Sieć radioteleskopów Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) rozpoczęła obserwacje w nowym zakresie widma elektromagnetycznego. Nowe odbiorniki potrafią wykrywać fale radiowe z przedziału od 1,4 do 1,8 milimetra długości fali. Jest to zakres szczególnie przydatny przy obserwacjach wody w kosmosie.
Jak podało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO), wyposażenie sieci radioteleskopów ALMA wzbogaciło się o nowe odbiorniki w Paśmie 5. Ułatwi to astronomom wykrywanie wody w pobliskim Wszechświecie oraz poszukiwania zjonizowanego węgla w pierwotnym Wszechświecie.
Woda występuje w ziemskiej atmosferze, co znacząco utrudnia prowadzone w z powierzchni Ziemi próby jej detekcji w kosmosie. Dlatego ALMA została zbudowana w bardzo suchym miejscu i bardzo wysoko: na wysokości aż 5000 metrów n.p.m. na płaskowyżu Chajnantor w Chile. W połączeniu z tak dobrymi warunkami, bardzo dobra czułości rozdzielczość instrumentu czyni go jednym z najlepszych urządzeń do prowadzenia badań nad wodą w kosmosie. Teraz te badania będą jeszcze dokładniejsze, bowiem nowe Pasmo 5 obejmuje zakres od 1,4 do 1,8 milimetra długości fali, a to właśnie w tym przedziale wypada kluczowa widmowa sygnatura wody na fali o długości 1,64 mm.
Nowe odbiorniki zostały opracowane przez Group for Advanced Receiver Development (GARD) w Onsala Space Observatory, Chalmers University of Technology (Szwecja). Najpierw przetestowane je na pojedynczym teleskopie APEX, w instrumencie SEPIA. W pierwszej połowie 2015 r. zbudowano i dostarczono do ALMA pierwsze odbiorniki tego typu. Za to zadanie odpowiedzialne były Netherlands Research School for Astronomy (NOVA) oraz partnerstwo GARD z National Radio Astronomy Observatory (NRAO).
21 grudnia 2016 r. na witrynie internetowej ESO ogłoszono wyniki testów, w ramach których obserwowano kilka obiektów, m.in. zderzające się galaktyki Arp 220, masywny obszar gwiazdotwórczy blisko centrum Drogi Mlecznej, czy czerwonego nadolbrzyma zbliżającego się do wybuchu supernowej pod koniec swojego życia.
W Onsala Space Observatory w Szwecji odbyło się spotkanie o nazwie „Band 5 Busy Week", podczas którego astronomowie i technicy z ESO oraz z sieci European ALMA Regional Centre (ARC) analizowali zebrane dane. Gospodarzem spotkania był ośrodek Nordic ARC. Po spotkaniu udostępniono społeczności naukowców nowe wyniki obserwacji ALMA.
ALMA to sieć 66 radioteleskopów pracujących w zakresie fal milimetrowych i submilimetrowych. Oficjalna inauguracja instrumentu miała miejsce w 2013 roku, chociaż testowe obserwacje przy pomocy części anten rozpoczęto już wcześniej. W projekt zaangażowane są kraje z Europy, Ameryki Północnej i Azji Wschodniej. Europę reprezentuje Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO), do którego należy Polska.
Jak podało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO), wyposażenie sieci radioteleskopów ALMA wzbogaciło się o nowe odbiorniki w Paśmie 5. Ułatwi to astronomom wykrywanie wody w pobliskim Wszechświecie oraz poszukiwania zjonizowanego węgla w pierwotnym Wszechświecie.
Woda występuje w ziemskiej atmosferze, co znacząco utrudnia prowadzone w z powierzchni Ziemi próby jej detekcji w kosmosie. Dlatego ALMA została zbudowana w bardzo suchym miejscu i bardzo wysoko: na wysokości aż 5000 metrów n.p.m. na płaskowyżu Chajnantor w Chile. W połączeniu z tak dobrymi warunkami, bardzo dobra czułości rozdzielczość instrumentu czyni go jednym z najlepszych urządzeń do prowadzenia badań nad wodą w kosmosie. Teraz te badania będą jeszcze dokładniejsze, bowiem nowe Pasmo 5 obejmuje zakres od 1,4 do 1,8 milimetra długości fali, a to właśnie w tym przedziale wypada kluczowa widmowa sygnatura wody na fali o długości 1,64 mm.
Nowe odbiorniki zostały opracowane przez Group for Advanced Receiver Development (GARD) w Onsala Space Observatory, Chalmers University of Technology (Szwecja). Najpierw przetestowane je na pojedynczym teleskopie APEX, w instrumencie SEPIA. W pierwszej połowie 2015 r. zbudowano i dostarczono do ALMA pierwsze odbiorniki tego typu. Za to zadanie odpowiedzialne były Netherlands Research School for Astronomy (NOVA) oraz partnerstwo GARD z National Radio Astronomy Observatory (NRAO).
21 grudnia 2016 r. na witrynie internetowej ESO ogłoszono wyniki testów, w ramach których obserwowano kilka obiektów, m.in. zderzające się galaktyki Arp 220, masywny obszar gwiazdotwórczy blisko centrum Drogi Mlecznej, czy czerwonego nadolbrzyma zbliżającego się do wybuchu supernowej pod koniec swojego życia.
W Onsala Space Observatory w Szwecji odbyło się spotkanie o nazwie „Band 5 Busy Week", podczas którego astronomowie i technicy z ESO oraz z sieci European ALMA Regional Centre (ARC) analizowali zebrane dane. Gospodarzem spotkania był ośrodek Nordic ARC. Po spotkaniu udostępniono społeczności naukowców nowe wyniki obserwacji ALMA.
ALMA to sieć 66 radioteleskopów pracujących w zakresie fal milimetrowych i submilimetrowych. Oficjalna inauguracja instrumentu miała miejsce w 2013 roku, chociaż testowe obserwacje przy pomocy części anten rozpoczęto już wcześniej. W projekt zaangażowane są kraje z Europy, Ameryki Północnej i Azji Wschodniej. Europę reprezentuje Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO), do którego należy Polska.
Więcej informacji:
Źródło: ESO
Na zdjęciu: Obraz zderzających się galaktyk Arp 220, uzyskany przez ALMA (kolor czerwony). W tle zdjęcie z Koamicznego Teleskopu Hubble'a (kolory niebieski i zielony). Jest to jeden z pierwszych obrazów uzyskanych przez ALMA w Paśmie 5 w ramach testów nowych odbiorników. Dane z ALMA pokazują emisje od wody, CS oraz HCN w galaktykach. Źródło: ALMA(ESO/NAOJ/NRAO)/NASA/ESA oraz The Hubble Heritage Team (STScI/AURA).
