Misja Clementine

Clementine to imię tytułowej bohaterki pewnej znanej w USA pieśni ludowej o córce poszukiwacza złota “Oh My Darling Clementine”. Być może właśnie od tej piosenki wzięła swą nazwę jedna z misji księżycowych NASA bowiem Clementine to również nazwa sondy kosmicznej, która rozpoczęła swoją misję w 1994 roku. Była to wspólna misja NASA oraz Strategic Defense Initiative Organization (obecnie Missile Defense Agency – Agencja Obrony Antybalistycznej). Celem misji było przeprowadzenie naukowych obserwacji księżyca (sprawdzenie czy na jego powierzchni jest lód) oraz planetoidy (1620) Geographos należącej do grupy tzw. NEO (Near Earth Objects – obiekty bliskie Ziemi).

 

Cele misji

Głównymi celami misji były oczywiście obserwacje wspomnianych we wstępie ciał niebieskich jednak sonda Clementine miała za zadanie również przetestować nowe zaawansowane technologie, głównie sensory i te elementy sondy, które wystawione są na długotrwałe oddziaływanie przestrzeni kosmicznej.  Obserwacje Księżyca składały się z obrazowania na różnych długościach fal np. w ultrafiolecie lub podczerwieni.

Historia misji

Misji Clementine od początku przyświecała zasada “szybciej, taniej, lepiej”. Dzięki temu droga projektu od wstępnej koncepcji do startu trwała tylko 22 miesiące i zamknęła się w kosztorysie 80 mln dolarów. Po raz pierwszy w historii użyto tego rodzaju podejścia do projektowania misji. Pozwoliło to na znaczne obniżenie kosztów całego przedsięwzięcia w porównaniu z poprzednimi misjami, które były o wiele droższe, a ich rozwinięcie pochłonęło o wiele więcej czasu.

Misja Clementine rozpoczęła się 25 stycznia 1994 roku, kiedy sonda wystartowała z bazy sił powietrznych w Vandenberg w Kaliforni na pokładzie rakiety Titan IIG. Jej misja rozpoczęła się na niskiej orbicie ziemskiej by później spędzić 2 miesiące na orbitowaniu Księżyca co zaoowocowało ponad 1.8 milionami ujęć powierzchni ziemskiego satelity.

Lód na Księżycu

Ciekawym aspektem opisywanej misji księżycowej było odkrycie potencjalnego lodu na powierzchni Księżyca. Zostało to potwierdzone w 1998 roku przez inną misję Lunar Prospector.

Nagrody i wyróżnienia

Trud naukowców I inżynierów pracujących przy misji Clementine został doceniony przez ówczesnego prezydenta USA Billa Clintona, który uznał ją za jedno z największych osiągnięć w kosmonautyce. W swoim oświadczeniu podkreślał nie tylko wartościowe pod względem naukowym wyniki misji I zdjecia, które zgromadzono ale też relatywnie małe koszty I szybkość wykonania projektu. Misja Clementine za swoją innowacyjność I powodzenie otrzymała 7 nagród m.in od najpopularniejszych magazynów naukowych:

•    Popular Science magazine: Best of 1994's Top 100 Technologies
•    Aviation Week and Space Technology: 1994 Laureate Award
•    National Space Club: Nelson P. Jackson Award
•    Rotary National Award for Space Achievement
•    Navy Award for Group Achievement
•    Discover magazine: 1994 Award for Outstanding Technological Innovation
•    1996 Induction into the Space Hall of Fame


Ostatecznie misja Clementine zakończyła się 21 lipca 1994. Clementine nigdy nie dotarła do planetoidy jednak księżycowa część jej misji okazała się wielkim sukcesem. W wyniku tej misji opracowano nowe już nie czarno-białe mapy Księżyca. Tym razem w jedenastu kolorach widzialnych i w bliskiej podczerwieni. Misja dostarczyła również nowych pomiarów ukształtowania terenu I stała się ogromnym źródłem informacji dla geofizyków ponieważ ujawniła nowe fakty dotyczące przeszłości geologicznej Księżyca.

Autor: Joanna Zaborowska