Przejdź do treści

"Astronomia ogólna" - książka, która odnowi astronomiczną Polskę (recenzja)

Astronomia ogólna

We wrześniu miała miejsce premiera polskiego tłumaczenia „Fundamental Astronomy”, światowego bestsellera wydawnictwa Springer w zakresie astronomii, astrofizyki i kosmologii. To podręcznik, który powinien zmienić kulturę astronomiczną w naszym kraju, zastępując używaną od siedmiu dekad książkę Eugeniusza Rybki. Książka niezbędna dla wykładowców, studentów, nauczycieli, dziennikarzy naukowych oraz ambitnych pasjonatów astronomii i uzdolnionych uczniów szkół średnich. Już dziś można ją zamawiać w księgarni internetowej Uranii.

Zamów "Astronomię ogólną" w internetowym sklepie Uranii.

Limitowana promocja: pakiet olimpijczyka 2020 zawierający m.in. "Astronomię ogólną"

„Astronomia Ogólna” – dwa słowa, które dla wszystkich pokoleń powojennych astronomów i pasjonatów astronomii łączą się w całość, w tytuł kultowego podręcznika profesora Eugeniusza Rybki. Książka ta ma korzenie jeszcze przed wojną, w podręczniku dla szkół. Astronomia jako oddzielny przedmiot, wtedy i jeszcze długo po wojnie, była w szkole! W końcu książka uzyskała status uniwersalnego podręcznika akademickiego. Z sześciu wydań publikowanych od roku 1952 do 1983 uczyły się całe pokolenia pierwszych roczników studiów astronomicznych. Choć dla szkół pisano nowe, łatwiejsze podręczniki, to jednak właśnie dzieło Rybki patronowało narodzinom jednej z najstarszych olimpiad przedmiotowych w Polsce, Olimpiadzie Astronomicznej, od 1957 roku organizowanej przez Planetarium Śląskie w Chorzowie.

 

Pakiet olimpijczyka

Specjalna promocja w internetowej księgarni Uranii. Szykujesz się do Olimpiady Astronomicznej? Skorzystaj z okazji!

 

Mijały kolejne dekady, a olimpijczycy i studenci wciąż mieli do dyspozycji ten sam podręcznik. Tymczasem astronomia się zmieniała. Aktualny wygląd nieba, gwiazdozbiory czy pozycje gwiazd każdy nosi w kieszeni jako aplikację na telefonie komórkowym. Astronomiczne podstawy geografii zastąpiła nieomylna sieć satelitów GPS. Badania planet i ciał Układu Słonecznego to dziś głównie domena bezpośredniej eksploracji kosmosu, a nie obserwacji metodami astronomicznymi. Cała mechanika nieba, przez kilka stuleci polegająca na rozwiązywaniu równania Keplera, dziś sprowadza się do kliknięcia daty w powszechnie dostępnym „Stellarium”. Co najmniej 2/3 książki profesora Rybki to właśnie taka, „astronomia klasyczna”. A przecież zmieniły się instrumenty i metody badawcze. Dziś mamy kilkanaście 10-metrowych teleskopów, a Polska jako członek Europejskiego Obserwatorium Południowego uczestniczy w budowie blisko 40-metrowego teleskopu optycznego. Od trzydziestu lat krąży na orbicie Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Obserwacje Wszechświata prowadzi się dziś we wszystkich zakresach promieniowania elektromagnetycznego, od fal radiowych po fotony gamma. Intensywnie analizuje się cząstki promieniowania kosmicznego i wiatru słonecznego. Otwarto całkowicie nowe okna obserwacyjne w dziedzinie promieniowania nieelektromagnetycznego, jak obserwacje neutrin i fal grawitacyjnych. To wszystko zdobycze współczesnej astrofizyki i kosmologii, które nie zdążyły trafić do polskojęzycznych podręczników.

A świat nam uciekał. Od dwóch-trzech dziesięcioleci podstaw astronomii na uniwersytetach, również w Polsce, naucza się z wydanej przez Springera „Fundamental Astronomy” fińskich autorów, Hannu Karttunena i innych. Oryginalna wersja, nawet jeśli nie poprzez język, to przede wszystkim poprzez cenę tworzyła barierę dla studentów, a zwłaszcza potencjalnych olimpijczyków. Prace nad polskim tłumaczeniem, redakcją książki i przygotowaniem do druku w Wydawnictwie Naukowym PWN trwały ponad 2 lata. Urania miała w tym swój udział. Rekomendowaliśmy wydawcom podjęcie tego trudu i ryzyka, a dzieło objęliśmy patronatem.

Prawie 2/3 objętości 500-stronicowej książki to solidna astrofizyka. Tylko połowa pozostałej części to tzw. „astronomia klasyczna”; drugą połowę poświęcono głównie astronomii pozagalaktycznej wraz z kosmologią. Ta książka to równowaga między wiedzą i metodologią – oprócz wyczerpującego opisu autorzy nie stronią od matematyki, fizyki i wzorów. Można więc ją czytać i studiować na różnym poziomie, od przypomnienia sobie definicji i podstaw, po rozwiązywanie zadań i pomoc w badaniach i obserwacjach. Szczególne znaczenie książka ta będzie miała dla uczestników olimpiad astronomicznych. Będzie to najważniejszy podręcznik podstaw astronomii, astrofizyki i kosmologii w Polsce w najbliższych dziesięcioleciach.

Dane bibliograficzne:

Tytuł: Astronomia ogólna
Tytuł oryginalny: Fundamental Astronomy, 6th Edition
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Liczba stron: 488
Data premiery: 21.09.2020
ISBN: 9788301208080


Zamów tutaj swój egzemplarz!

 

Więcej informacji:

 

Autor: Maciej Mikołajewski

 

Reklama