Jedziemy po raz drugi. Łuna 21

Na następną misję księżycową programu Łuna świat musiał zaczekać niemal rok. Cierpliwość jednak opłaciła się – widząc wielki potencjał, jaki dawała eksploracja Srebrnego Globu przy pomocy samobieżnego, sterowanego w Ziemi w czasie rzeczywistym pojazdu, Związek Radziecki postanowił przygotować druga, bliźniaczą misję tego typu.

Tak też 8 stycznia 1973 roku wyrzutnię na kosmodromie Bajkonur opuściła kolejna rakieta Proton K/D, wynosząca poza Ziemię statek kosmiczny typu E-8 (nazwany Łuna 21; indeks COSPAR: 1973-001A), wyposażony w nieco zmodernizowanego następcę pierwszego (a drugiego faktycznie zbudowanego) „Chodzącego Po Księżycu” – Łunochoda 2.

Po czterech dniach lotu zestaw Łuna + Łunochod dostał się na wokółksiężycową orbitę o parametrach 90 x 100 km i inklinacji 60 stopni. 13 i 14 lutego peryselenium orbity zostało obniżone do 16 kilometrów; 15 lutego w punkcie tym Łuna 21 odpaliła silniki hamujące, rozpoczynając manewr schodzenia na Srebrny Glob. Następne hamowania odbywały się na wysokościach wynoszących kolejno 750 metrów i 22 metry; po osiągnięciu wysokości 1,5 metra nad powierzchnią napęd statku został wyłączony całkowicie, zaś on sam miękko osiadł na Księżycu (godzina 23.35 GMT, krater Le Monnier). O godzinie 1.14 GMT, już 16 lutego 1973, po rozłożonych na komendę wysłaną z Ziemi blaszanych rampach na regolitową powierzchnię zjechał Łunochod 2, rozpoczynając swoją przedwcześnie zakończoną przygodę z eksploracją Księżyca.

Widok Łuny 21 z pokładu odjeżdżającego w swą księżycową podróż Łunochoda 2. Źródło: http://mentallandscape.com/C_CatalogMoon.htm

Oprócz Łunochoda 2, Łuna 21 triumfalnie przywiozła na „Księcia Nocy” również płaskorzeźbę przedstawiającą W. I. Lenina oraz godło Związku Radzieckiego, stając się, po „wypuszczeniu” między kratery i skały Łunochoda 2, swoistym pomnikiem ówczesnego ustroju politycznego. Obecnie sondę można wypatrzeć jako niewielki czarno-biały punkt na zdjęciach wykonywanych przez sondę LRO.

Widok Łuny 21 z księżycowej orbity (zdjęcie sondy LRO z marca 2010 r.). Źródło: NASA / Wikimedia Commons

Tomasz A. Miś