Przejdź do treści

Astronomowie dostrzegli niezwykłą gwiezdną eksplozję bogatą w tlen i magnez

Galaktyka

Naukowcy odkryli wybuch supernowej, który poszerza naszą wiedzę na temat późniejszych etapów życia masywnych gwiazd.

Eksplozje supernowych powstają przy śmierci masywnych gwiazd. Pierwiastki widoczne w supernowych odzwierciedlają skład chemiczny umierającej gwiazdy w momencie wybuchu.

Gwiazdy to świecące kule gazu składające się głównie z wodoru, najlżejszego pierwiastka występujące w przyrodzie. Świecą dzięki łączeniu jąder atomowych, tworząc cięższe pierwiastki i energię – wyjaśnia pracownik naukowy Akademii Fińskiej Hanindyo Kuncarayakti z Wydziału Fizyki i Astronomii Uniwersytetu w Turku.

Masywne gwiazdy, które mają masę około 8 Słońc lub większą, zawierają struktury podobne do cebuli, a wewnątrz nich znajdują się warstwy różnych pierwiastków. Gdy zagłębimy się w gwiazdę, napotykamy warstwy kolejno pierwiastków cięższych niż wodór, takich jak hel, następnie węgiel, tlen i tak dalej.

Podczas swojego życia gwiazda może stracić część, a nawet większość swojej masy. Najczęstszym sposobem jest wyrzucanie strumieni cząstek, proces znany jako wiatry gwiazdowe, które występują również na Słońcu. Niektóre gwiazdy bardzo gwałtownie tracą masę i mogą całkowicie pozbawić się całej otoczki wodorowej. W rezultacie wewnętrzne warstwy mogą zostać odsłonięte. Masa utracona przez gwiazdę może pozostać w pobliżu gwiazdy, tworzące materię okołogwiazdową  – mówi Kuncarayakti.

Astronomowie zidentyfikowali wcześniej supernową z materią okołogwiazdową bogatą w wodór, a także hel. Niedawno, bo dopiero w 2021 roku, naukowcy odkryli supernową z materią okołogwiazdową zawierającą węgiel i tlen. Te różne rodzaje obiektów reprezentują sekwencję zdzierania gwiezdnej otoczki i gromadzenia się usuniętej materii wokół gwiazdy, zaczynając od najlżejszego i najbardziej skrajnego pierwiastka – wodoru.

Zespół kierowany przez Kuncarayakti’ego odkrył supernową, która prawdopodobnie poszerza nasze rozumienie tej sekwencji, w której masywne gwiazdy tracą swoją masę. Supernowa SN 2021ocs została zaobserwowana w przeglądzie za pomocą 8,2-metrowego teleskopu ESO VLT w Chile.

Obserwacje te sugerują, że bogaty w tlen i magnez rozszerzający się gaz z eksplozji SN 2021ocs może zderzać się z materią okołogwiazdową. Taka materia okołogwiazdowa mogła zostać utworzona przez gwiazdę prekursora w wyniku utraty masy zaledwie około 1000 dni przed wybuchem supernowej. W związku z tym obserwacje działają jak wehikuł czasu, badając aktywność umierającej gwiazdy na krótko przed ostateczną eksplozją.

Obserwując nowe typy supernowych, zyskujemy cenne informacje o późniejszych etapach życia masywnych gwiazd. To z kolei stwarza nowe wyzwania dla naszych teorii ewolucji gwiazd, mówi prof. astronomii Seppo Mattila z Uniwersytetu w Turku, który również brał udział w badaniach.

Badanie zostało opublikowane w Astrophysical Journal Letters.

 

Więcej informacji:

Źródło: University of Turku

Opracowanie:
Agnieszka Nowak

Reklama