Brązowe karły to gazowe kule, które nie stały się gwiazdami. Te intrygujące obiekty są tak ciemne, że naukowcy mogą potrzebować pomocy każdego z nas, aby je dostrzec! Już teraz można dołączyć do nowego projektu platformy Zooniverse i odkrywać nieuchwytnych kosmicznych sąsiadów Słońca z pomocą zdjęć wykonanych przez teleskop WISE.
Program Backyard Worlds: Cool Neighbors stanowi rozszerzenie projektu Backyard Worlds: Planet 9 na ukierunkowane poszukiwania brązowych karłów. Jest o co walczyć, bo szacuje się, że odkryte w jego ramach gwiazdy mogą być w przyszłości obserwowane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Idea projektu polega na tym, by tych nowych, chłodnych sąsiadów Słońca poszukiwać wspólnie i na szeroką skalę. Dzięki wykorzystaniu danych teleskopowych oraz naturalnej zdolności naszego ludzkiego umysłu do stosunkowo łatwego rozróżniania wzorców wizualnych możemy nawet bez specjalistycznej wiedzy naukowej identyfikować brązowe karły ukryte wśród innych gwiazd, galaktyk i szumów detektora.
Brązowe karły są obiektami niebieskimi o masach pomiędzy masami gwiazd, a masami planet olbrzymów, takich jak Jowisz. Można o nich myśleć jak o przerośniętych wersjach Jowisza, unoszących się samotnie w przestrzeni międzygwiezdnej. Dlaczego jednak się nimi interesujemy? To jak gdyby etapy pośrednie między planetami a gwiazdami, pomiędzy masą Jowisza a najmniejszymi masami gwiazd spalających już w swoim wnętrzu wodór. Jako takie mają one pewne wspólne właściwości zarówno z gwiazdami, jak i planetami, w tym egzoplanetami.
Atmosfery brązowych karłów są bardzo podobne do atmosfer olbrzymich egzoplanet, ale można je bardziej szczegółowo obserwować i charakteryzować bez przeszkód w postaci blasku znacznie jaśniejszej gwiazdy-gospodarza okrążanej przez takie planety. Atmosfery te wykazują silne widmowe sygnatury wody i metanu, które są cząsteczkami kluczowymi dla rozwoju związków organicznych, jakie spotykamy na Ziemi. Niektóre brązowe karły mogą być też jednak zabłąkanymi planetami, które zostały wyrzucone ze swoich macierzystych układów gwiazdowych! Badanie tych obiektów może zatem pomóc nam dowiedzieć się więcej o formowaniu się innych układów planetarnych oraz o związkach chemicznych występujących powszechnie we Wszechświecie.
Ze względu na to, że brązowe karły są bardzo ciemne, możliwe jest nawet, że jakiś niedostrzeżony dotąd obiekt tego typu znajduje się gdzieś koło nas – jeszcze bliżej niż najbliższa znana gwiazda, Proxima Centauri. Byłoby to historyczne odkrycie, a praktycznie każdy z nas może być pierwszym, który to dostrzeże! W projekcie Backyard Worlds: Cool Neighbors szukamy brązowych karłów na zdjęciach wykonanych w podczerwieni przez należący do NASA teleskop Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE). Satelita ten został wystrzelony w kosmos w 2009 roku i od tego czasu pomógł nam dowiedzieć się znacznie więcej o pochodzeniu egzoplanet, gwiazd i galaktyk we Wszechświecie. Krąży na wysokości około 525 km nad powierzchnią Ziemi na kołowej orbicie okołobiegunowej.
Czytaj więcej:
Źródło: Zooniverse.org
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Ilustracja: Wizualizacja przedstawiająca brązowego karła. Źródło: NASA/JPL-Caltech
