Grawitacja to zjawisko tak powszechne, że bierzemy je za oczywistość, jednak jej działanie wcale nie kończy się na tym, że przedmioty rzucone w powietrze spadają na ziemię. To fundamentalne oddziaływanie rządzi całym Wszechświatem. A w jaki sposób grawitacja działa w przypadku antymaterii? Czy istnieje ujemna masa albo antygrawitacja?
"Przeczytane w Nature i Science" to stały dział naszego dwumiesięcznika, w którym prezentujemy doniesienia z najbardziej prestiżowych czasopism naukowych. W najnowszym numerze dr Jerzy Kuczyński opisuje badania w CERN, służące do eksperymentów z antymaterią.
Należy stwierdzić, że nasza znajomość grawitacji, choć w kilku punktach rzeczywiście całkiem precyzyjna, ogólnie rzecz biorąc, jest umiarkowana. W szczególności nie jesteśmy pewni, czy masa jest zawsze dodatnia, a grawitacja przyciągająca. Wprawdzie chyba nie znalazłoby się zbyt wielu zwolenników „ujemnej masy”, to jednak problem pozostaje. Oczywiście są bardzo istotne argumenty przeciwko istnieniu takich mas, to jednak sprawdzenie, czy takie coś mogłoby istnieć, wydaje się mieć poważne znaczenie. (...) I rzeczywiście pod koniec października 2023 r. pojawiła się w Nature praca, w której przedstawiono pomiar oddziaływania antywodoru z polem grawitacyjnym Ziemi.
Dr Jerzy Kuczyński jest z wykształcenia (i zamiłowania) fizykiem teoretykiem. Przez wiele lat pracował w Planetarium Śląskim (jest m. in. autorem kilkudziesięciu zadań olimpijskich), a obecnie wykłada matematykę i fizykę w Akademii Śląskiej. Przypadkowo los go rzucił w kierunku dydaktyki i od kilku kadencji pełni funkcję wiceprzewodniczącego Komisji do oceny podręczników szkolnych w PAU. Artykuły dra Kuczyńskiego stanowią wartość dodaną Uranii dla najbardziej wymagających czytelników, profesorów, doktorantów i studentów astronomii, ale napisane są językiem zrozumiałym dla każdego licealisty i obserwatora współczesnej nauki.
Jak powszechnie wiadomo, grawitacja, choć jest pierwszym poznanym oddziaływaniem, jest jednocześnie oddziaływaniem najbardziej kłopotliwym. Może właśnie dlatego o grawitacji uczy się dość wcześnie w szkole i na tym kończy. Do tego stopnia, że przeciętny magister fizyki ma o grawitacji wiedzę niewiele przekraczającą program szkolny.
O szczegółach i wynikach badań w CERN przeczytaj w najnowszym numerze 3/2024 "Uranii - Postępów Astronomii".
Zamów numer w internetowym sklepie Uranii albo w salonie lub sieci Empik.
Więcej informacji:
- Jerzy Kuczyński w Astronarium: Pochodzenie pierwiastków (odc. 90)
- Astronarium o Grawitacji (odc. 30), Ogólnej teorii względności (odc. 44) i Śladami ogólnej teorii względności (odc. 91)
- Archiwalne numery Uranii dostępne bezpłatnie w Cyfrowym Archiwum Uranii
Opracowanie: Magda Maszewska, Maciej Mikołajewski
Ilustracja: Montaż aparatu ALPHA-g w ramach eksperymentu ALPHA. Źródło: CERN
