Zdjęcia z satelity Galaxy Evolution Explorer ukazały masywne młode galaktyki w bliskim nam sąsiedztwie, bliskim rzecz jasna, w skali kosmologicznej. Naukowcy skłonni byli przypuszczać jak dotąd, że 'przyrost naturalny' we Wszechświecie zmalał dość mocno i dziś mogą tworzyć się jedynie małe galaktyki.
Wiemy, że masywne galaktyki tworzyły się we wczesnym Wszechświecie miliardy lat temu, ale wszystkie one od tego czasu zdążyły nie tylko wydorośleć, ale również zestarzeć się i są dziś dostojnymi galaktykami typu naszej Galaktyki Drogi Mlecznej. Jeśli odkryte masywne galaktyki blisko nas są rzeczywiście młode, oznacza to, że przynajmniej część Wszechświata jest nadal miejscem aktywnego powstawania nowych galaktyk.
Odkryto ponad 30 jasnych, zwartych galaktyk, które bardzo przypominają młode galaktyki, które istniały ponad 10 miliardów lat temu. Te nowoodkryte obiekty znajdują się stosunkowo blisko nas w odległości 2 - 4 miliardów lat świetlnych. Mogą liczyć sobie 0,1 - 1 miliarda lat. W porównaniu z naszą Galaktyką, która liczy sobie bagatela 10-12 miliardów lat, nowoodkryte galaktyki są bardzo młode.
Ostatnie odkrycia sugerują, że nasz starzejący się Wszechświat nadal tryska życiem. Galaktyki te pokazują jak wyglądała nasza rodzima Galaktyka w latach swej młodości. Wydawało się, że młodych galaktyk już dziś nie ma, a tymczasem są i mają się dobrze. Odkryte obiekty nazywane są ultrafioletowymi jasnymi galaktykami. Młode gwiazdy świecą głównie w ultrafiolecie, stąd nazwa galaktyk. Satelita Galaxy Evolution Explorer zbadał sporą połać nieba przy pomocy detektora ultrafioletowego o wysokiej czułości. Satelita wyłowił około trzydziestu jasnych obiektów po przebadaniu tysięcy galaktyk. Galaktyki te świecą w ultrafiolecie 10 razy mocniej niż nasza Galaktyka. Oznacza to, że w tych obiektach roi się od obszarów, w którym rodzą się gwiazdy i wybuchają supernowe, co jest charakterystyczną cechą młodych galaktyk. We wczesnym Wszechświecie powstawanie młodych masywnych galaktyk było na porządku dziennym. Wraz z upływem lat Wszechświat miał coraz mniej galaktycznych dzieci. Galaktyki dojrzały i wyglądają dziś jak nasza rodzima Droga Mleczna.
 |
| Rysunek wyobrażający satelite GALEX orbitującego wokół Ziemi. Źródło: Caltech |
Odkrycie to opisano w Astrophysical Journal Letters. Satelita Galaxy Evolution Explorer (GALEX) został wystrzelony przez NASA 28 kwietnia 2003 roku. Umieszczony został na wysokości 697 km na niemal kołowej orbicie nachylonej do ziemskiego równika pod kątem 29 stopni. Jego zadaniem jest badanie kształtu, jasności, rozmiaru i odległości do galaktyk. Zbiera informacje o obiektach znajdujących się w odległości nawet do 10 miliardów lat świetlnych. Teleskop o średnicy 50 cm zbiera informacje o obiektach promieniujących na falach ultrafioletowych.
Źródło | Karolina Zawada
Na zdjęciu: Typowa młoda galaktyka, w której aż roi się od młodych gwiazd i wybuchających supernowych. Rozbłyski białego światła to właśnie wybuchy supernowych. Fot. NASA/JPL-Caltech. Animacja (3,6 MB) pobrana ze stron http://www.galex.caltech.edu.
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
