Dzięki analizie śladów po dawnych uderzeniach na powierzchniach Plutona i jego największego księżyca, Charona, naukowcy lepiej rozumieją, jak formował się i zmieniał w czasie Pas Kuipera – rozległy obszar szczątków pozostałych po powstaniu Układu Słonecznego.
Obiekty Pasa Kuipera (KBO) o średnicach poniżej stu kilometrów mogą dużo powiedzieć o tym, jak formował się i ewoluował ten region Układu Słonecznego. Obserwacje teleskopowe tak małych obiektów są trudne i do tej pory modele opierały się głównie na zarejestrowanej liczności większych obiektów i przewidywaniach dotyczących dynamiki Pasa.
Dzięki sondzie New Horizons otrzymaliśmy w 2015 roku pierwsze zdjęcia wysokiej rozdzielczości Plutona i jego księżyca, Charona. Na podstawie kraterów uderzeniowych na ich powierzchni, pozostawionych przez obiekty o rozmiarach od trzystu metrów do czterdziestu kilometrów, naukowcy mogli przybliżyć, jak liczna jest grupa tych najmniejszych obiektów w pasie.
Okazuje się, że na obu ciałach niebieskich stosunkowo mało jest śladów uderzeń obiektów o średnicy mniejszej niż trzynaście kilometrów i nie da się tego wytłumaczyć jedynie odnawianiem się powierzchni na skutek procesów geologicznych. To każe przypuszczać, że w Pasie Kuipera występuje deficyt najmniejszych planetoid – o średnicy od kilometra do dwóch.
Naukowcy uwzględnili w analizie procesy geologiczne, które sprawiały, że stare kratery mogły zanikać na aktywnej powierzchni Plutona i Charona. Wybrali miejsca niezmienne geologicznie od co najmniej czterech miliardów lat.
Brak śladów zderzeń z tak małymi obiektami stoi w sprzeczności z modelami kolizyjnymi, którymi często wyjaśnia się obecnie ewolucję Pasa Kuipera. Naukowcy sugerują zamiast tego, że obiekty Pasa Kuipera zachowały pierwotny charakter i w większości raczej nie ewoluują na skutek częstych kolizji. Mogłoby to świadczyć, że duża część obiektów Pasa Kuipera pozostaje w niezmienionym stanie od początków Układu Słonecznego, w przeciwieństwie do pasa planetoid między Marsem i Jowiszem, na których można zaobserwować wiele śladów uderzeń małych obiektów.
Praca naukowa opisująca te obserwacje została opublikowana w prestiżowym czasopiśmie „Science” (numer z 1 marca 2019 roku).
Opracowanie: Rafał Grabiański
Źródło: Science
Więcej informacji:
Na zdjęciu: Obszar Vulcan Planitia na Charonie zarejestrowany kamerą LORRI sondy New Horizons. „Gładki” geologicznie rejon w obrębie tego obszaru był miejscem analizy kraterów, które doprowadziły do wniosków o liczebności niewielkich planetoid w Pasie Kuipera.
