W poniedziałek, 13 czerwca 2022 r. ogłoszone zostaną wyniki pracy misji kosmicznej Gaia w trakcie śniadania prasowego w budynku Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego przy Al. Ujazdowskich 4. Transmisję online z tego wydarzenia można będzie obejrzeć na kanale YouTube.
Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego zaprosiło przedstawicieli mediów i społeczność naukową na śniadanie prasowe w poniedziałek 13 czerwca 2022 r., które odbędzie się w sali konferencyjnej Ogrodu Botanicznego przy Al. Ujazdowskich 4.
Poniedziałek to dzień ogłoszenia wyników pracy misji kosmicznej Gaia. W trakcie śniadania prasowego jego uczestnicy będą mieli okazję:
- obejrzeć transmisję na żywo konferencji prasowej Europejskiej Agencji Kosmicznej,
- wysłuchać wykładu prof. Łukasza Wyrzykowskiego,
- być świadkami otwarcia archiwum danych Gaia DR3,
- obejrzeć pokaz animacji i muzyki inspirowanej kosmosem.
Link do transmisji na YouTube. Przewidywany czas trwania wydarzenia to 2 godz. i 30 minut.
Gaia to bezzałogowa sonda – obserwatorium kosmiczne Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), przeznaczone do precyzyjnych pomiarów astrometrycznych. Została wystrzelona 19 grudnia 2013 r. z kosmodromu w Gujanie Francuskiej a obserwacje nieba rozpoczęła w czerwcu 2014 r.
Obserwatorium kosmiczne Gaia wyposażone jest w detektor liczący niemal miliard pikseli i służy przede wszystkim do pomiarów ruchów oraz jasności miliarda gwiazd naszej Galaktyki. Każda z gwiazd była zaobserwowana około stu razy, co pozwalało na wykrycie gwiazd zmiennych oraz anomalnego zachowania obiektów astrofizycznych, w tym różnego rodzaju wybuchów. Pierwsza paczka materiałów z misji sondy Gaia, udostępniona przez Europejską Agencję Kosmiczną we wrześniu 2016 r. zawierała informacje o odległości od Ziemi około dwóch milionów gwiazd. Gaia jest następczynią satelity Hipparcos, który dostarczył informacji o około stu tysiącach gwiazd.
Dr hab. Łukasz Wyrzykowski jest zaangażowany w misję Gaia od 2008 r. W latach 2008-2015 pracował na Uniwersytecie w Cambridge nad przygotowaniem systemu do wykrywania zjawisk tymczasowych np. supernowych. Jest również odpowiedzialny za organizację sieci naziemnych teleskopów, które dostarczają uzupełniające obserwacje zjawisk astrofizycznych wykrytych przez satelitę Gaia. Prace te prowadzone są w obrębie czteroletniego pan-europejskiego programu OPTICON, wspierającego rozwój europejskiej astronomii w ramach Programu Ramowego Horizont 2020 Komisji Europejskiej. Badania naukowe w ramach misji Gaia są wsparte również grantami Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Narodowego Centrum Nauki.
Zespół misji Gaia w Obserwatorium Astronomicznym UW tworzą: dr hab. Łukasz Wyrzykowski, dr Paweł Zieliński, dr Ilknur Gezer oraz doktoranci: Nada Ihanec, Katarzyna Kruszyńska, Krzysztof Rybicki (stan na grudzień 2020 r.).
3 grudnia 2020 r. Europejska Agencja Kosmiczna opublikowała najnowszą mapę nieba stworzoną na podstawie danych misji Gaia. Niezwykle precyzyjna mapa ma objętość 1 petabajta i zawiera szczegółowe dane o 2 miliardach gwiazd naszej Galaktyki.
Foto: Mapa nieba wykonana przez misję Gaia przedstawia głównie gwiazdy naszej Galaktyki – Drogi Mlecznej. Mapa zawiera prawie 2 miliardy gwiazd do odległości około 30 000 lat świetlnych. Ciemne pasy na mapie oznaczają miejsca, gdzie pył międzygwiazdowy przesłania większość gwiazd. (Kredyt: ESA/Gaia/DPAC. Licencja BY-SA 3.0 IGO)
ESA planowała zakończyć działanie satelity już w połowie 2019 r., jednak zapasy paliwa pozwolą mu działać jeszcze dłużej, prawdopodobnie do 2024 r.
W śniadaniu prasowym ze strony „Uranii – Postępów Astronomii” udział wezmą redaktor naczelny czasopisma „Urania – Postępy Astronomii” prof. dr hab. Maciej Mikołajewski oraz redaktor portalu „Urania”, dr Krzysztof Czart.
Źródło: OA UW, ESA
Paweł Z. Grochowalski
