W ostatnie dni maja i pierwsze dni czerwca na orbitę okołoziemską trafiło wiele satelitów w kilku misjach kosmicznych. Ostatnie loty do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej opisywaliśmy w osobnych artykułach, tutaj skupimy się na ostatnich rakietowych misjach komercyjnych przeprowadzonych na świecie.
Kolejna współdzielona misja SpaceX
25 maja 2022 r. z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Falcon 9 firmy SpaceX z wieloma ładunkami od różnych klientów. W locie Transporter-5 wystrzelono 59 satelitów.
Start został przeprowadzony z wyrzutni SLC-40. Lot rakiety Falcon 9 przebiegł poprawnie i wszystkie ładunki zostały wypuszczone na wstępnej orbicie. Dolny stopień rakiety po wykonanej pracy oddzielił się od górnego i wrócił na Ziemię, lądując o własnym napędzie na płycie LZ-1 na terenie kosmodromu.
W misji wykorzystano używany dolny stopień rakiety Falcon 9 o oznaczeniu B1061. Był to już jego 8. lot w kosmos. Wcześniej brał udział w misjach: załogowych lotach do ISS Crew-1 i Crew-2, towarowej misji do stacji CRS-23, locie z satelitą telekomunikacyjnym SXM-8, misji z teleskopem rentgenowskim IXPE, misji satelitów telekomunikacyjnych Starlink 4-7 oraz poprzedniej współdzielonej misji Transporter-4.
Transporter-5 była już 5. misją firmy SpaceX w ramach programu współdzielonych misji, gdzie różni klienci mogą wykupić miejsce na rakiecie i umieścić wspólnie z innymi podmiotami niewielkie satelity na orbicie.
W misji Transporter-5 na orbitę trafiło 59 ładunków. Wymienimy niektóre z nich. Do górnego stopnia rakiety Falcon 9 pozostał przytwierdzony ładunek Outpost Mars Demo-1 firmy Nanoracks, który przetestuje cięcie metalu w warunkach kosmicznych.
Firma Momentus wysłała prototyp własnej platformy wypuszczającej satelity Vigoride 3. Vigoride 3 używa mikrofalowego elektrotermicznego silniczka wodnego do wykonywania manewrów orbitalnych.
Kolejne satelity radarowe technologii syntetycznej apertury SAR wysłała fińsko-polska firma ICEYE. Na orbitę trafiły statki ICEYE 17, 18, 19, 20 i 21, każdy o masie około 100 kg. Satelity obserwacyjne zostały też wysłane w tej misji przez argentyńską firmę Satellogic. Statki ÑuSat 28, 29, 30 i 31 powiększyły sieć zdolną do wykonywania zdjęć Ziemi o rozdzielczości 1 m/px do 26 aktywnych satelitów.
Firma Spire wysłała w misji Transporter-5 cztery satelity Lemur-2 (153, 154, 155 i 156) – liczącej już dużo ponad 100 statków wyposażonych w aparaturę do profilowania ziemskiej atmosfery za pomocą analizy sygnałów GPS oraz sprzęt do śledzenia samolotów i statków morskich.
Dla firmy HawkEye 360 rakieta Falcon 9 wysłała na orbitę w tym locie trio statków Hawk 5A, 5B i 5C. Hawk to satelity latające na orbicie w trójkątnych formacjach i wykonują nasłuch radiowy, wyszukując i identyfikując na Ziemi źródła emitujące fale radiowe.
Firma GeoOptics buduje wokół Ziemi konstelację satelitów badających przysłanianie sygnałów nawigacji GPS i Galileo przez atmosferę, a przez to wykonujących profilowanie atmosfery ziemskiej (informacje o zmianach w ciśnieniu, temperatury i wilgotności). Pierwsza generacja CICERO była wysyłana w latach 2017-2020 i składała się z 13 satelitów. W locie Transporter-5 poleciały pierwsze dwa statki nowej generacji CICERO-2 1 i 2.
NASA wysłała w tej misji trzy ładunki: PTD 3 do badania komunikacji laserowej między stacją naziemną i satelitą oraz parę satelitów CubeSat Proximity Operations Demonstration, które będą testowały operację zbliżenia, spotkania i dokowania dwóch nanosatelitów standardu CubeSat.
Rakieta Długi Marsz 2C startująca z satelitami Geely 01. Źródło: Li Xiaomeng/Xinhua.
Chińska konstelacja samochodowa
2 czerwca 2022 r. z kosmodromu Xichang wystartowała rakieta Długi Marsz 2C z pierwszą grupą satelitów Geely, znaną też jako GeeSAT. Wysłano w tym locie łącznie 9 ładunków o oznaczeniach 03-11. Pierwsze dwa satelity Geely leciały w 2021 r. na rakiecie Kuaizhou 1A, której lot nie był udany.
GeeSAT 1 to budowana prywatna sieć satelitarna poprawiania sygnału nawigacyjnego do dokładności liczonej w centymetrach dla technologii autonomicznych pojazdów chińskiej firmy motoryzacyjnej Geely, znanej w Europie z marki Volvo.
Oprócz zadań nawigacyjnych satelity GeeSAT dostarczą danych obserwacji Ziemi oraz usług telekomunikacyjnych. Każdy z wysłanych statków ma działać przez 5 lat.
Pierwszy start geostacjonarny Falcona 9 w 2022 roku
8 czerwca 2022 r. firma SpaceX po raz pierwszy w tym roku wystrzeliła swoją rakietę Falcon 9 w kierunku orbity transferowej do pozycji geostacjonarnej (GTO). Ładunkiem tej misji był satelita Nilesat-301.
Nilesat to ważący około 4 t satelita telekomunikacyjny egipskiej firmy Nilesat. Statek został zbudowany przez francuską firmę Thales Alenia Space na bazie ich platformy Spacebus 4000B2. Satelita został wyposażony w transpondery pasm Ka i Ku. Ma dostarczać sygnał telewizyjny i radiowy oraz usługę internetu satelitarnego dla klientów w Egipcie, północnej Afryce i Bliskim Wschodzie.
Statek zajmie pozycję 7 W. W 2028 r. zastąpi swojego poprzednika Nilesat-201. Planowany czas działania satelity to 15 lat.
W misji wykorzystano używany dolny stopień rakiety Falcon 9 o oznaczeniu B1062. Brał on wcześniej udział w 6 misjach: GPS III SV04, GPS III SV05, załogowym locie Inspiration4, misji Starlink 4-5, załogowym locie do stacji ISS Axiom-1 oraz Starlink 4-16. Po tej misji 7. raz wrócił na Ziemię, lądując na autonomicznej barce JRTI na Oceanie Atlantyckim.
Podsumowanie
W 2022 roku przeprowadzono już na świecie 61 udanych startów rakiet orbitalnych. Najwięcej, bo aż 34 to starty amerykańskich konstrukcji, gdzie zdecydowany prym wiedzie rakieta Falcon 9 firmy SpaceX z 24 lotami. Na drugim miejscu są Chiny z 19 lotami, a na trzecim Rosja z 9 startami.
Na podstawie: SN/SpaceX/Gunter's Space Page
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Start rakiety Falcon 9 z misją Transporter-5. Źródło: SpaceX.
