Nie udał się lot suborbitalny systemu New Shepard firmy Blue Origin. Doszło do anomalii podczas lotu: automatycznie uruchomił się system ucieczkowy, który oddalił kapsułę od rakiety. Kapsuła wylądowała bezpiecznie na spadochronach. To pierwsza awaria systemu od jego debiutu w 2015 r.
Rakieta New Shepard firmy Blue Origin wystartowała 12 września 2022 r. w bezzałogowej misji NS-23. Lot suborbitalny jednostopniowej rakiety i znajdującej się na niej kapsuły RSS HG Wells rozpoczął się około 16:27 czasu polskiego ze stanowiska startowego na terenie kosmodromu firmy w West Texas.
Pierwsza faza lotu przebiegła pomyślnie. Około minutę po starcie, mniej więcej w czasie, gdy na rakietę oddziaływało największe ciśnienie dynamiczne, system ucieczkowy kapsuły wykrył anomalię i uruchomił awaryjne silniki na paliwo stałe, aby oddalić statek od rakiety.
Kapsuła RSS HG Wells po oddaleniu się wypuściła zestaw spadochronów i przedwcześnie, ale bezpiecznie wylądowała na Ziemi. Rakieta została prawdopodobnie utracona.
Pierwszy nieudany lot New Sheparda
New Shepard to rozwijany przez amerykańską firmę Blue Origin system lotów suborbitalnych. Rakieta już od 2015 r. wynosi w loty do granicy kosmosu kapsułę z ładunkami. Ładunki te, będące przeważnie eksperymentami, mogą być przetestowane w środowisku nieważkości, kiedy kapsuła na kilka minut leci swobodnie nad atmosferą.
Od 2021 r. Blue Origin zaczęło świadczyć usługi turystyki kosmicznej. Do tej pory rakieta New Shepard wykonała 6 lotów załogowych, w których kilkuosobowe załogi wynoszone były w kapsule nad wysokość około 100 km.
W misji NS-23 nie było jednak załogi na pokładzie statku. W locie wykorzystano rakietę New Shepard o oznaczeniu NS3, która do tej pory wykonała 8 udanych lotów, wszystkie bezzałogowe. Również egzemplarz kapsuły wykorzystany w tej misji RSS HG Wells to nie ten przeznaczony dla turystów. W turystycznych misjach systemu New Shepard do tej pory brała udział rakieta New Shepard NS4, która miała za sobą 8 lotów i statek RSS First Step. Ostatni lot załogowy był przeprowadzony 4 sierpnia 2022 r.
O ładunkach misji NS-23
W nieudanej misji do kapsuły zapakowano 36 ładunków od uczelni, instytutów badawczych i zespołów studenckich z różnych państw świata. Połowa z ładunków została ufundowana przez agencję NASA, głównie za pośrednictwem edukacyjnego programu Flight Opportunities. 2 z 36 ładunków nie znajdowały się w kapsule, ale na zewnątrz rakiety, by wystawić je na bezpośrednie działanie środowiska kosmicznego.
Jednym z ładunków lotu był AMPES firmy Infinity Fuel Cells, który testuje działanie wodorowych ogniw paliwowych w warunkach mikrograwitacji. Prototyp został przygotowany we współpracy z ośrdokiem NASA Johnson Space Center.
Firma Honeybee Robotics przygotowała na tą misję ładunek ASSET-1. Jest to prototyp miernika twardości regolitu, który może działać w różnych warunkach grawitacyjnych.
Ośrodek badawczy NASA Armstrong Flight Research Center chiał wykorzystać ten lot do testu CFOSS - światłowodowego systemu pomiaru temperatury i naprężeń, dostosowanego do działania w warunkach kosmicznych.
Na zewnątrz modułu napędowego rakiety New Shepard leciał ładunek JANUS-APL instytutu Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory. Jest to pierwszy z planowanych wielu ładunków do pomiaru warunków środowiska kosmicznego za pomocą stosunkowo tanich narzędzi. Ośrodek chce w ten sposób dokonywać pomiarów górnych warstwach atmosfery, które nie da się bezpośrednio badać w orbitalnych lotach kosmicznych czy na przykład misjach balonowych.
Podsumowanie
Był to 23. lot suborbitalny systemu New Shepard i pierwszy nieudany. Zadziałał jednak system ucieczkowy, który w takich sytuacjach ma chronić kapsułę i ewentualnie załogę znajdującą się na jej pokładzie. System ucieczkowy był testowany w specjalnych misjach demonstracyjnych, tym razem działał jednak podczas rzeczywistej awarii.
Firma Blue Origin przekazała, że poda więcej informacji na temat awarii, gdy tylko będą one dostępne. Z nagrania udostępnianego podczas transmisji na żywo można zobaczyć, że moment przed uruchomieniem systemu ucieczkowego zmienił się kolor gazów wylotowych. Może to świadczyć o poważnej usterce silnika odrzutowego, który uległ zniszczeniu. Na nagraniu widać też odchylenie od właściwej orientacji rakiety.
Więcej informacji:
Na podstawie: Blue Origin/NSF
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Kapsuła RSS HG Wells po oddaleniu się za pomocą silników ucieczkowych od rakiety New Shepard. Źródło: Blue Origin.
