30 września 1880 r. Draperowie dokonali przełomu w zakresie astrofotografii: uzyskali pierwsze w historii zdjęcie Mgławicy Oriona (M42) przy użyciu 11-calowego refraktora. Czas jego naświetlania wyniósł 50 minut.
Henry Draper (1837–1882) był z zawodu lekarzem, ale pasjonował się przede wszystkim astronomią. Wraz z żoną Mary Anną Palmer Draper prowadził prace badawcze w swoim prywatnym obserwatorium w Hastings-on-Hudson w Nowym Jorku. Anna pomagała mu na wiele sposobów, przygotowując płyty (klisze) szklane, prowadząc obserwacje i asystując przy wykonywaniu spektrogramów oraz fotografii gwiazd i mgławic. Henry Draper był w rzeczywistości jednym z pierwszych astronomów, którzy próbowali fotografować widma gwiazd. W sierpniu 1872 r. zarejestrował spektrogram gwiazdy Vega, w którym widać było linie wodoru – było to ważne osiągnięcie, pozwalające na dalsze badania składu chemicznego gwiazd metodami fotograficznymi. Pracował też intensywnie w dziedzinie konstrukcji teleskopów i zasłynął jako badacz obecności tlenu w widmie Słońca.
Fotografia M42 z 1880 r. była dość rozmyta i nie oddawała wszystkich ważnych detali obiektu. Gwiazdy na niej były mocno prześwietlone, by wydobyć światło znacznie słabiej świecącej mgławicy. Jednak to właśnie dzięki niej Henry Draper uchodzi do dziś za pioniera astrofotografii. Warto dodać, że Draper nie zaprzestał prób i w marcu 1882 roku wykonał kolejną fotografię M42, tym razem z czasem ekspozycji 137 minut. Zdjęcie było już znacznie wyraźniejsze. Dzięki tym fotografiom astronomowie zaczęli odchodzić od ręcznych rysunków obiektów na niebie na rzecz ich fotograficznego rejestrowania.
Niestety, w tym samym roku astronom nieoczekiwanie zmarł. Wdowa Anna Draper przejęła część jego obowiązków i przekazała zaplecze naukowe oraz materiały do Obserwatorium Harvarda. To właśnie ona ufundowała Medal Henry’ego Drapera dla naukowców kontynuujących jego pracę. Sfinansowała też badania nad klasyfikacją widmową gwiazd, prowadzone m.in. przez Edwarda Pickeringa i Annie Jump Cannon. Wyniki tych ważnych dla astronomii badań posłużyły do stworzenia słynnego katalogu Drapera. Obserwacje widm były prowadzone z użyciem tzw. astrografu Drapera, również sfinansowanego przez Annę Draper. Ten sam teleskop w 1947 roku został przez Uniwersytet Harvarda przekazany do... polskiego Obserwatorium Astronomicznemu UMK w Piwnicach.
Na ilustracji: Choć to pierwsze zdjęcie Mgławicy Oriona wykonane przez Draperów było rozmyte i prześwietlone, wciąż uznawane jest za przełom w astrofotografii. W marcu 1882 roku udało im się uchwycić wyraźniejszy i bardziej szczegółowy obraz. Źródło: Henry Draper/domena publiczna via Wikimedia Commons
Źródło: Astronomy.com
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Czytaj więcej:
- Historyczny Teleskop Drapera (UMK)
- Szklany wszechświat. O tym, jak kobiety z Obserwatorium Harvarda zmierzyły gwiazdy (książka popularnonaukowa)
Na zdjęciu powyżej: Teleskop Drapera w Obserwatorium Instytutu Astronomii UMK w Piwnicach pod Toruniem (Pko/Wikipedia)
