Przejdź do treści

Ilona Dybicz nie jest już koordynatorem Astrobazy w Kruszwicy

Ilona Dybicz w Astrobazie Kruszwica

Koniec stycznia przyniósł wielką zmianę w Astrobazie Kruszwica. Ilona Dybicz – nauczycielka fizyki i popularyzator astronomii, związana z astrobazą od początku jej istnienia – nie pełni już funkcji koordynatora. Dyrekcja Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Kruszwicy nie przedłużyła z nią umowy na obsługę Astrobazy.

Dla mieszkańców Kruszwicy astrobaza to obiekt wyjątkowy, kojarzony z dwiema osobami: Iloną Dybicz i Magdaleną Musiałkowską, koordynatorkami astrobazy od momentu jej otwarcia w roku 2012. Dla Ilony Dybicz „astrobaza to coś więcej niż praca, to pasja i miłość do astronomii”.

W regionie kujawsko-pomorskim wśród czternastu astrobaz wyróżniały się szczególnie dwie: w Inowrocławiu i w Kruszwicy. Prowadzący te bazy nauczyciele byli autentycznymi miłośnikami astronomii, zapaleńcami, zarażającymi popularyzacją astronomii nie tylko uczniów, ale także szersze grono mieszkańców obu miast. W kwietniu 2018 roku, m.in. z powodów zdrowotnych odszedł z Astrobazy Inowrocław wieloletni jej koordynator i znany miłośnik astronomii, Eugeniusz Mikołajczak. A teraz ogromną stratą dla Astrobazy Kruszwica jest zakończenie współpracy z nią przez Ilonę Dybicz.

Ilona Dybicz z Magdaleną Musiałowską stanowiły wspaniały zespół, kierujący Astrobazą  Kruszwica od momentu jej oddania do użytku 9 marca 2012 roku aż do 31 grudnia 2018 roku. W tym czasie wspólnie zarażały pasją astronomiczną młodych i starszych mieszkańców Kruszwicy. Pisaliśmy o tym zarówno w serwisie edukacyjnym PTA Orion, jak i na łamach Uranii – Postępów Astronomii.

Astrobaza Kruszwica działała bardzo prężnie. Systematycznie prowadzone były w niej zajęcia kółka astronomicznego, na których uczniowie samodzielnie wykonywali proste przyrządy astronomiczne, prowadzili obserwacje i uczestniczyli w projektach międzynarodowych tj. Star Count czy Globe at Night. W 2015 roku Ilona Dybicz przeprowadziła największą lekcję astronomii w województwie kujawsko-pomorskim. Oglądało ją około tysiąca osób. Astrobaza gościła seniorów z Uniwersytetu Trzeciego Wieku, Koła emerytów „Oświata”, uczestników Zlotu Motocyklowego, klubu Astronomicznego „Almukantarat”, przedszkolaków oraz całe rodziny nie tylko z okolic Kruszwicy. Astrobazę zwiedziła m.in. trzydziestoosobowa grupa Włochów, Łotyszy i Polaków, którzy brali udział w wymianie młodzieży w ramach projektu Gramy fair play. Z astrobazą współpracowała aktywnie grupa lokalnych miłośników astronomii, a w szczególności panowie Z. Rakoczy i J. Piwecki, którzy swoją cenną wiedzę przekazują zainteresowanym i młodzieży.

W maju 2012 roku odbyła się w Kruszwicy ogólnopolska konferencja popularno- naukowa ”Astrobazy  wykorzystanie małych teleskopów” zorganizowana przez KPCEN w Toruniu oraz Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Patronat medialny nad wydarzeniem objął miesięcznik Urania Postępy Astronomii. Uczestniczyli w niej zarówno zawodowi astronomowie, jak i lokalni koordynatorzy projektu „Astrobaza”.

Uczniowie prowadzeni przez Ilonę Dybicz na zajęciach kółka astronomicznego zdobywali najwyższe laury w Wojewódzkich Konkursach Przedmiotowych z Fizyki i Astronomii. Jej uczniowie zdobyli łącznie 83 tytuły w tym: laureatów – 28 i finalistów – 55 w Wojewódzkich Konkursach Przedmiotowych z Fizyki, Matematyki oraz Fizyki i Astronomii . Ponadto dwanaście tytułów laureatów w Wojewódzkim Konkursie Astronomiczny w ramach projektu Kujawsko-Pomorskie Regionem Astronomicznym w latach 2014–2016 oraz dziesięć tytułów laureatów w projekcie „Odkrywamy Planety – projekt z kompetencji kluczowych. W nagrodę dzieci pojechały na obóz astronomiczny z elementami nawigacji do Chorwacji oraz na wyjazd edukacyjnym do Niemiec.

Wśród wielu wydarzeń, które miały miejsce w Astrobazie Kruszwica warto wymienić m.in. obserwacje przejścia Wenus na tle tarczy Słońca prowadzonych z Mysiej Wieży (relację z Tranzytu Wenus prowadziła TV Bydgoszcz), tranzyt Merkurego w Astrobazie Kruszwica, zaćmienie superksiężyca obserwowane z murów Mysiej Wieży, ferie astronomiczne, astro-gwiazdkę, wizytę delegacji z Gruzji, VIII Konferencję Popularno-Naukową „Życie i Medycyna w Kosmosie”, Astro-Szkołę m.in. z astrofotografii, organizację najlepszej zdaniem naczelnego Uraniiedycji AstroFestiwalu (Urania 3/2015, s. 26) i wiele innych. Bardzo często głównym inspiratorem wszystkich tych wydarzeń była Ilona Dybicz.  

Astrobaza Kruszwica współpracowała z licznymi instytucjami, m.in. z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, a zwłaszcza z Centrum Astronomii UMK, z Polskim Radiem PiK, w którym prowadzone są audycje edukacyjne związane z astronomią, z reakcją „Uranii – Postępów Astronomii” wydawanej przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne czy z Centrum Badań Komicznych PAN oraz z władzami miasta i województwa, które popierają edukację nauk ścisłych, ze szczególnym uwzględnieniem astronomii.

Centrum Badań Kosmicznych PAN wybrało Astrobazę Kruszwica do zaprezentowania potencjału i dokonań astrobaz w regionie kujawsko-pomorskim w ramach projektu edukacyjnego „SAT Project  od śrubki do satelity”. Osiągnięcia Astrobazy Kruszwica, w tym bardzo aktywna praca edukacyjna z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi, ze szczególnym uwzględnieniem studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku, były prezentowane nauczycielom i popularyzatorom nauk ścisłych Narodowego Centrum Kosmicznego w Leicester (Wielka Brytania) oraz centrum nauki Cité de l'espace w Tuluzie (Francja). Celem tej wizyty było zapoznanie się z najlepszymi polskimi osiągnięciami w dziedzinie nauczania przedmiotów ścisłych.

1 grudnia 2017 roku w Gimnazjum nr 1 im. M. Kopernika w Kruszwicy odbyła się uroczysta IX Konferencja Popularno-Naukowa, która została zorganizowana z okazji pięciolecia działalności kruszwickiej astrobazy. Gospodarzami konferencji były: Marzena Szałkowska – dyrektor Zespołu Szkół Samorządowych nr 1 oraz Ilona Dybicz i Magdalena Musiałowska – koordynatorki astrobazy.

1 września 2017 roku Ilona Dybicz objęła stanowisko dyrektora w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Kruszwicy. Ale równocześnie była zatrudniona w astrobazie na umowę o pracę, na stanowisku koordynatora. Umowa skończyła się 31 grudnia 2018 roku. Ku zaskoczeniu wszystkich umowa ta nie została przedłużona, a zaplanowane już na ferie zajęcia z dziećmi po prostu odwołano.

Dlaczego nie przedłużono umowy z Iloną Dybicz na koordynację Astrobazy Kruszwica? Marzena Szałkowska, dyrektor Zespół Szkół Samorządowych nr 1 w Kruszwicy, twierdzi, że ze względów formalnych, ponieważ w projekcie astrobaz przyszkolnych jest zapis mówiący o tym, że ich koordynatorami mogą być tylko nauczyciele tych placówek. A Ilona Dybicz od 1 września 2017 roku nie jest już nauczycielem gimnazjalnym. Podobno wcześniej pani dyrektor nie wiedziała o takim zapisie. Ale są także głosy, że w projekcie nie ma jasno określonych reguł zatrudniania koordynatorów i że jest to tylko pretekst. A prawdziwy powód jest gdzie indziej i dotyczy lokalnej polityki, gdyż jesienią Ilona Dybicz ubiegała się o fotel burmistrza Kruszwicy.

Aktualnie koordynatorem Astrobazy Kruszwica jest samodzielnie Magdalena Musiałowska – ale ze względu na fakt, że astrobaza działa w zmniejszonej obsadzie, liczba godzin poświęconych na zajęcia z dziećmi także uległa redukcji. Astrobaza czynna jest w tej chwili tylko w godzinach otwarcia szkoły, co wyklucza skorzystanie z niej w czasie nocnych obserwacji. Pani dyrektor obiecuje monitorować sytuację i zatrudnienie drugiego koordynatora w przyszłości uzależnia od zainteresowania ofertą astrobazy.

Na forach internetowych mieszkańcy Kruszwicy wyrażają swoje oburzenie całą sytuacją oraz solidaryzują się z Iloną Dybicz. Przykre w całej tej sytuacji jest to, że poszkodowane są dzieci, co nie powinno mieć miejsca w placówce pedagogicznej. Problem można było zupełnie inaczej rozwiązać, tak, aby spokojnie dokończyć rozpoczęte już projekty.

Być może rozwiązaniem tej sytuacji byłoby ustalenie nowych przepisów dotyczących zatrudniania koordynatorów, tak by astrobazy mogły być prowadzone także przez miłośników astronomii i osoby z pasją, a nie tylko przez nauczycieli przedmiotów ścisłych ze szkoły, przy której jest budynek astrobazy. Może rozwiązaniem byłoby dwóch koordynatorów, czyli współpraca koordynatora ze szkoły z koordynatorem społecznym, który mógłby prowadzić budynek astrobazy po godzinach pracy szkoły i udostępniać go dla wszystkich chętnych, a nie tylko dla uczniów.

Aktualna sytuacja powinna przyczynić się do reformy astrobaz w regionie kujawsko-pomorskim, bo coraz częściej zamiast stanowić centrum nauki i rozwijania pasji astronomicznej dla mieszkańców wioski czy miasta w którym się znajdują, stają się one dla szkół dodatkową salą dydaktyczną.

 

Opracowanie: Paweł Z. Grochowalski

Źródło: Gazeta Pomorska, Astrobaza Kruszwica,

Image Credit: Ilona Dybicz

Reklama