odpowiedzialny za elipsoidalną krzywą blasku składnika wtórnego, została wykryta zmienność w drugim okresie nieco dłuższa, niż połowa okresu orbitalnego. Wg Brucha natura takich zmian nie jest jasna. Jedno z możliwych wyjaśnień jest takie, że μ Centauri jest polarem pośrednim. Modulacja może być spowodowana zmienną postacią magnetycznie ograniczonego obszaru na powierzchni białego karła rotującego z drugim okresem. Jednakże dowody zebrane do tej pory, słabo potwierdzają tę hipotezę.

Zgodnie z badaniami Bruncha nachylenie orbitalne powinno się mieścić w przedziale 50 do 65 stopni. Temperaturę składnika wtórnego oszacowano na 5000 K, co jest zbliżone do temperatury gwiazd w układach zmiennych kataklizmicznych o podobnych okresach orbitalnych.

Mimo, że badania ukazują tajemniczą naturę gwiazdy μ Centauri i wykazują istotne informacje na temat orbity i temperatury, Bruch zauważył, że inne istotne parametry układu, takie jak stosunek masy, nie mogą być ograniczone ze względu na silną zależność parametrów.

Badania te są jest kolejnym krokiem w zrozumieniu kataklizmicznych gwiazd zmiennych, takich jak μ Centauri. Dzięki temu, że liczba znanych tego typu układów wzrosła w ostatnich latach, istnieje obszerny katalog tego typu obiektów, dostępny dla dalszych badań. Wiele z nich łatwo można zaobserwować przez stosunkowo niewielkie teleskopy, co sprawia, że przyszłe obserwacje będą bardziej dostępne.

Więcej informacji:



Opracowanie:
Agnieszka Nowak

Źródło:
phys.org

Na zdjęciu:Tajemnicza gwiazda zmienna kataklizmiczna μ Centauri. Źródło: Palomar Observatory/STScI/WikiSky


Reklama