Pierwsze komercyjne loty załogowe do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, wysyp misji w kierunku Marsa, debiuty nowych rakiet i pierwsze kosmiczne loty turystyczne... 2020 rok powinien być pełen niesamowitych wydarzeń związanych z badaniami kosmosu. Sprawdź na co możemy liczyć w tym roku.
Zobacz też podsumowania Uranii 2019 roku:
Największe odkrycia w 2019 roku
Rok 2019 w kosmicznych zdjęciach
Europejska misja do Słońca (5 lutego)
Źródło: ESA/ATG
Na początku lutego z kosmodromu Cape Canaveral wystartuje misja Solar Orbiter. Sonda, podobnie jak amerykański statek Parker Solar Probe zbliży się blisko do naszej gwiazdy i jako pierwsza wykona fotografie jej biegunów w wysokiej rozdzielczości. Misję prowadzi Europejska Agencja Kosmiczna przy współpracy amerykańskiej agencji NASA.
Pierwsze od 2011 roku załogowe loty kosmiczne z USA (1. kwartał 2020)
Po wielu latach opóźnień w 2020 roku powinniśmy doczekać się wreszcie pierwszych lotów załogowych komercyjnych statków Crew Dragon firmy SpaceX i Starliner firmy Boeing. Nie znamy jeszcze konkretnych dat, ale obie firmy deklarują, że będą gotowe przeprowadzić testowe misje do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej z załogami na pokładzie już w pierwszych miesiącach 2020 roku. Będą to pierwsze loty załogowe z amerykańskiej ziemi od czasu zakończenia programu wahadłowców w 2011 roku.
Testowe loty statku Starship (2020)
Źródło: SpaceX.
W 2020 roku powinniśmy często donosić o postępach w testach prototypów statku Starship. Starship ma być 100-osobowym statkiem lub dużym stopniem zaopatrzeniowym, wchodzącym w skład superciężkiego systemu Super Heavy - Starship. To za pomocą tej dwustopniowej rakiety firma SpaceX chce realizować długoterminowe plany lotów załogowych na Marsa i późniejszej kolonizacji tej planety.
Budowy wielkich konstelacji satelitarnych Starlink i OneWeb (2020)
Przez cały rok powinny być realizowane misje wynoszące kolejne serie satelitów telekomunikacyjnych Starlink firmy SpaceX. Już 6 stycznia na orbitę powinna trafić trzecia produkcyjna partia 60 statków. Założyciel firmy SpaceX Elon Musk zapowiadał, że do końca roku liczba satelitów Starlink umieszczonych na orbicie ma sięgać 720 i sieć powinna rozpocząć świadczenie pierwszych usług.
Budowę megakonstelacji zacznie też w styczniu firma OneWeb, która do końca 2020 roku chce mieć 600 satelitów dostępu do Internetu na orbicie.
Start następcy marsjańskiego łazika Curiosity (17 lipca)
Źródło: NASA/JPL-Caltech.
Na 17 lipca planowany jest start misji łazika Mars 2020. Amerykański pojazd jest następcą łazika Curiosity. Trafi w rejon krateru Jezero, miejscu gdzie znajdowało się kiedyś pradawne jezioro. Łazik Mars 2020 zostanie wyposażony w sprzęt umożliwiający mu poszukiwanie dowodów na dawne przyjazne warunki dla życia. Pojazd zbierze też próbki, które mają zostać zabrane na Ziemię w późniejszej misji. Pod łazikiem zamontowano też małego drona - naukowcy i inżynierowie są ciekawi czy powietrzna forma eksploracji może sprawdzić się na Marsie.
Start pierwszego marsjańskiego łazika z Europy (25 lipca)
Europejska Agencja Kosmiczna i rosyjski Roskosmos planują wysłać 25 lipca w kierunku Marsa misję ExoMars 2020 z lądownikiem i łazikiem Rosalind Franklin. Projekt budowy pierwszego europejskiego łazika napotykał na problemy - nie udały się w 2019 roku krytyczne testy spadochronów, dlatego nie wiadomo jeszcze czy pojazd będzie gotowy na okno startowe w tym roku. Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem to lądownik z łazikiem trafią na równinę Oxiam na powierzchni Marsa w marcu 2021 roku. Głównym celem naukowym misji łazika będzie poszukiwanie śladów dawnego życia na Marsie.
Pierwsze misje marsjańskie Chin i Zjednoczonych Emiratów Arabskich (lipiec/sierpień)
Nadchodzące w 2020 roku okno startowe do misji marsjańskich chcą wykorzystać też debiutanci. Chiny chcą wysłać w kierunku Czerwonej Planety orbiter Huoxing-1 i lądownik z łazikiem. Marsjańską misję planują też Zjednoczone Emiraty Arabskie, które planują w lipcu wysłać na japońskiej rakiecie H-IIA sondę Mars Hope.
Kolejne zbliżenia do Słońca sondy Parker Solar Probe (styczeń, czerwiec i wrzesień)
Źródło: NASA/Goddard.
Badania Słońca kontynuować będzie sonda Parker Solar Probe, która jeszcze bardziej zbliży się do naszej gwiazdy. 29 stycznia amerykański statek przeleci 19,4 mln km od Słońca. Takie same peryhelium zaliczy 7 czerwca. W lipcu statek zbliży się do Wenus, której przyciąganie grawitacyjne zmodyfikuje orbitę sondy. 27 września statek znajdzie się już tylko 14,2 mln km od Słońca, bijąc kolejne rekordy.
Lądowanie sondy OSIRIS-REx na asteroidzie Bennu (sierpień)
Naukowcy i inżynierowie amerykańskiej sondy OSIRIS-REx wybrali w grudniu miejsce jej lądowania. Statek ma w sierpniu zniżyć się do obszaru nazwanego Nighthingale, skąd pobierze próbki skalne. W 2021 roku sonda opuści asteroidę, by wrócić zabranym materiałem na Ziemię w 2023 roku. W najbliższych miesiącach statek będzie kierowany nad obszar planowanego lądowania w celu dokładniejszych badań i przygotowań do tego manewru.
Debiut chińskiego statku załogowego nowej generacji (2020)
Chiny rozwijają projekt dużego statku załogowego, zdolnego wykonywać misje poza bliskie otoczenie Ziemi. Nienazwany jeszcze statek składa się z modułu załogowego i serwisowego, mierzy 9 metrów długości i ma masę około 20 ton. Statek ma móc zabrać na pokład od 4 do 6 astronautów. W 2016 roku Chiny wykonały testy lotu zmniejszonej makiety tego statku, a na 2020 rok zapowiedziały wykonanie bezzałogowej orbitalnej misji testowej. Chiński program załogowy to też statek Shenzhou, który może zabrać do 3 astronautów na niską orbitę okołoziemską. Jego w akcji zobaczymy jednak dopiero po 2020 roku, kiedy rozpocznie się budowa chińskiej stałej stacji orbitalnej.
Pierwsza indyjska misja badania Słońca (3. kwartał 2020)
W drugiej połowie 2020 roku powinna wystartować sonda Aditya L1, która zostanie skierowana na orbitę halo wokół punktu libracyjnego L1 układu Ziemia-Słońce. Statek będzie stamtąd stale monitorował tarczę naszej gwiazdy. Będzie to pierwsza misja badania Słońca wysłana przez Indie.
Pierwszy lot księżycowej rakiety SLS (listopad)
Źródło: NASA/Jude Guidry.
Nie wcześniej niż w listopadzie powinien odbyć się pierwszy lot ciężkiej rakiety NASA Space Launch System (SLS). W ramach bezzałogowej misji Artemis 1 zostanie przetestowana rakieta i statek załogowy Orion. Orion poleci w kierunku Księżyca i wejdzie na jego orbitę. Tam wypuszczonych zostanie 13 naukowych i technologicznych nanosatelitów standardu CubeSat.
Będzie to jedyny test rakiety i statku przed późniejszym lotem z załogą na pokładzie, który ma się odbyć w 2022 roku. Astronauci polecą na krótki, około tygodniowy lot wokół Księżyca w ramach misji Artemis 2. Później NASA wraz z międzynarodowymi partnerami zbuduje zalążek wokółksiężycowej stacji Gateway, a w 2024 wyśle kolejną misję załogową Artemis 3, której celem będzie ponowne lądowanie ludzi na powierzchni Księżyca.
Pierwsi turyści do granic kosmosu (2020)
Źródło: Virgin Galactic.
W 2020 roku powinniśmy wreszcie oglądać pierwsze misje suborbitalne z turystami na pokładzie.
W 2019 roku firma Virgin Galactic wykonała misję testową, podczas której na pokładzie rakietoplanu oprócz pary pilotów SpaceShipTwo znalazła się pracownica firmy. Firma otworzyła też w minionym roku terminal dla kosmicznych turystów, a w budowie jest już drugi statek rakietowy. W jednym locie suborbitalnym SpaceShipTwo może zabrać dwóch pilotów i sześciu turystów, bilet na taki lot kosztuje 250 000 dolarów.
Postępy w ubiegłym roku czyniła też firma Blue Origin. Rakieta wielokrotnego użytku New Shepard i kapsuła załogowa wykonały trzy udane loty suborbitalne w 2019 roku. Firma wykonała już w sumie 12 udanych lotów swojego systemu i deklaruje, że brakuje tylko kilku więcej, by na pokładzie znaleźli się ludzie. Są więc szanse, że pierwszy taki lot zostanie wykonany już w tym roku.
Misja księżycowa z powrotem próbek Chang’e 5 (grudzień)
Pod koniec 2020 roku Chiny powinny przeprowadzić kolejną misję księżycową. Po historycznym lądowaniu na niewidocznej stronie Księżyca misji Chang’e 4, tym razem Chińczycy chcą wysłać na powierzchnię Srebrnego Globu lądownik z modułem powrotnym, w którym zostanie umieszczone do 2 kg regolitu. Jeżeli misja się powiedzie będzie to pierwsze wrócenie z księżycowymi skałami na Ziemię od czasu radzieckiej misji Łuna 24 w 1976 roku.
Powrót próbek z sondy Hayabusa2 (grudzień)
W grudniu 2020 roku na terenie Australii powinna wylądować kapsuła z próbkami z asteroidy Ryugu, która była badana przez japońską sondę Hayabusa2. Badania węglistej asteroidy bliskiej Ziemi trwały prawie półtora roku. Japoński statek wykonał w tym czasie dokładne badania teledetekcyjne jej powierzchni, wypuścił na nią trzy lądowniki, utworzył sztuczny krater i pobrał próbki materiału skalnego z dwóch miejsc.
Debiuty nowych rakiet (2020)
W ostatnim kwartale 2020 roku ma zadebiutować nowa europejska rakieta nośna Ariane 6. Następca obecnie wykorzystywanej rakiety Ariane 5 ma oferować niemal dwukrotnie niższy koszt wynoszenia ładunków na orbitę. W pierwszym locie rakieta zabierze na orbitę 34 satelitów telekomunikacyjnych firmy OneWeb.
W 2020 roku powinny debiutować też kolejne rakiety przeznaczone na rynek małych satelitów. Firma Virgin Orbit powinna zakończyć testy swojego systemu LauncherOne, w którym rakieta wypuszczana jest z samolotu nosiciela. Po ostatnich testach w pierwszym kwartale 2020 roku powinna zostać wykonana pierwsza misja orbitalna.
Indie chcą w tym roku wykonać pierwszy lot rakiety SSLV (Small Satellite Launch Vehicle). Ma to być lekka rakieta nośna stanowiąca konkurencję na rynku dedykowanych startów orbitalnych dla małych satelitów. W pierwszym starcie rakieta ma wynieść cztery satelity obserwacyjne amerykańskiej firmy BlackSky Global.
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu tytułowym: Statek Crew Dragon przed startem do bezzałogowej misji demonstracyjnej do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w marcu 2019 roku. Źródło: NASA.
