To jego pierwsza misja! Na wysokość blisko 19 kilometrów wzniósł się balon stratosferyczny zespołu Supercluster, w skład którego wchodzą studenci Politechniki Rzeszowskiej. W czasie lotu komputer pokładowy balonu zmierzył m.in. ciśnienie i temperaturę powietrza, prędkość i kierunek wiatru, kąty orientacji przestrzennej oraz pozycję geograficzną. Projekt powstał we współpracy z Podkarpackim Centrum Innowacji, Politechniką Rzeszowską oraz radioamatorami.
Pomysł na stworzenie balonu stratosferycznego pojawił się jeszcze w ubiegłym roku. Na potrzeby rzeszowskiej edycji hackathonu NASA Space Apps Challenge powstał zespół SuperCluster. Jego członkowie postanowili zmierzyć się z jednym z wyzwań zaproponowanych przez agencję kosmiczną. Opracowali serwis internetowy prezentujący, jak krok po kroku stworzyć balon stratosferyczny, i zajęli drugie miejsce w rzeszowskiej edycji hackhatonu. Ten sukces stał się dla nas motywacją do kolejnych działań i rozwijania naszego projektu – mówi Patrycja Jankowska, członkini zespołu.
Stworzenie balonu stratosferycznego i realizacja jego misji wymagały od studentów wiedzy z zakresu lotnictwa, awioniki i elektroniki. Samodzielnie zbudowali oni komputer pokładowy i wyposażyli go w dwa lokalizatory GPS i dwie kamery, które zarejestrowały zdjęcia Ziemi z poziomu stratosfery. Efektem kilkumiesięcznej pracy zespołu była udana misja balonowa, która odbyła się 6 czerwca 2022 roku w niewielkiej miejscowości pod Tarnowem. Misja trwała ponad pięć godzin. W momencie pęknięcia powłoki balon znajdował się na wysokości 18 585 metrów. Dzięki sprzyjającym warunkom meteorologicznym w dniu startu, dryf balonu wynikający z prądów powietrznych był bardzo niewielki i wyposażenie podpięte do balonu opadło na spadochronie zaledwie kilkanaście kilometrów od miejsca startu. Zdublowane lokalizatory umożliwiły szybkie odnalezienie kapsuły, która zawisła na drzewie, na szczęście na niewielkiej wysokości. Co najważniejsze, udało nam się zebrać dane ze wszystkich czujników – dodaje Michał Słomiany, inny członek zespołu Supercluster.
Misja była tak czy inaczej nie lada wyzwaniem, bowiem ostatnie tego typu projekty na Podkarpaciu były realizowane prawie dekadę temu. I chociaż samo zaprojektowanie płytek komputera pokładowego nie sprawiło studentom większych problemów, to ich wykonanie – już tak. Moduły musiały być odporne na warunki panujące w wyższych warstwach atmosfery, pobierać mało energii, ważyć jak najmniej oraz dostarczać dokładne dane do późniejszych badań. Było to wyjątkowo trudne ze względu na kryzys na rynku komponentów elektronicznych. Dodatkowo, bez doświadczenia w takich misjach, trudno było zaplanować i zorganizować własną. Szczęśliwie dzięki wsparciu i pomocy Politechniki Rzeszowskiej, Podkarpackiego Centrum Innowacji oraz radioamatorów udało nam się przezwyciężyć problemy i misja zakończyła się sukcesem – mówi Kamil Ziółkowski, kolejny członek zespołu SuperCluster.
Obecnie członkowie zespołu planują przeanalizować dane zebrane podczas lotu i stworzyć kolejną, ulepszoną wersję komputera pokładowego. Długoterminowym celem studentów jest budowa nanosatelitów (tzw. CubeSatów) i wsparcie innych studentów oraz uczniów w budowie balonów stratosferycznych.
To duża przyjemność patrzeć, jak młodzi ludzie projektują, a następnie realizują tak zaawansowane przedsięwzięcia. Na uwagę zasługuje fakt, że budowa i rozmiary komputera pokładowego pokrywają się ze standardem CubeSat 1U, czyli podstawowej wielkości nanosatelitów znajdujących się na orbicie Ziemi i okrążających aktualnie naszą planetę. Cieszymy się, że mogliśmy być częścią tego projektu, i gratulujemy sukcesu wszystkim członkom zespołu. ProtoLab, będący częścią Podkarpackiego Centrum Innowacji, udostępnia swoją infrastrukturę – maszyny i specjalistów – studentom i uczniom z obszaru całego województwa podkarpackiego. Pracujemy nad kolejnymi kosmicznymi wydarzeniami. Już dziś zapraszamy na drugą podkarpacką edycję hackathonu NASA Space Apps Challange. Wydarzenie jest przeznaczone dla studentów, uczniów i młodych naukowców, którzy wykorzystując dane satelitarne udostępnione przez NASA, chcieliby stworzyć innowacyjne rozwiązanie – mówi Łukasz Bonarek, Dyrektor Zarządzający PCI ProtoLab.
Na zdjęciu: SuperCluster. Źródło: SuperCluster/FB
W skład zespołu SuperCluster wchodzą: Kamil Ziółkowski, Krystian Cisek, Michał Słomiany, Michał Poźniak, Katarzyna Frankowska, Patrycja Jankowska, Wiktor Żmuda, Tomasz Zdziebło, Maciej Grzelak i Konrad Filar. Wszyscy są studentami lotnictwa i kosmonautyki oraz elektroniki na Politechnice Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza.
Druga podkarpacka edycja hackathonu NASA Space Apps Challenge odbędzie się 1 i 2 października 2022 roku z inicjatywy Podkarpackiego Centrum Innowacji.
Czytaj więcej:
- Strona NASA Space Apps Challenge
- Wręczenie nagród w ramach rzeszowskiej edycji NASA Space Apps Challenge
Źródło: Podkarpackie Centrum Innowacji / Martyna Borczyk
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Na zdjęciu: Fotografia zespołu. Źródło: Podkarpackie Centrum Innowacji