W dniach 4-5 października 2017 r. odbyła się VIII Sieradzka Konferencja Kosmiczna. Patronat honorowy nad wydarzeniem sprawowała Polska Agencja Kosmiczna POLSA, natomiast patronat medialny portal internetowy Urania – Postępy Astronomii.
Tegoroczna konferencja w Sieradzu była wyjątkowa z powodu rozpoczęcia obrad I dnia sympozjum dokładnie w 60. rocznicę startu pierwszego sztucznego satelity Ziemi – Sputnika 1, a tym samym umownego rozpoczęcia ery kosmicznej. Wyjątkowość tej konferencji to nałożenie się kolejnych rocznic, czyli 80. rocznicy wydania pracy sieradzanina Arego Szternfelda pt. „Wstęp do kosmonautyki”, 80. rocznicy powstania Muzeum Okręgowego w Sieradzy oraz 40. rocznicy rozpoczęcia pracy przez Centrum Badań Kosmicznych PAN.
Należy podkreślić fakt, że VIII Kosmiczna Konferencja Sieradzka (program) miała miejsce w czasie Światowego Tygodnia Przestrzeni Kosmicznej (World Space Week), ustanowionego przez ONZ w grudniu 1999 roku i była jednym z największych wydarzeń kosmicznych w tym czasie. Pozostałe to World Space Week Wrocław 2017 (7-8.10), Akademia – Pośród Galaktyki Spojrzeń cz.3, Koło (05.10), 7th Polish-Wide Conference of Contributors & Sympathizers in ARISS, Ostrów Wielkopolski (13-14.10), World Space Day 2017 Gdańsk (14.10).
Pierwszy dzień obrad Konferencji pod hasłem „Kosmos – wyzwaniem dla młodych” odbył się w „sali kosmicznej” Muzeum Okręgowego w Sieradzu (ul. Dominikańska 2, gdzie znajdują się zbiory poświęcone największemu sieradzaninowi Aremu Szternfeldowi oraz wystawa kosmiczna z eksponatami z jedynego lotu polskiego kosmonauty) skierowany był do sieradzkich maturzystów i studentów z regionu łódzkiego. Gen. Mirosław Hermaszewski, który był gościem honorowym konferencji, niestety nie mógł dotrzeć na obrady z powodów zdrowotnych. Przysłał natomiast list do organizatorów, który został odczytany przez Dyrektora Muzeum Okręgowego w Sieradzu, mgr. Jerzego Kowalskiego.
Paweł Pack, Wicedyrektor Biura Rozwoju i Innowacji Agencji Rozwoju Przemysłu S.A., przewodniczył obradom pierwszego dnia. Opowiedział m.in. w jaki sposób Agencja Rozwoju Przemysłu wspomaga program przygotowania kadr dla polskiego przemysłu kosmicznego i dla tworzenia projektów związanych z kosmosem.
Do przerwy kawowej (12:30) zaprezentowały się instytucje i prywatne firmy zajmujące się wytwarzaniem materiałów i urządzeń do badań kosmosu. Wśród nich należy wymienić Centrum Technologii Kosmicznych z Instytutu Lotnictwa, firmy Geosystems Polska Sp. z o.o., Hertz Systems Ltd. oraz CreoTech Instruments S.A. Dr Krzysztof Czart, redaktor naczelny portalu Urania – Postępy Astronomii zaprezentował nowy portal i równocześnie aplikację na komórkę – AstroGPS.pl Projekt ten ma gromadzić wszystkie wydarzenia związane są z Kosmosem (od przedszkola aż po Uniwersytet Trzeciego Wieku) w jednym miejscu. Wystąpienie spotkało się ze sporym zainteresowaniem.
Po przerwie kawowej Przemysław Rudź, przedstawiciel Departamentu Edukacji Polskiej Agencji Kosmicznej, zwrócił uwagę na konieczność nauczania astronomii i problematyki kosmicznej już w szkole podstawowej oraz poinformował o rozmowach prowadzonych w tej materii z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Kolejny prelegent, Robert Lubański, prezes Mars Society Polska, przedstawił historię udziału zespołów studenckich z polskich uczelni w międzynarodowym Konkursie University Rover Challenge organizowanym od 10 lat w USA. A następnie studenci z Politechniki Częstochowskiej i Politechniki Łódzkiej opowiedzieli o swoich łazikach, które brały udział w tych zawodach. Same łaziki („Raptors” i „PCz Rover Team”) były prezentowane na dziedzińcu Muzeum, a następnie na Starym Rynku.
Na koniec obrad z życzeniami i przesłaniem do młodych uczestników Konferencji zwrócili się: Wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej prof. Marek Moszyński, Członek Zarządu Województwa Łódzkiego Marszałek Jolanta Zięba-Gzik, Starosta Sieradzki Mariusz Bądzior i Prezydent Sieradza Paweł Osiewała.
Pierwszy dzień Konferencji zakończył wieczorny, godzinny Koncert Kosmiczny, który został przygotowany przez sieradzką Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia. W czasie jego trwania odbyło się m.in. sieradzkie prawykonanie kosmicznej piosenki „14 minut do startu”.
Drugi dzień Konferencji odbywał się pod hasłem „60 lecie ery kosmicznej – kierunek Mars” i skierowany był głównie do uczniów ostatnich klas wygaszanych gimnazjów i tegorocznych (2017/2018) maturzystów szkół ponadgimnazjalnych. Obrady toczyły się w Sali Teatru Miejskiego w Sieradzu (ul. Dominikańska 19) i były prowadzone przez prof. Marka Banaszkiewicza (CBK PAN, Hertz Systems Ltd). Polscy i francuscy pracownicy naukowi Centrum Badań Kosmicznych PAN z Zespołu Dynamiki Układu Słonecznego i Planetologii, przedstawili najnowsze wyniki badań Marsa, które zmieniają naszą wiedzę o tej planecie. Prof. Włodek Kofman (CBK PAN oraz Instytut Planetologii i Astrofizyki w Grenoble, CNRS) opowiedział o obserwacjach lodu wodnego i suchego lodu czyli zamrożonego dwutlenku węgla prowadzonymi przez radary sond Mars Express (ESA) i Mars Reconnaissance Orbiter (NASA) oraz m.in. o sezonowych zmianach wielkości czap lodowych na biegunach czerwonej planety. Prof. Daniel Mège w wystąpieniu w języku angielskim, przygotowanym wspólnie z dr Joanną Gurgurewicz opowiedział o tym, jakie procesy geologiczne mogą stać za występowaniem metanu w atmosferze Marsa. Dr Paweł Wajer opowiadał o odkryciu Marsa i badaniu go przez astronomów poprzez wieki, aż po współczesne misje marsjańskie i udziale CBK PAN w tych misjach. Natomiast dr Natalia Zalewska (CBK PAN, Instytut Lotnictwa) opowiedziała o swoim udziale w misjach marsjańskich w analogu bazy marsjańskiej Mars Desert Research Station (MDRS) w Utah (USA) w roku 2005 i w 2017 w ramach misji EXO17.
Ostatni wystąpił dr Krzysztof Ziołkowski (CBK PAN), autor książki „Poza Ziemię... Historia lotów międzyplanetarnych”, wieloletni redaktor naczelny Uranii (1983-1997), który przedstawił referat pt. „Sześćdziesięciolecie szturmu nie tylko na Marsa”.
Na zakończenie części naukowej prof. dr hab. inż. Cezary Specht, Dyrektor Departamentu Edukacji Polskiej Agencji Kosmicznej, przedstawił projekt ogólnopolskiego programu edukacji kosmicznej przygotowywanego przez Agencję.
Po przerwie kawowej przestawione zostały wyniki dwóch konkursów: Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy Kosmicznej dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz konkursu plastycznego. Konkursy towarzyszą konferencji od niemal początku, gdyż od II Sieradzkiej Konferencji Kosmicznej i zawsze związane są z aktualnym tematem konferencji. Przebieg konkursów oraz ich laureatów przedstawiliśmy w artykule pt. „Wyniki dwóch konkursów kosmicznych w Sieradzu”.
Na zakończenie drugiego dnia konferencji głos zabrał Wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej prof. Marek Moszyński, który podsumował dwudniowe, podziękował organizatorom, dyrektorowi Muzeum Okręgowego w Sieradzu, władzom miejskim i samorządowym Sieradza oraz zapewnił, że Polska Agencja Kosmiczna POLSA będzie współpracowała przy organizacji przyszłych Sieradzkich Konferencji Kosmicznych i że od roku 2017 będzie partnerem Strategicznym Muzeum Okręgowego w Sieradzu przy organizacji kolejnych edycji Sieradzkiej Konferencji Kosmicznej. Natomiast gospodarze Powiatu i Miasta Sieradza, wraz z Dyrektorem Muzeum, zaprosili wszystkich do udziału w przyszłorocznej, IX już, Sieradzkiej Konferencji Kosmicznej.
VIII Sieradzkiej Konferencji Kosmicznej towarzyszyły imprezy przeznaczone dla mieszkańców Sieradza. Wśród nich należy wymienić:
- dwudniowy pokaz nieba w mobilnym planetarium „Astroarena” z Kalisza dla dwudziestu 25-osobowych grup uczniów szkół podstawowych i wygaszanych gimnazjów Sieradza (500 osób).
- prezentację i sprzedaż książek: Krzysztofa Ziółkowskiego „Poza Ziemię… Historia lotów międzyplanetarnych”, Andrzeja Branickiego „W stronę nieba. Interaktywna szkoła astronomii”, Władysława Geislera „Ary Szternfeld pionier kosmonautyki”; „Arego Szterfnelda dialog serdeczny z Miastem” oraz wydawnictw redakcji Urania.
- 4 wykłady pracowników Polskiej Agencji Kosmicznej w czterech szkołach ponadgimnazjalnych Sieradza, w pierwszym i drugim dniu Konferencji,
- pokazy łazików marsjańskich skonstruowanych przez zespoły studenckie z Politechnik: Częstochowskiej (PCz Rover Team) i Łódzkiej (Raptors), które odbywały się na dziedzińcu Muzeum Okręgowego w Sieradzu i na Starym Rynku (dzień pierwszy) oraz w holu Teatru Miejskiego oraz placu przed teatrem. W pokazach uczestniczyli uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, zamierzający studiować na tych uczelniach. Dwie klasy (60 osób) przybyły specjalnie tylko na spotkanie z łazikami.
Podsumowując konferencję w liczbach, można powiedzieć, że dotarła ona do sporej liczby mieszkańców Sieradza. W pierwszym dniu konferencji na sali w Muzeum było kilkadziesiąt osób, natomiast w dniu drugim w Teatrze było aż 300 osób plus 60 osób na pokazie łazików. Dodatkowo 500 osób obejrzało pokazy nieba.
W Sieradzu stawiła się znaczna część kierownictwa „polskiego kosmosu“, gdyż przybyli:
- Wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej prof. dr hab. Marek Moszyński wraz z dyrektorem Departamentu Edukacji PAK prof. dr. hab. Cezarym Szpechtem i pracownikiem tego Departamentu oraz znanym popularyzatorem kosmosu Przemysławem Rudziem;
- Kierownictwo Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych Polskiej Akademii Nauk z przewodniczącym prof. dr hab. inż. Piotrem Wolańskim i wiceprzewodniczącym
dr Witoldem Fedorowiczem-Jackowskim; - Pracownicy Centrum Badań Kosmicznych PAN na czele z wieloletnim dyrektorem CBK PAN i pierwszym prezesem Polskiej Agencji Kosmicznej prof. dr hab. Markiem Banaszkiewiczem.
- polskie firmy i instytucje naukowe zajmujące się kosmosem
- przedstawiciele studenckich zespołów konstruujących łaziki marsjańskie (polska specjalizacja)
Paweł Z. Grochowalski
Źródło: Muzeum Okręgowe w Sieradzu
Foto: Uczestnicy konferencji podczas "Koncertu Kosmicznego" w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia
w Sieradzu
