NASA we współpracy z kanadyjską agencją kosmiczną CSA ogłosiły skład misji Artemis II – pierwszego od ponad pół wieku załogowego lotu w kierunku Księżyca.
Agencja NASA we współpracy z kanadyjską agencją kosmiczną CSA ogłosiły skład misji Artemis II. To druga misja księżycowego programu Artemis. Po udanym locie bezzałogowym Artemis I na orbitę wokół Księżyca w 2022 roku już w 2024 roku planowana jest pierwsza misja z załogą na pokładzie statku Orion. Celem znowu będzie Księżyc. W tym przypadku jednak statek Orion nie wejdzie na orbitę wokół Srebrnego Globu, ale wykona jego oblot.
Ogłoszenie załogi Artemis II nastąpiło 3 kwietnia 2023 roku podczas specjalnej uroczystości w Johnson Space Center w Houston. W stronę Księżyca polecą: dowódca misji Reid Wiseman, pilot misji Victor Glover, pierwsza specjalistka misji Christina Koch (wszyscy USA) oraz druga specjalista misji Jeremy Hansen (Kanada). Administrator NASA Bill Nelson ogłosił skład i dodał: Załoga Artemis II reprezentuje tysiące ludzi pracujących niestrudzenie, by doprowadzić nas do gwiazd. To jest załoga tych ludzi, to jest nasza załoga, to jest załoga całej ludzkości.
Misja Artemis II potrwa około dziesięciu dni. Statek Orion, podobnie jak w misji Artemis I, zostanie wyniesiony przez superciężką rakietę NASA Space Launch System. Podczas lotu po raz pierwszy przetestowany zostanie system podtrzymywania życia statku Orion, a astronauci sprawdzą różne systemy i technologia w warunkach lotu kosmicznego poza bliskie otoczenie Ziemi. Już kolejna misja Artemis III w 2025 roku ma być pierwszą z ponownym lądowaniem człowieka na Księżycu.
Załoga misji Artemis II
Reid Wiseman (dowódca misji) – Amerykanin urodzony w Baltimore. Zdobył tytuł inżyniera w Inżynierii Komputerowej i Systemowej w Rensselaer Polytechnic Institute w Troi w stanie Nowy Jork oraz tytuł magistra Inżynierii Systemowej na Uniwersytecie Johna Hopkinsa w Baltimore. W 1997 roku został powołany jako rezerwista do służby wojskowej i od 1999 roku jest lotnikiem wojskowym. Po treningu na samolotach F-14 Tomcat został przypisany do Dywizjonu 31. Podczas służby wylatywał na misje do Bliskiego Wschodu. W 2004 roku został pilotem testowym w Dywizjonie VX-23, gdzie brał udział w programie rozwoju myśliwca F-35 Lightning II i systemów uzbrojenia myśliwca F-18.
Na astronautę został wybrany w 2009 roku podczas naboru do 20. klasy astronautów NASA. Trening astronautyczny zakończył w 2011 roku, a w pierwszą misję kosmiczną poleciał w 2014 roku do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) na statku Sojuz MS. Spędził na stacji 165 dni, podczas których pomagał w wykonaniu ponad 300 eksperymentów i wziął udział w dwóch spacerach kosmicznych trwających łącznie prawie 13 godzin. W ostatnich latach pracował na stanowisku Kierownika Biura Astronautów NASA.
Victor Glover (pilot misji) – Amerykanin z Pomony w Kalifornii. W 1994 roku ukończył studia inżynierskie z inżynierii ogólnej na California Polytechnic State University w rodzinnej Pomonie, a następnie uzyskał tytuł magistra z inżynierii lotów testowych już na wojskowej uczelni Air University w bazie Sił Powietrznych Edwards w Kalifornii. Służył w piechocie morskiej. Po ogólnym szkoleniu lotniczym uczył się latać myśliwcem F/A-18C. Po treningu został przypisany do myśliwskiego dywizjonu VFA-34 i brał udział w misji w Iraku. Był uczestnikiem wymiany z siłami powietrznymi USA, gdzie uczęszczał do szkoły pilotów testowych, a później już jako pilot testowy służył w dywizjonie VX-31. Kolejne lata służby odbył w Japonii, skąd był trzy razy przerzucany do różnych miejsc na Pacyfiku. Zanim został astronautą, pracował jeszcze w biurze senackim, kończąc studia z zakresu legislacji.
Glover został wybrany do korpusu astronautów w 2013 roku w ramach 21. naboru NASA. Po ukończeniu treningu w 2015 roku brał udział w wielu szkoleniach z pracy na ISS, spacerów kosmicznych, robotyki itp. Został wybrany na członka Crew-1 – pierwszej kontraktowej misji załogowej statku Crew Dragon firmy SpaceX na ISS. Na stacji przebywał pół roku w ramach 64. misji. Brał udział w kilkuset eksperymentach na pokładzie i cztery razy wyszedł w skafandrze na spacer kosmiczny.
Christina Koch (pierwsza specjalistka misji) – Amerykanka pochodząca z Jacksonville na Florydzie. Na Uniwersytecie Stanowym Południowej Karoliny obroniła tytuł inżyniera i magistra z elektrotechniki. Na tej uczelni otrzymała też honorowy tytuł doktora. Pracowała jako inżynier elektrotechniki w ośrodku NASA Goddard Space Flight Center przy budowie wielu instrumentów naukowych wykorzystanych w misjach kosmicznych. Potem była badaczką w ramach amerykańskiego programu badania Antarktydy (roczny pobyt w bazy Admunsen–Scott na biegunie południowym). Potem wróciła do pracy inżyniera, zdobywając posadę specjalisty elektrotechniki w Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory (JHU APL) w Laurel w stanie Maryland, gdzie brała udział m.in. pracach nad misją na Jowisza. Pracowała też w różnych bazach badawczych National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) – amerykańskiej instytucji rządowej zajmującej się prognozowaniem pogody, w tym ostrzeganiem przed sztormami i innymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.
Na astronautkę NASA została wybrana wtedy co Glover – w 2013 roku w ramach 21. naboru agencji NASA. W swoją pierwszą i jak na razie jedyną misję kosmiczną poleciała w 2019 roku w statku Sojuz MS. Spędziła prawie rok na pokładzie ISS, gdzie brała udział m.in. w usprawnieniu instrumentu AMS badającego ciemną materię czy wytwarzaniu kryształów białkowych do badań farmaceutycznych. W trakcie pobytu wykonała aż sześć spacerów kosmicznych, w tym pierwszych trzech w całości realizowanych przez astronautki.
Jeremy Hansen (drugi specjalista misji) – Kanadyjczyk z London w prowincji Ontario. Już w wieku 12 lat dołączył do 614. Królewskiego Dywizjonu Kadetów w rodzinnym mieście. Tam w wieku 16 lat zdobył licencje na loty szybowcami, a rok później uzyskał prywatną licencję pilota. Te umiejętności pozwoliły na przyjęcie do wojskowej szkoły Royal Military College Saint-Jean w Saint-Jean-sur-Richelieu w Quebecu. Tam zdobył tytuł inżyniera astronautyki. W 2003 roku ukończył trening na myśliwcach CF-18 (kanadyjski wariant F/A 18). Potem służył w dywizjonach Sił Powietrznych Kanady oraz jako oficer operacji bojowych.
Do kanadyjskiego korpusu astronautów został wybrany w 3. naborze w 2009 roku. Szkolenie ukończył w 2011 roku i rozpoczął pracę w amerykańskim Centrum Kontroli Misji w Houston, gdzie pełnił rolę capcoma (specjalisty komunikującego się z astronautami na ISS). W 2017 roku został wybrany jako pierwszy w historii Kanadyjczyk do kierowania treningiem jednej z nowych klas astronautów NASA. Lot Artemis II będzie jego pierwszą wyprawą kosmiczną.
Podsumowanie
Artemis II będzie pierwszą załogową misją programu. Po raz pierwszy na statku Orion znajdą się astronauci i po raz pierwszy statek ten z załogą będzie rozpędzany superciężka rakietą SLS. W trakcie lotu astronauci przetestują wiele systemów statku. Wykonają na przykład testowe kontrolowane zbliżenie do górnego stopnia rakiety ICPS.
Podczas misji Artemis II Orion nie wejdzie na orbitę Księżyca, a znajdzie się na hybrydowej trajektorii swobodnego powrotu, tzn. wykonany zostanie oblot, który nie będzie wymagał dodatkowych manewrów orbitalnych, by wrócić na Ziemię. Astronauci znajdą się jednak w tej misji historycznie najdalej od Ziemi – ponad dziesięć tysięcy kilometrów od powierzchni Księżyca podczas przelotu nad jego niewidoczną stroną.
NASA planuje przeprowadzić misję Artemis II zostanie przeprowadzona pod koniec 2024 roku. Podobnie jednak jak w przypadku poprzedniej bezzałogowej misji Artemis I, harmonogram może się zmienić i start i najpewniej zostanie nieco opóźniony.
Na podstawie: NASA
Opracowanie: Rafał Grabiański
Więcej informacji:
Na zdjęciu: Portret załogi misji Artemis II. Od lewej: Christina Koch (USA), Reid Wiseman (USA), Victor Glover (USA) i Jeremy Hansen (Kanada)
