Grudzień, jak co roku jest bogaty w starty rakiet orbitalnych. Do połowy tego miesiąca przeprowadzono już sześć udanych misji. W ostatnich dniach rakiety startowały w Chinach, Rosji i Indiach.
Dwa starty rakiety Kuaizhou 1A w ciągu 6 godzin
Z kosmodromu Taiyuan w północnych Chinach przeprowadzono 3 grudnia br. dwa starty rakiety Kuaizhou 1A w odstępie zaledwie 6 godzin.
Pierwsza rakieta wystartowała o 3:55 czasu polskiego. Jedynym ładunkiem tego lotu był satelita obserwacyjny Jilin-1 Gaofen 02B. Statek trafił na orbitę polarną o wysokości 535 km. Jest to już 15. satelita komercyjnej flotylli Jilin-1, przeznaczonej do wykonywania obserwacji Ziemi o wysokiej rozdzielczości. Wysłany w tym locie Gaofen 02B posiada optykę umożliwiającą rejestrację obrazów o rozdzielczości 75 cm/px.
Już sześć godzin później o 9:52 czasu polskiego z innego stanowiska startowego wystrzelono drugą rakietę Kuaizhou 1A. W tym locie umieszczono na również polarnej orbicie sześć komercyjnych ładunków: parę satelitów monitoringu środowiska i śledzenia statków i samolotów HEAD 2A i 2B pekińskiej firmy HEAD Aerospace, parę satelitów obserwacyjnych średniej rozdzielczości Spacety 16 i 17 firmy Spacety i dwa eksperymentalne satelity telekomunikacyjne Tianqi 4A i 4B chińskiej firmy Guodian Gaoke.
Był to już 6. i 7. udany start rakiety Kuaizhou 1A od jej debiutu w 2015 roku. Kuaizhou 1A to lekka, czterostopniowa rakieta nośna. Pierwsze trzy stopnie są zasilane paliwem stałym, a ostatni stopień wprowadzający ładunki na orbitę jest wyposażony w silnik na mieszankę ciekłych paliw. Rakieta może wynieść na orbitę heliosynchroniczną ładunki o masie do 200 kg.
Satelita nawigacyjny Rosji
Z kosmodromu Plesieck w północnej Rosji wystartowała 11 grudnia rakieta Sojuz 2.1b, wynosząc kolejnego satelitę rosyjskiego systemu nawigacyjnego GLONASS Uragan-M 759. Start odbył się o 9:54 czasu polskiego ze stanowiska 43/3 - użytego po raz pierwszy od 2002 roku, kiedy został uszkodzony przez nieudany start rakiety Sojuz-U.
Wysłany w grudniowym locie satelita systemu to statek z serii Uragan-M - reprezentant 2. generacji satelitów nawigacyjnych GLONASS, które są wynoszone od 2001 roku. Umieszczony na orbicie satelita zastąpi egzemplarz tej samej generacji, wyniesiony w 2006 roku i będący najstarszym działającym obecnie satelitą sieci.
Rosja rozwija teraz kolejną generację satelitów sieci GLONASS - Uragan-K. Pierwsze eksperymentalne statki tego systemu trafiły na orbitę w 2011 i 2014 roku. Pierwsze operacyjne satelity mają zostać wysłane w 2020 r.
50. start rakiety PSLV
11 grudnia Indyjska Agencja Kosmiczna ISRO przeprowadziła start rakiety PSLV z radarowym satelitą szpiegowskim dla wojska Indii i 9 dodatkowymi ładunkami. Start odbył się z jedynego w kraju kosmodromu rakiet orbitalnych Satish Dhawan. Rakieta wystartowała o 10:55 czasu polskiego i jej lot przebiegł pomyślnie.
Głównym ładunkiem misji był RISAT-2BR1 - satelita rozpoznawczy z radarem z syntetyczną aperturą (SAR), zbudowany dla wojska Indii. Był to już drugi wysłany w tym roku satelita nowej generacji radarowych satelitów rozpoznawczych Indii. Obrazy przez niego wykonywane mają też być wykorzystywane do celów cywilnych: rolnictwa, leśnictwa czy zarządzania kryzysowego.
Poza satelitą RISAT w rakiecie podróżowało 9 mniejszych ładunków. Największym z nich był prototypowy japoński satelita Izanagi instytutu iQPS, który chce rozwinąć sieć małych satelitów radarowych z syntetyczną aperturą, zdolnych wykonywać obrazy o rozdzielczości 1 m/px.
W misji wypuszczony też został prototypowy satelita 1HOPSAT-TD amerykańskiej firmy Hera Systems, która chce zbudować sieć satelitów obserwacji Ziemi standardu CubeSat. Izrael miał na pokładzie satelitę Duchifat-3, zbudowanego przez uczniów szkół średnich. Centrum badawcze NASA Ames Research Center umieściło za pomocą misji na orbicie satelitę PTD-1, testującego technologie do wykorzystania w niewielkich satelitach. Na satelicie umieszczono silnik Hydros, który ma wykonywać elektrolizę wody na orbicie i uzyskane w ten sposób mieszankę tlenu i wodoru wykorzystywać do napędu. Satelita COMMTRAIL ma testować technologię komunikacji w paśmie UHF dla włoskiej firmy.
Na rakiecie podróżowały też cztery kolejne satelity Lemur-2 (108, 109, 110 i 111) amerykańskiej firmy Spire Global. Statki Lemur-2 dostarczają danych pogodowych i przekazują dane o pozycjach statków morskich i samolotów za pomocą systemów AIS i ADS-B.
W locie wykorzystano wariant QL rakiety PSLV, z czterema bocznymi stopniami na paliwo stałe. Był to 50. lot rakiety PSLV - obecnie najdłużej wykorzystywanej indyjskiej rakiety orbitalnej, która debiutowała w 1993 roku.
Podsumowanie
Na świecie przeprowadzono w tym roku 89 udanych startów orbitalnych. Na tym jednak nie koniec, bo w drugiej połowie grudnia będzie kontynuowany trend wysokiej intensywności startów. Chiny chcą wysłać kolejną parę satelitów nawigacyjnych Beidou, rakieta Falcon 9 ma wysłać w poniedziałek komercyjnego satelitę telekomunikacyjnego, a pod koniec miesiąca kolejną parię satelitów Starlink, rakieta Atlas V ma 20 grudnia wynieść statek Starliner firmy Boeing w lot demonstracyjny do ISS. Do tego dojdą jeszcze inne planowane starty Chin i Rosji.
Na podstawie: NSF/SN
Opracował: Rafał Grabiański
Więcej informacji:
- relacja portalu SpaceflightNow ze startów rakiet Kuaizhou 1A
- relacja portalu NASASpaceflight ze startu rakiety PSLV
- relacja portalu NASASpaceflight ze startu rakiety Sojuz 2.1b
Na zdjęciu: Start rakiety PSLV w misji z satelitą RISAT-2BR1. Źródło: ISRO.
