Astronom z Uniwersytetu w Sydney i jej współpracownicy odkryli nowy rodzaj gwiazdy neutronowej na niezwykłym galaktycznym cmentarzysku. W przeciwieństwie do swoich gwiezdnych sąsiadów gwiazda ta pulsuje.
Międzynarodowy zespół astronomów odkrył niezwykłą gwiazdę neutronową emitującą sygnał radiowy, która rotuje niezwykle wolno, wykonując jeden obrót co 76 sekund. Jest wyjątkowa, ponieważ znajduje się na „cmentarzysku gwiazd neutronowych”, gdzie pulsacje nie są oczekiwane. Odkrycia dokonał zespół MeerTRAP przy użyciu radioteleskopu MeerKAT w RPA, a opublikowano je w czasopiśmie „Nature Astronomy”. Gwiazda początkowo została wykryta na podstawie pojedynczego impulsu. Następnie możliwe było potwierdzenie wielu impulsów poprzez rejestrację jednoczesnych, następujących po sobie ośmiosekundowych obrazów nieba, co pozwoliło potwierdzić pozycję gwiazdy.
Gwiazdy neutronowe są niezwykle gęstymi pozostałościami po eksplozjach masywnych gwiazd w postaci supernowych. Naukowcy wiedzą o około trzech tysiącach takich gwiazd w naszej Galaktyce. Jednak nowe odkrycie jest niepodobne do niczego, co widziano do tej pory. Zespół badaczy uważa, że może ona należeć do teoretycznej klasy magnetarów o bardzo długim okresie – gwiazd o niezwykle silnych polach magnetycznych.
Prowadząca badania dr Manisha Caleb, która wcześniej pracowała na Uniwersytecie w Manchesterze, a obecnie na Uniwersytecie w Sydney, powiedziała: Zadziwiające jest to, że wykrywamy emisję radiową z tego źródła tylko przez 0,5% jego okresu rotacji. Oznacza to, że mamy wielkie szczęście, że wiązka radiowa przecięła Ziemię. Jest więc prawdopodobne, że w Galaktyce jest znacznie więcej takich bardzo wolno wirujących gwiazd, co ma ważne implikacje dla zrozumienia, jak rodzą się i starzeją gwiazdy neutronowe. Większość przeglądów pulsarów nie szuka tak długich okresów, więc nie mamy pojęcia, ile takich gwiazd może istnieć.
Nowo odkryta gwiazda neutronowa nosi nazwę PSR J0901-4046 i wydaje się mieć co najmniej siedem różnych typów pulsacji, z których niektóre występują w regularnych odstępach. Wykazuje ona cechy charakterystyczne dla pulsarów, magnetarów o bardzo długim okresie, a nawet szybkich błysków radiowych – krótkich błysków emisji radiowej w przypadkowych miejscach na niebie.
Jest to początek nowej klasy gwiazd neutronowych. Nie wiadomo jeszcze, czy i w jaki sposób wiąże się ona z innymi klasami. Prawdopodobnie jest ich o wiele więcej. Musimy tylko szukać! – powiedziała dr Cabel.
Opracowanie: Agnieszka Nowak
Więcej informacji:
- Unusual neutron star discovered in stellar graveyard
- Discovery of a radio-emitting neutron star with an ultra-long spin period of 76 s
Źródło: Uniwersytet w Sydney
Na ilustracji: Teleskop MeerKAT wykrywający gwiazdę. Źródło: Danielle Futeselaar
