Astronomowie odkryli małe galaktyki, w których niezwykle intensywnie tworzą się nowe gwiazdy, najbardziej jak dotychczas zaawansowany technologicznie łazik wylądował na Marsie, a fizycy znaleźli najprawdopodobniej cząstkę, której szukano przez ponad 40 lat. Oto przegląd najważniejszych wydarzeń w astronomii 2012 roku - według portalu astronomy.com
10. Galaktyki karłowate a formacja gwiazd
Galaktyki karłowate żyjące przed 9 - 10 milionami lat zapoczątkowały tworzenie się gwiazd , co oznacza, że większość lub nawet wszystkie obserwowane dziś gwiazdy mogły powstać w ten sam sposób. Powyższa mozaika zdjęć obrazuje 18 ze wszystkich przebadanych 69 galaktyk.
9. Curiosity zakosztował marsjańskiego pyłu
W sierpniu na powierzchni Czerwonej Planety bezpiecznie wylądowało najnowocześniejsze jak dotychczas labolatorium kosmiczne - łazik Curiosity.
8. Powstawanie dżetów wokół czarnych dziur
Astronomowie wykorzystali interferometr radiowy o bazie porównywalnej z rozmiarem Ziemi. Dzięki temu możliwe było dokładne zobrazowanie struktury i dżetów w galaktyce M87 - po raz pierwsze w dziedzinie radiowej.
7. Wzrost znaczenia funduszy DIY w astrofizyce
Instrumenty astronomiczne finansowane prywatnie są coraz bardziej popularne. W 2012 roku organizacje stojące za budową Wielkiego Teleskopu Magellana ogłosiły, że nie będą aplikować o fundusze NSF. W tym samym też roku Teleskop Discovery Channel zaczął pracę - bez żadnego wsparcia finansowanego ze strony organizacji rządowych (Orion).
6. Sonda Dawn odkrywa sekrety Westy
Sonda Dawn opuściła powierzchnię Westy we wrześniu, po ponad roku badań asteroidy. Badania dowodzą, że Westa ma budowę w dużej mierze bardziej planetarną niż typową dla asteroid (Orion).
5. Satelita IBEX ujawnia istnienie "miękkiej krawędzi"
Dane z satelity Interstellar Boundary Explorer (IBEX) wykazały, że Słońce porusza się poprzez ośrodek międzygwiazdowy z prędkością 11,300 km/h wolniejszą niż oczekiwano. Wynika z tego, że jego strefa ochronna, heliosfera, ma spowalniającą, zewnętrzną strukturę.
4. Egzoplanety odkryte w niespodziewanych konfiguracjach
Odkryto planety pozasłoneczne w układach gwiazd podwójnych, wokół gwiazdy nie mających w swym składzie dużej ilości pierwiastków ciężkich, planetę, która przetrwała przemianę macierzystej gwiazdy w Czerwonego Olbrzyma, a nawet planetę krążącą wokół gwiazdy położonej w bezpośredniej bliskości naszego Słońca (Orion).
3. Historyczne loty nie-rządowego statku kosmicznego
Statek - kapsuła o nazwie SpaceX's Dragon to pierwszy w historii prywatny pojazd kosmiczny, który połączył się z Międzynarodową Stacją Kosmiczną - w maju 2012 roku. Firma rozpoczęła regularne dostawy na ISS w pięć miesięcy później.
2. Astronomowie kwestionują sposób, w jaki wybuchają supernowe
Supernowe typu 1a mogą powstawać na dwa różne sposoby. Wiele obserwacji i odkryć z ubiegłego roku poddaje w wątpliwość, czy energia emitowana podczas tych wybuchów jest taka sama. Ma to też implikacje kosmologiczne, bowiem pomiary blasku tych Supernowych pozwalają na oszacowanie przyśpieszenia ekspansji Wszechświata.
1. Fizycy odkryli długo poszukiwaną cząstkę
Dwa detektory Wielkiego Zderzacza Hadronów w CERNie zarejestrowały nową cząstkę elementarną. Ma one cechy charakterystyczne dla poszukiwanej od dziesięcioleci "Boskiej Cząstki", czyli Bozonu Higgsa, ostatniego brakującego elementu w Modelu Standardowym.
Źródło: Elżbieta Kuligowska | astronomy.com
Na zdjęciu: 18 galaktyk karłowatych - obiektów, w których zapoczątkowane zostały procesy gwiazdotwórcze. Źródło: NASA/ESA/A. van der Wel (Max Planck Institute for Astronomy)/H. Ferguson and A. Koekemoer (Space Telescope Science Institute)/The CANDELS team
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)