Agencja NASA wybrała cztery małe misje astrofizyczne do nowego programu Pioneers. Propozycje dostały dofinansowanie na dopracowanie swoich koncepcji.
Program Astrophysics Pioneers został utworzony przez NASA w 2020 roku. Jego celem jest realizacja misji badawczych przy niskim budżecie, dzięki użyciu mniejszych satelitów, balonów stratosferycznych i niewielkich ładunków wysłanych do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Wybrane misje nie mogą przekroczyć budżetu 20 mln dolarów.
Budżet jest bardzo restrykcyjny i możliwy tylko z powodu ostatniego rozwoju rynku małych satelitów i miniaturyzacji komponentów wykorzystywanych w misjach kosmicznych. Jest to pierwszy taki program NASA i całkiem możliwe, że w wyniku szczegółowego opracowania wybranych koncepcji niektóre odpadną tylko z powodu przekroczenia potrzebnych do realizacji pieniędzy.
Do opracowywania szczegółowych koncepcji wybrano następujące misje:
Aspera - mały satelita do badania ewolucji galaktyk. Statek miałby wykonywać obserwacje gorącego gazu pomiędzy galaktykami w paśmie ultrafioletowym. Ośrodek międzygalaktyczny to ważny składnik Wszechświata i do tej pory nie został wystarczająco dokładnie zbadany. Głównym badaczem tej propozycji jest Carlos Vargas z Uniwersytetu w Arizonie.
Pandora - mały satelita do badania światła z 20 gwiazd i 39 krążących wokół nich egzoplanet. Misja ma pomóc w zrozumieniu jak zmienne światło gwiazd wpływa na pomiary atmosfer egzoplanet, co jest ważne w kontekście poszukiwania zamieszkiwalnych planet poza Układem Słonecznym. Główną badaczką propozycji jest Elisa Quintana z NASA Goddard Space Flight Center.
StarBurst - mały satelita do rejestracji promieni gamma pochodzących ze zderzeń gwiazd neutronowych. To dodatkowe informacje, które mogą przydać się w analizie wykrywanych na Ziemi fal grawitacyjnych z takich zjawisk. Do tej pory tylko raz udało się równocześnie zaobserwować promienie gamma i fale grawitacyjne. StarBurst zakłada wykrywanie 10 takich zdarzeń rocznie. Projektem kieruje Daniel Kocevski z NASA Marshall Space Flight Center.
PUEO - misja balonowa, która ma wystartować z Antarktydy. Jej celem będzie wykrycie wysokoenergetycznych neutrin, które pochodzą z najbardziej energetycznych procesów astrofizycznych takich jak: powstające czarne dziury i zderzenia gwiazd neutronowych. PUEO ma mieć najczulszą aparaturę wykrywającą takie neutrina wysłaną kiedykolwiek do wysokich warstw atmosfery. Głównym badaczem propozycji jest Abigail Vieregg z Uniwersytetu Chicagowskiego.
Gdy wybrane zespoły uszczegółowią swoje koncepcje, misje przejdą krytyczny przegląd, który da im zielone światło do przygotowania do lotu.
Opracował: Rafał Grabiański
Na podstawie: NASA
Więcej informacji:
Na zdjęciu: Wizualizacja zderzenia gwiazd neutronowych. Źródło: NASA/Goddard SFC/CI Lab.
