Nowe badania opisujące prawdopodobny czas powstawania i dzieje księżyców Saturna zostały opracowane przez naukowca z Planetary Science Institute, Samuela W. Bella.
– Większość badań datujących powierzchnie spotykane na Księżycu lub Marsie polega na zliczaniu ich kraterów uderzeniowych i szacowaniu tempa ich przyrostu w czasie. Jednak w przypadku księżyców Saturna w ogóle nie znamy tempa powstawania kraterów – wyjaśnia Bell, autor artykułu „Relative Crater Scaling Between the Major Moons of Saturn: Implications for Planetocentric Cratering and the Surface Age of Titan”, który ukazał się właśnie w czasopiśmie „Journal of Geophysical Research Planets”. – Poprzednie datowania układu Saturn zakładały, że praktycznie wszystkie kratery na jego księżycach pochodzą z obiektów krążących wokół Słońca.
Gdyby jednak zderzenia te faktycznie pochodziły wyłącznie z obiektów okołosłonecznych, względne tempo powstawania kraterów byłoby dużo wyższe na tych satelitach, które znajdują się najbliżej Saturna. Tymczasem zagęszczenia kraterów na najstarszych powierzchniach Mimasa, Tethys, Dione, Rhei i Iapetusa są stosunkowo do siebie zbliżone. Wygląda to na zbyt duży zbieg okoliczności. Wydaje się o wiele bardziej prawdopodobne, że zderzające się z tymi księżycami obiekty tak naprawdę są ciałami krążącymi wokół samego Saturna, ale są przy tym zbyt małe, by dało się je wykrywać przy użyciu obecnych metod i technologii.
– Jest wiele ważnych implikacji tej nowej chronologii – dodaje Bell. – Na przykład, zakładając, że wszystkie impaktory satelitów Saturna krążyły wcześniej wokół Słońca, wykluczona jest możliwość, że którykolwiek z jego księżyców ma mniej niż 4 miliardy lat. Jednak w przypadku impaktorów orbitujących wokół samego Saturna, księżyce te mogą być znacznie młodsze, tak jak już wcześniej zasugerowano na podstawie astrometrycznych obserwacji ich orbitalnej ewolucji pływowej.
Zakładanie istnienia impaktorów krążących wokół Słońca prowadzi natomiast do wniosku, że powierzchnia Tytana liczy sobie co najmniej 4 miliardy lat. Jednak już według tej nowej chronologii Tytan może być znacznie młodszy, co jest zgodniejsze z obserwacjami jego geologii: jezior, koryt rzek, wydm i gór.
– Dzięki tym nowym badaniom możemy też znacznie dokładniej określić, co dziś wiemy, a czego jeszcze nie wiemy o wieku księżyców i ich innych cechach – podsumowuje Bell. – Wielkoskalowa historia układu Saturn wciąż kryje wiele tajemnic, ale zaczynamy się teraz na niej lepiej koncentrować.
Bell prowadził swe badania w Centrum Obliczeń i Wizualizacji Uniwersytetu Browna oraz w Planetary Science Institute (USA, Arizona).
Czytaj więcej:
Źródło: Planetary Science Institute
Na zdjęciu: Mozaika przedstawiająca księżyc Saturna – Mimas i ukazująca jego pokrytą kraterami powierzchnię. Została utworzona na podstawie zdjęć wykonanych przez sondę Cassini.
Źródło: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute.
