Po południu 29 kwietnia 2013 Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) poinformowała, że w Kosmicznym Obserwatorium Herschela wyczerpał się hel wykorzystywany do chłodzenia detektorów. Jest to równoznaczne z zakończeniem misji.
Kosmiczne Obserwatorium Herschela to międzynarodowy projekt Europejskiej Agencji Kosmicznej, współfinansowany przez NASA, wspierany przez państwa nienależące do ESA takie jak Polska czy Kanada (w momencie startu misji Polska nie była członkiem ESA).
Obserwatorium zostało wzniesione 14 maja 2009 roku na orbitę do punktu L2 układu Ziemia-Słońce, wraz z satelitą Planck. Obserwacje prowadzone były w zakresie promieniowania podczerwonego i submilimetrowego. Misja miała dostarczyć informacji na temat procesów powstawania gwiazd i ich oddziaływania z ośrodkiem międzygwiazdowym, badać skład chemiczny atmosfer i powierzchni komet, planet i księżyców, wyjaśniać procesy powstawania i ewolucji galaktyk.
Sama nazwa projektu miała upamiętniać odkrywcę promieniowania podczerwonego Williama Herschela oraz jego siostrę Caroline – odkrywczynię wielu komet.
Zwierciadło teleskopu (o średnicy 3,5 metra) jest znacznie większe niż to, w jakie został wyposażony Kosmiczny Teleskop Hubble'a. W maju 2009 roku było największym lustrem jak dotąd wyniesionym w przestrzeń kosmiczną.
W czasie trwania misji wykonano więcej niż 35 tysięcy obserwacji, podczas ponad 25 tysięcy godzin pracy instrumentu. Najważniejszym uzyskanym wynikiem były informacje na temat wody we Wszechświecie. Wyniki Herschela potwierdziły, iż jest ona wszechobecna. Jej obecność została również odkryta przy narodzinach gwiazd podobnych do Słońca oraz w procesach formowania się gwiazd. Kosmiczne Obserwatorium potwierdziło obecność tego związku w ziarnach kosmicznego pyłu oraz kometach. Wodę znaleziono także w ośrodku międzygwiazdowym, w którym ciśnienie gazu jest dużo niższe, niż potrafimy osiągnąć w próżni wytwarzanej w laboratoriach na Ziemi. Obserwatorium Herschela pokazało, że w ośrodku międzygwiazdowym występuje zjonizowana woda oraz zjonizowany produkt jej dysocjacji.
Obserwatorium wyposażone zostało w zbiornik z ciekłym helem o pojemności 2.300 litrów. Służył on do chłodzenia aparatury do temperatury prawie zera absolutnego. 29 kwietnia 2013 roku zapas helu został wyczerpany, co niestety uniemożliwia dalszą pracę obserwatorium.
Koniec obserwacji nie jest jednak równoznaczny z końcem zadań dla naukowców.
W ciągu kilku następnych lat dane obserwacyjne zostaną zweryfikowane i umieszczone w bazie obserwacji projektów ESA. Staną się tym samym dostępne dla wszystkich naukowców.
Udział w tej misji mają również polskie instytucje. Wkład finansowy oraz prace wykonane na rzecz misji pozwoliły polskim naukowcom na uzyskanie 3% czasu gwarantowanego.
Czytaj więcej:
- Herschel i Planck w drodze do L2
- Herschel odkrył dziurę w kosmosie
- Herschel odkrywa tajemnicze struktury wokół Betelgezy
- Herschel odkrywa nową drogę ewolucji galaktyk
- Teleskop Herschel otwiera kriostat
- Pokręcona historia pierścienia w naszej Galaktyce
- Cykl życia gwiaz na przykładzie Andromedy
- Woda przy narodzinach gwiazd
Źródło: Alicja Wierzcholska | Herschel , NASA
Na zdjęciu: Obraz Galaktyki Andromedy uzyskany na podstawie obserwacji Kosmicznego Obserwatorium Herschela. Ta galaktyka, znana również jako M31, jest najbliższą sąsiadką naszej Drogi Mlecznej. Dzięki temu stała się idealnym celem obserwacji w zakresie podczerwonym, dostarczając informacji na temat procesów powstawania gwiazd i ewolucji galaktyk. Źródło: NASA
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
