Mechaniki gier planszowych są ich głównym motorem. Określają też od razu styl zabawy, tak, że planszówkowicze po usłyszeniu jednej prostej nazwy są w stanie wyobrazić sobie na czym może polegać rozgrywka. Nazwy te również często pojawiają się we wszelkiego rodzaju recenzjach i opisach, dlatego wybrałem i krótko scharakteryzowałem kilka bardziej rozpoznawalnych mechanik.
Worker placement – rozmieszczanie robotników
Mechanika, w której każdy z graczy dysponuje pewną liczbą robotników, polegająca na zajmowaniu za ich pomocą pól akcji. Często są one dostępne jedynie dla pierwszej osoby, która postawi na danym polu swój pionek (robotnika). Wiąże się to z interakcją w postaci zajmowania sobie najkorzystniejszych w danym momencie akcji. Rozwiązanie to stanowi główny mechanizm wielu gier, w tym: Agricoli, Pól Arle, Simurgha, Epoki Kamienia.
Tile placement – dokładanie kafelków
Polega na wykładaniu kafelków, jej najbardziej znanym przykładem jest gra Carcassonne. Od ułożenia kafelków zależy, ile punktów dostarczą.
Hand management – zarządzanie ręką
Występuje w grach karcianych i premiuje odpowiednie zagrywanie kart. Znaczenie w tej mechanice ma często kolejność ich wykładania, ale też sposób wykorzystania. Do gier zawierających to rozwiązanie można zaliczyć większość gier karcianych, na przykład Terraformację Marsa czy Osadników: Narodziny Imperium.
Draft kart/kości
Polega na wybieraniu kart lub kości ze wspólnej puli, często zmniejszając ją w ten sposób i ograniczając kolejnym graczom wybór. Mechanika ta pobocznie występuje w Terraformacji Marsa, a znana jest między innymi z 7 Cudów świata.
Press your luck
Rozwiązanie to pozwala graczowi na powtarzanie akcji (na przykład dobieranie kart) dla uzyskania większych korzyści. Wiąże się jednak również z rosnącym ryzykiem ich utraty. Mechanikę tę wykorzystuje na przykład klasyczna gra karciana jaką jest Black Jack. W planszówkach można ją spotkać między innymi w Celestii.
Area control – kontrola obszarów
Wymaga od graczy przejmowania i utrzymywania kontroli nad obszarami, na ogół poprzez posiadanie na nich największej liczby swoich znaczników. Obszary zapewniają punkty zwycięstwa, specjalne zdolności lub są wymagane do wygranej. Klasycznym przykładem tej mechaniki jest Tikal.
Take that
Najczęściej pojawia się w karciankach, umożliwia graczom wzajemne i bezpośrednie ataki na siebie. Wiąże się z dużą negatywną interakcją. Występuje np. w Bangu lub Farmageddonie.
Pick up and deliver – podnieś i dostarcz
Polega na dostarczaniu przedmiotów z jednego miejsca planszy w drugie. Mechanikę znaleźć można np. w kooperacyjnej Zakazanej wyspie czy serialowym Firefly: The Game.
Deck building - budowanie talii
Mechanika pozwalająca graczom tworzyć własne talie z puli ogólnodostępnych kart. Na ogół polega na zagrywaniu różnych akcji, by kupować kolejne, droższe karty i dzięki nim zdobywać punkty zwycięstwa. Pierwszą i najbardziej znaną grą tego typu jest Dominion, mechanikę tę można znaleźć także np. w Star Realms oraz lekko zmodyfikowaną w Wiertłach, skałach, minerałach.
Set collection - zbieranie zestawów
Zachęca graczy do zbierania zestawów symboli, nagradzając za to na przykład punktami zwycięstwa. Można ją znaleźć m.in. w 7 Cudach świata lub Splendorze.
Action/movement programming - programowanie akcji/ruchu
W planszówkach korzystających z tej mechaniki gracze w tajemnicy przed sobą wybierają akcje oraz ruchy na kolejną rundę, a następnie wprowadzają je w życie. Gry tego typu wymagają zdolności przewidywania ruchów przeciwnika, mogących wpływać na zaplanowane akcje lub sytuację na stole. Występuje np. w Metallum lub X-Wingu.
Autor: Wiktor Szafranowicz
Worker placement – rozmieszczanie robotników
Mechanika, w której każdy z graczy dysponuje pewną liczbą robotników, polegająca na zajmowaniu za ich pomocą pól akcji. Często są one dostępne jedynie dla pierwszej osoby, która postawi na danym polu swój pionek (robotnika). Wiąże się to z interakcją w postaci zajmowania sobie najkorzystniejszych w danym momencie akcji. Rozwiązanie to stanowi główny mechanizm wielu gier, w tym: Agricoli, Pól Arle, Simurgha, Epoki Kamienia.
Tile placement – dokładanie kafelków
Polega na wykładaniu kafelków, jej najbardziej znanym przykładem jest gra Carcassonne. Od ułożenia kafelków zależy, ile punktów dostarczą.
Hand management – zarządzanie ręką
Występuje w grach karcianych i premiuje odpowiednie zagrywanie kart. Znaczenie w tej mechanice ma często kolejność ich wykładania, ale też sposób wykorzystania. Do gier zawierających to rozwiązanie można zaliczyć większość gier karcianych, na przykład Terraformację Marsa czy Osadników: Narodziny Imperium.
Draft kart/kości
Polega na wybieraniu kart lub kości ze wspólnej puli, często zmniejszając ją w ten sposób i ograniczając kolejnym graczom wybór. Mechanika ta pobocznie występuje w Terraformacji Marsa, a znana jest między innymi z 7 Cudów świata.
Press your luck
Rozwiązanie to pozwala graczowi na powtarzanie akcji (na przykład dobieranie kart) dla uzyskania większych korzyści. Wiąże się jednak również z rosnącym ryzykiem ich utraty. Mechanikę tę wykorzystuje na przykład klasyczna gra karciana jaką jest Black Jack. W planszówkach można ją spotkać między innymi w Celestii.
Area control – kontrola obszarów
Wymaga od graczy przejmowania i utrzymywania kontroli nad obszarami, na ogół poprzez posiadanie na nich największej liczby swoich znaczników. Obszary zapewniają punkty zwycięstwa, specjalne zdolności lub są wymagane do wygranej. Klasycznym przykładem tej mechaniki jest Tikal.
Take that
Najczęściej pojawia się w karciankach, umożliwia graczom wzajemne i bezpośrednie ataki na siebie. Wiąże się z dużą negatywną interakcją. Występuje np. w Bangu lub Farmageddonie.
Pick up and deliver – podnieś i dostarcz
Polega na dostarczaniu przedmiotów z jednego miejsca planszy w drugie. Mechanikę znaleźć można np. w kooperacyjnej Zakazanej wyspie czy serialowym Firefly: The Game.
Deck building - budowanie talii
Mechanika pozwalająca graczom tworzyć własne talie z puli ogólnodostępnych kart. Na ogół polega na zagrywaniu różnych akcji, by kupować kolejne, droższe karty i dzięki nim zdobywać punkty zwycięstwa. Pierwszą i najbardziej znaną grą tego typu jest Dominion, mechanikę tę można znaleźć także np. w Star Realms oraz lekko zmodyfikowaną w Wiertłach, skałach, minerałach.
Set collection - zbieranie zestawów
Zachęca graczy do zbierania zestawów symboli, nagradzając za to na przykład punktami zwycięstwa. Można ją znaleźć m.in. w 7 Cudach świata lub Splendorze.
Action/movement programming - programowanie akcji/ruchu
W planszówkach korzystających z tej mechaniki gracze w tajemnicy przed sobą wybierają akcje oraz ruchy na kolejną rundę, a następnie wprowadzają je w życie. Gry tego typu wymagają zdolności przewidywania ruchów przeciwnika, mogących wpływać na zaplanowane akcje lub sytuację na stole. Występuje np. w Metallum lub X-Wingu.
Autor: Wiktor Szafranowicz