Przejdź do treści

Vera Rubin: 1928 - 2016


25 grudnia 2016 roku w wieku 88 lat odeszła Vera Rubin - Amerykanka, której przełomowe i pionierskie badania doprowadziły do potwierdzenia istnienia ciemnej materii.


Vera Rubin interesowała się astronomią od wczesnego dzieciństwa. W wieku 14 lat z pomocą ojca skonstruowała swój pierwszy teleskop i wkrótce potem zaczęła uczestniczyć w spotkaniach astronomów amatorów. Jej kariera zawodowa nie była jednak łatwa - w pierwszej połowie XX wieku jako kobieta (mimo dużego wsparcia ze strony rodziców) nie była zachęcana do rozwijania swych zainteresowań, w zamian za to władze szkoły wyższej zaproponowały jej zostanie artystką specjalizującą się w obrazach z dziedziny astronomii. Mimo to Rubin nie poddała się i z czasem poszła w ślady Marii Mitchell - pierwszej utytułowanej amerykańskiej astronomki. Magisterium z fizyki zrobiła w Cornell (jej marzeniem było Princeton, ale uczelnia ta nie przyjmowała wówczas kobiet do programów kształcenia związanych z astrofizyką. 
 
Wraz z mężem, Bobem Rubinem, przeniosła się następnie do Maryland, gdzie miała szczęście poznać znanego fizyka George Gamowa. Zainteresował się on jej pracą magisterską o galaktykach i ostatecznie pomógł ukończyć pracę doktorską na Uniwersytecie Georgetown, zostając jej promotorem. Praca została obroniona w 1954 roku i dotyczyła przestrzennego rozkładu galaktyk. Rubin zaczęła pracować dla wydziału Georgetown, ale jej praca przez długie lata nie przyniosła żadnych spektakularnych odkryć. Przełom nastąpił dopiero po rozpoczęciu współpracy obojga państwa Rubin z Margaret i Geoffrey'em Burbidge z Uniwersytetu w Kalifornii. Innymi słynnymi współpracownikami i doradcami Rubin byli też Richard Feynman i Hans Bethe. W 1965 roku Vera jako pierwsza kobieta uzyskała pozwolenie na obserwacje prowadzone w Obserwatorium Palomar.
 
Z czasem powróciła do swych wczesnych zainteresowań związanych z rozkładem i ruchami gwiazd w galaktykach. Prowadzone przez nią obserwacje gwiazd orbitujących na obrzeżach galaktyk doprowadziły ostatecznie do niezwykłego odkrycia: zdecydowana większość krążącej tam materii jest niewidzialna. Rubin kontynuowała te badania przez wiele dekad, obserwując setki galaktyk i wciąż gromadząc coraz więcej dowodów na obecność ciemnej materii. Wnioski z tych badań wydają się być nadal aktualne. Chociaż skład ciemnej materii do dziś pozostaje tajemnicą, jest ona ciągle przedmiotem intensywnych badań i rozważań teoretyków z całego świata. 
 
Prywatnie Vera Rubin była matką czworga dzieci, które także zostały naukowcami: córka Judith Young pracowała jako zawodowy astronom, synowie David i Allan Rubin są geologami, a Karl Rubin - matematykiem.  "Stanie się prawdziwym astronomem zajęło mi wiele czasu", powiedziała magazynowi Science w 2002 roku.
 
Czytaj więcej:
 
 

Źródło:  Sky & Telescope
 
 
Zdjęcie: Vera Rubin podczas prac w Obserwatorium Lowella, rok 1965.
Źródło: Sky & Telescope

Reklama