Astronomowie z Uniwersytetu w Toronto zaobserwowali duże zmiany jasności na pobliskim brązowym karle. Za zjawisko to najprawdopodobniej odpowiedzialna jest burza o silne niespotykanej dotychczas na innych planetach. Atmosfery starych brązowych karłów i planet olbrzymów są do siebie bardzo podobne, więc dzięki temu odkryciu poznamy lepiej fizykę atmosfer planet spoza Układu Słonecznego.
Brązowe karły to obiekty, które ze względu na swoją masę znajdują się pomiędzy gwiazdami karłowatymi a planetami olbrzymami. Naukowcy obecnie wykonują przegląd pobliskich obiektów tego typu. Obserwacje są prowadzone przy użyciu 2,5 metrowego teleskopu z Obserwatorium Las Campanas w Chile. Jedną z części tego projektu stanowiło wykonanie, w krótkich odstępach czasowych, kilku zdjęć brązowego karła skatalogowanego pod nazwą 2MASS J21392676+0220226 (2MASS 2139). W ciągu zaledwie paru godzin obserwacji zarejestrowano rozbłyski o jasności dotychczas nie spotykanej na chłodnych brązowych karłach.
W ciągu 8 godzin obserwacji obiekt ten zmieniał swoją jasność o około 30 procent. Jacqueline Radigan z Uniwersytetu Toronto twierdzi, że jest to spowodowane ciemnymi plamami w atmosferze brązowego karła, które obserwujemy w trakcie kiedy brązowy karzeł obraca się wokół własnej osi.
"Najprawdopodobniej jesteśmy świadkami szalejącej burzy na tym brązowym karle, możliwe że to większa wersja Wielkiej Czerwonej Plamy na Jowiszu", tłumaczy Ray Jayawardhana z Uniwersytetu w Toronto i dodaje, że podobny efekt obserwacyjny może być również wynikiem obecności ogromnych dziur w pokładzie chmur brązowego karła, przez które widoczne są głębsze, cieplejsze warstwy atmosfery.
Według przewidywań teoretycznych chmury na brązowych karłach i planetach olbrzymach powstają w trakcie kondensacji drobnych ziaren pyłu zbudowanych z krzemianów i metali. Kształt oraz głębokość profilu zmian jasności 2MASS 2139 zmieniły się w ciągu ostatnich miesięcy, co sugeruje, że układ chmur w atmosferze ewoluuje.
Wykonanie pomiarów tempa zmian układu chmur w atmosferze brązowego karła pozwoli wyciągnąć wnioski dotyczące prędkości wiatru. Możliwe, że uda się również poznać procesy odpowiedzialne za powstawania wiatrów w atmosferach brązowych karłów i planet.
Źródło: Hubert Siejkowski
Na ilustracji: Na pobliskim brązowym karle astronomowie zaobserwowali gwałtowne zmiany jasności, które mogą wskazywać szalejącą tam burzę. Odkrycie to może pomóc w zrozumieniu atmosfer oraz pogody na pozasłonecznych planetach. Źródło: Jon Lomberg
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
