Przejdź do treści

Konkurs na nazwy dla nowych układów planetarnych NameExoWorlds 2022

Wizja artystyczna planety pozasłonecznej

W ramach konkursu NameExoWorlds 2022 Międzynarodowa Unia Astronomiczna pragnie dotrzeć do opinii publicznej, astronomów amatorów i naukowców zajmujących się egzoplanetami, aby wspólnie nazwać ten nowy zestaw dostępnych egzoświatów. Każdy – w tym uczniowie i nauczyciele, entuzjaści astronomii, astronomowie amatorzy i naukowcy – zajmujący się egzoplanetami może utworzyć zespół i zaproponować nazwy dwudziestu układów egzoplanetarnych, z których każdy składa się z jednej znanej egzoplanety i jej gwiazdy macierzystej.

Kultury na całym świecie od dawna łączą się z obiektami w świecie przyrody, nadając im nazwy w swoich ojczystych językach. Wiele cywilizacji rozwinęło swoje własne historie, mitologie i konteksty kulturowe wokół plamek światła, które co noc pojawiały się na niebie. Dzięki tym powiązaniom czuliśmy, że mamy swoje miejsce wśród gwiazd. Tak narodziła się astronomia i taki był początek wiecznego dążenia ludzkości do zrozumienia otaczającego nas Wszechświata.

​Kiedy w 1919 roku utworzono Międzynarodową Unię Astronomiczną (IAU), jednym z zadań, którymi mieli zająć się zawodowi astronomowie, było skatalogowanie ciał niebieskich i sformułowanie spójnych konwencji ich nazywania. Postępy w nauce i technologii umożliwiły nam niedawno stworzenie nowej kategorii ciał niebieskich, zwanych egzoplanetami, czyli planet krążącymi wokół innych gwiazd. Pierwsze egzoplanety odkryto zaledwie trzy dekady temu i od tego czasu zidentyfikowano ich ponad pięć tysięcy. Egzoplanety odkrywamy za pomocą różnych technik, głównie za pomocą metody tranzytu i bezpośredniego obrazowania. Większość z tych planet jest określana jedynie nazwami naukowymi, które nie mają żadnego związku z naszymi historiami i kulturami.

Odpowiadając na międzynarodowe zainteresowanie astronomią, pierwszy konkurs NameExoWorlds w 2015 roku nadał nazwy dziewięciu egzoświatom (14 gwiazdom i 31 krążącym wokół nich egzoplanetom); nazwy te wybrano spośród ponad pół miliona głosów ze 182 krajów i terytoriów. W 2019 roku, w ramach obchodów stulecia IAU, konkurs NameExoWorlds 2019 dał każdemu krajowi szansę nazwania jednego układu planetarnego składającego się z egzoplanety i jej gwiazdy macierzystej. W ramach tego konkursu 112 krajów zorganizowało ogólnokrajowe kampanie, w których bezpośrednio uczestniczyło ponad 780 000 osób na całym świecie.

Układy planetarne, które zostaną nazwane w konkursie NameExoWorlds 2022, są szczególnie interesujące, ponieważ są jednymi z pierwszych celów obserwacyjnych Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST). To międzynarodowe obserwatorium kosmiczne, kierowane przez NASA wraz z partnerami – Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) i Kanadyjską Agencją Kosmiczną (CSA), działa od lipca 2022 roku. Konkurs NameExoWorlds 2022 to efekt współpracy pomiędzy Grupą Roboczą Komitetu Wykonawczego ds. Nomenklatury Układów Egzoplanetarnych (Executive Committee Working Group on Exoplanetary Systems Nomenclature) a Biurem IAU ds. Popularyzacji Astronomii (IAU Office for Astronomy Outreach).

Jak możesz wziąć udział?

  1. Stwórz zespół złożony z uczniów i nauczycieli, pasjonatów astronomii, astronomów amatorów i naukowców zajmujących się egzoplanetami;
  2. Zaplanuj i zorganizuj wydarzenie informacyjne związane z egzoplanetami. Może to być jedno z następujących, ale nie tylko: 1) wydarzenie mające na celu edukowanie opinii publicznej na temat egzoplanet, ich odkrycia i znaczenia, możliwości życia w innym miejscu itp.; 2) działania informacyjne obejmujące bezpośrednie zaangażowanie, publiczne wykłady lub wydarzenia online.
  3. Zespoły mają swobodę wyboru metody wyboru nazwy, która ma zostać złożona w ofercie. Mogą na przykład włączyć głosowanie uczestników po wydarzeniu informacyjnym lub zlecić głosowanie osobno wcześniej i ogłosić wybraną nazwę w ramach wydarzenia informacyjnego.
  4. Zarejestruj swój zespół i prześlij swoją propozycję nazwy (format pisemny + wideo) (za pośrednictwem tego formularza w formacie dokumentu Google). Jeśli nie możesz uzyskać dostępu do dokumentów Google lub nie masz konta Google, wypełnij ten formularz w formacie pdf i prześlij go e-mailem na adres nameexoworlds2022@oao.iau.org

 

Termin przysyłania zgłoszeń: 11 grudnia 2022 roku

 

W przypadku jakichkolwiek dodatkowych pytań i pytań prosimy o kontakt e-mailowy (najlepiej w języku angielskim) na nameexoworlds2022@oao.iau.org

 

Więcej informacji:

 

Opracowanie: Joanna Molenda-Żakowicz

 

Na ilustracji: Wizja artystyczna planety pozasłonecznej. Źródło: PxHere

Reklama