Czy jest pole magnetyczne? Łuna 22

Po przedwcześnie przerwanej misji Łunochoda 2, Związek Radziecki zdecydował się kontynuować tworzenie i eksploatację ciężkich orbiterów księżycowych typu E-8LS. Drugi (i ostatni) statek kosmiczny tego typu, nazwany Łuna 22, został wystrzelony z kosmodromu Bajkonur 29 maja 1974 roku o godzinie 8.56 GMT (indeks COSPAR: 1974-037A).

Sonda kosmiczna Łuna 22. Źródło: NASA / Wikimedia Commons

Po opuszczeniu ziemskiej orbity parkingowej statek 2 czerwca wszedł na kołową orbitę wokółksiężycową o promieniu 220 kilometrów i inklinacji 19,6 stopnia. Późniejsza jej modyfikacja zaowocowała uzyskaniem peryselenium wynoszącym 25 kilometrów – dzięki temu sonda mogła rozpocząć fotograficzne mapowanie Księżyca, które trwało od 9 do 13 czerwca. Statek kosmiczny przesłał na Ziemię łącznie 10 panoram powierzchni naturalnego ziemskiego satelity (przy okazji fotografując jeden ze swoich prętopodobnych wsporników, który najzwyczajniej w świecie obluzował się i wszedł mu w kadr).

Panorama Księżyca wykonana na pokładzie Łuny 22. U góry widoczny przypadkowo sfotografowany wspornik sondy. Źródło: http://mentallandscape.com/C_CatalogMoon.htm

Po zakończeniu fotografowania Łuna 22 „podniosła” swą orbitę z powrotem do wyższej, kołowej, celem wykonania serii eksperymentów naukowych, w tym pomiar natężenia pola magnetycznego (co ciekawe, pierwsze sondy programu Łuna wykryły brak księżycowego pola magnetycznego…), badanie promieni kosmicznych i wiatru słonecznego, detekcja mikrometeoroidów, analiza powierzchniowej księżycowej emisji promieni gamma oraz wykonywane z orbity badanie składu skał księżycowych oraz rozkładu pola grawitacyjnego.

Łuna 22 wyczerpała paliwo używane do napędu manewrowych silniczków rakietowych 2 września 1974 roku; cała misja została zakończona na początku listopada. Pozbawiony możliwości korygowania swojej orbity statek uderzył w powierzchnię Srebrnego Globu 31 grudnia 1974 roku.

Tomasz A. Miś