Obszar Clay-Bearing Unit – tak jak przewidywano – jest bogaty w minerały ilaste, powstające przy udziale wody. Łazik Curiosity dokonał analizy kolejnych odwiertów, spojrzał w zachmurzone niebo, pobawił się w piasku i pojechał badać bogate w potas skały. Przedstawiamy podsumowanie działań misji marsjańskiej w ostatnich miesiącach.
Amerykański łazik Curiosity przebywa od początku 2019 roku w regionie zwanym Clay-Bearing Unit – to bogaty w smektyty (minerały ilaste) obszar, znajdujący się u samego podnóża góry Mount Sharp.
Naukowcy chcieli odwiedzić ten obszar geologiczny od samego początku misji. Okazuje się, że słusznie. Pojazd przeanalizował w swoim pokładowym laboratorium chemicznym próbki pobrane z wykonanych w kwietniu odwiertów w skałach Aberlady i Kilmarie. Wykryto w nich największe zawartości minerałów ilastych spośród wszystkich celów badanych podczas misji. Łazik wykrył natomiast bardzo niskie stężenia hematytu – tlenku żelaza, występującego w dużych ilościach w poprzednim rejonie badań – grzbiecie Vera Rubin Ridge.
Relacja z poprzednich aktywności łazika Curiosity [+ zdjęcia]
Co oznacza to odkrycie? Podobnie jak wiele poprzednich badań, mamy kolejne potwierdzenia na interakcję ciekłej wody na powierzchni Krateru Gale’a. Prawdopodobnie podłoże, na którym jeździ teraz łazik, uformowało się jak warstwy błota, gdy w tym miejscu znajdowało się jezioro.
Jeszcze w trakcie analiz próbek z wykonanych odwiertów łazik sfotografował marsjańskie niebo. Kamery nawigacyjne uchwyciły duże zachmurzenie, typowe dla tak niskich szerokości geograficznych o tej porze roku (w Kraterze Gale’a kończy się jesień, zaczyna zima). Obserwacje „przygasania” chmur podczas zachodu słońca i koordynacja tych samych obserwacji z lądownikiem InSight umożliwiły ocenę ich wysokości – widoczne na zdjęciach chmury znajdują się około 30 km nad powierzchnią.
Chmury uchwycone 7 maja 2019 roku przez kamery nawigacyjne łazika Curiosity nad Kraterem Gale'a. Źródło: NASA/JPL-Caltech.
Wreszcie w połowie maja łazik ruszył spod Kilmarie. Najpierw niedaleko do przodu, by zbadać zmarszczki na piasku w miejscu nazwanym Rigg. 16 maja 2019 roku Curiosity wjechał w pomarszczony piasek przednim kołem. Oczywiście oprócz celów rozrywkowych pojazd umożliwił w ten sposób zbadanie, co kryje się pod piaskiem, jakie są jego właściwości fizyczne i chemiczne oraz czym różni się od podobnego podłoża spotkanego wcześniej.
Zmarszczki na piasku i ślady koła łazika zarejestrowane przez przednią kamerę HazCam. Źródło: NASA/JPL.
Aktywność przy piasku Rigg trwała kilka dni. Następnie łazik podjechał do obszaru roboczego Grampian Mountains, który wcześniej scharakteryzowano jako bogaty w związki potasu. Naukowcy chcą poznać pochodzenie tego potasu, dlatego w obszarze tym zaplanowano dużo aktywności.
Łazik podjechał do skały Hallaig, na której wykonano zdalną analizę możliwości wykonania odwiertu i jej atrakcyjności naukowej. Zespół geologiczny misji podjął trudną decyzję niewykonywania odwiertu w tym miejscu. Po analizie spektrometrycznej okazało się, że skała zawiera mniejszą ilość potasu niż pożądano. Pojazd pozostał jeszcze parę dni w tym obszarze, aby później przejść do Planu B – powrotu do Woodland Bay – badanej 57 marsjańskich dni wcześniej wielowarstwowej skały, złożonej z naprzemiennie ułożonych grubszych i cieńszych warstw. Curiosity ma do przejechania więc 130 metrów!
Jasna skała w centrum to Broad Cairn – miejsce, w którym planowano wykonać odwiert. Źródło: NASA/JPL-Caltech.
Na poniższej fotografii widać ślady zostawione na północnym wschodzie przez łazik. Po prawej stronie króluje góra Mount Sharp, z lewej widać krawędź grzbietu Vera Rubin. Zdjęcie wypełnia obszar drobnych okrągłych kamieni i podłoża, dotychczas najłatwiejszego do jazdy dla łazika.
Ślady pozostawione przez łazik Curiosity w obszarze Glen Torridon. Źródło: NASA/JPL-Caltech.
Poniżej jeszcze animacja, przedstawiająca, gdzie łazik Curiosity wybierze się w kolejną podróż. Po badaniu w Clay-Bearing Unit proponuje się jazdę na wschód, do Greenheugh Pediment, skąd łazik rozpocznie najbardziej stromą wspinaczkę do kolejnych warstw góry Mount Sharp.
Planowana przyszła trasa łazika (górna część narysowanej ścieżki). Źródło: NASA/JPL-Caltech.
Na koniec przedstawienie całej pokonanej już trasy przez łazik Curiosity. W prawym dolnym rogu przybliżenie ostatnich aktywności. Stan na 1 czerwca 2019 roku.
Źródło: NASA/JPL-Caltech.
Na podstawie: NASA
Opracował: Rafał Grabiański
Więcej informacji:
Na zdjęciu tytułowym: Autoportret łazika wykonany przy kwietniowych odwiertach skalnych Aberlady i Kilmarie. Źródło: NASA/JPL-Caltech.
