Astronomowie z National Astronomical Observatory of China (NAOC), Shanghai Astronomical Observatory of CAS oraz Nanjing University, na podstawie danych z LAMOST-Gaia ujawnili chwiejny i rozbłyskujący dysk Drogi Mlecznej, co aktualizuje nasze rozumienie tego dysku. Wyniki zostały opublikowane w The Astronomical Journal.
Droga Mleczna jest typową galaktyką dyskową. W klasycznym ujęciu Drogi Mlecznej, dysk w całości jest symetryczny i płaski jak naleśnik. Gwiazdy w dysku obracają się wokół centrum Galaktyki, a ich średnie prędkości radialne i wertykalne są równe zeru.
Z pomocą potężnych danych obserwacyjnych dostarczonych przez duże projekty badawcze w ostatnich latach, coraz więcej szczegółów ukrytych w dysku Drogi Mlecznej staje się widocznych, poddając w wątpliwość tradycyjne wyobrażenia o naszej własnej galaktyce.
Ogromna liczba widm uzyskanych przez LAMOST oraz wysoce precyzyjne dane astrometryczne udostępnione przez Gaia stanowią doskonałą okazję do ponownego zbadania struktury dysku – mówi prof. ZHAO Gang, współautor pracy.
Zespół naukowców wybrał ~ 490 000 olbrzymów typu K z LAMOST DR8 i Gaia EDR3 jako znaczniki. Stwierdzili, że w zakresie przestrzennym o promieniu galaktycznym 5-15 kiloparseków oraz 3 kiloparseków powyżej i poniżej płaszczyzny Galaktyki, w trójwymiarowych prędkościach średnich występują pionowe chybotania.
W przeciwieństwie do klasycznego wyobrażenia, że ruchy gwiazd są symetryczne względem płaszczyzny Galaktyki, olbrzymy typu K znajdujące się poniżej płaszczyzny rotują szybciej niż te powyżej. Tymczasem gwiazdy dysku wewnętrznego migrują radialnie w kierunku dysku zewnętrznego, podczas gdy gwiazdy dysku zewnętrznego wykazują naprzemienne ruchy radialne do wewnątrz i na zewnątrz, z prędkościami silnie zależnymi od odległości pionowej.
Badacze ponownie przeanalizowali naturę rozbłysków dysku poprzez oszacowanie wysokości dysku na podstawie zmierzonej elipsoidy prędkości. Stwierdzili, że wysokość dysku wyraźnie wzrasta wraz ze wzrostem promienia galaktycznego, prowadząc do powstania rozbłysków. Wyniki wskazały również, że północne i południowe dyski mają stałą siłę rozbłysku. Podobne struktury rozbłyskowe zostały również wykryte w niektórych galaktykach zewnętrznych, co oznacza, że rozbłyskujący dysk może być powszechnym zjawiskiem w galaktykach dyskowych.
Chwiejny dysk badany przez LAMOST-Gaia olbrzymy typu K można przypisać zaburzeniom wytwarzanym zarówno przez wewnętrzne podstruktury (w tym ramiona spiralne i poprzeczkę centralną), jak i długowieczne zakłócenia zewnętrzne (takie jak galaktyka satelitarna). Mechanizm stojący za strukturą rozbłyskową wciąż pozostaje tajemnicą.
Więcej informacji:
- Researchers Reveal a Wobbly and Flared Milky Way Disk based on LAMOST-Gaia Data
- Vertical Structure of Galactic Disk Kinematics from LAMOST K Giants
Źródło: CAS
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Na ilustracji: Panorama Drogi Mlecznej widzianej z Ziemi. Źródło: ESO