Międzynarodowy zespół astronomów odkrył monstrualną galaktykę, która istniała około 12 mld lat temu w czasie, gdy Wszechświat miał zaledwie 1,8 mld lat. Galaktyka, nazwana XMM-2599, bardzo szybko formowała swoje gwiazdy, aby następnie stać się martwą galaktyką. Na razie nie jest jasne, dlaczego nagle przestała tworzyć gwiazdy.
Jeszcze zanim Wszechświat osiągnął wiek 2 mld lat, XMM-2599 uformowała już masę równą 300 mld Słońc, co czyni ją ultramasywną galaktyką. Co bardziej zaskakujące, badania pokazują, że XMM-2599 stworzyła większość swoich gwiazd w wielkim „szale”, gdy Wszechświat miał mniej niż miliard lat, a następnie stała się nieaktywna do czasu, gdy Wszechświat osiągnął wiek 1,8 mld lat.
Zespół wykorzystał obserwacje spektroskopowe Multi-Object Spectrograph for Infrared Exploration (MOSFIRE) obserwatorium Kecka, aby wykonać szczegółowe pomiary XMM-2599 i precyzyjnie oszacować odległość do niej.
W tamtej epoce Wszechświata niewiele galaktyk przestało tworzyć gwiazdy i żadna z nich nie była tak masywna, jak XMM-2599. Samo istnienie ultramasywnych galaktyk, takich jak XMM-2599, stanowi poważne wyzwanie dla modeli numerycznych. Pomimo tego, że tak masywne galaktyki są rzadkością we wczesnym Wszechświecie, modele je przewidują. Oczekiwano jednak, że przewidywane galaktyki będą aktywnie tworzyć gwiazdy. Co sprawia, że XMM-2599 jest tak interesująca, niezwykła i zaskakująca, że nie tworzy już gwiazd? Być może powodem jest to, że przestała otrzymywać paliwo lub zaczęła się uruchamiać w jej wnętrzu czarna dziura.
Zespół stwierdził, że XMM-2599 tworzyła ponad 1000 mas Słońca rocznie w gwiazdach w szczytowym okresie aktywności. To niezwykle wysokie tempo formowania się gwiazd. Dla porównania Droga Mleczna formuje około jednej nowej gwiazdy rocznie.
XMM-2599 może być potomkiem populacji bardzo gwiazdotwórczych galaktyk pływowych we wczesnym Wszechświecie, które niedawno zostały odkryte przez teleskopy obserwujące w podczerwieni. Jednak ścieżka ewolucyjna XMM-2599 nie jest jasna.
Galaktyka została uchwycona w nieaktywnej fazie życia. Nie wiadomo, co stanie się do dnia obecnego. Wiadomo, że nie może stracić masy. Pytanie jednak dotyczy tego, co się wokół niej dzieje. Czy w miarę upływu czasu może grawitacyjnie przyciągnąć pobliskie galaktyki gwiazdotwórcze? Być może w ciągu 11,7 mld lat kosmicznej historii XMM-2599 stanie się głównym członkiem jednej z najjaśniejszych i najbardziej masywnych gromad galaktyk w lokalnym Wszechświecie. Odpowiedzi na to pytanie naukowcy będą szukać, wykonując kolejne obserwacje galaktyki.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Więcej:
Astronomers discover unusual monster galaxy in the very early universe
Źródło: University of California