Przejdź do treści

Nowe badania dotyczące fazy wspólnej otoczki układów podwójnych

Mgławica gwiazdy neutronowej

Większość masywnych gwiazd rodzi się w układach podwójnych, a czasami i wielokrotnych. Wraz z wiekiem gwiazdy te stają się coraz większe – nawet stukrotnie bądź tysiąckrotnie! Kiedy gwiazdy w układach podwójnych rozszerzają się, pewna część zbliża się do gwiazdy towarzysza, której grawitacja może następnie oderwać zewnętrzne warstwy zbliżającej się gwiazdy. Rezultatem jest przeniesienie masy z jednej gwiazdy na drugą.

Zwykle masa jest przenoszona stopniowo. Ale czasem im więcej masy jest przenoszone, tym bardziej ta masa jest pobierana w niekontrolowanym procesie. Zewnętrzne warstwy jednej gwiazdy całkowicie otaczają drugą w fazie znanej jako wspólna otoczka. Podczas tej fazy gęste jądra dwóch gwiazd krążą wokół siebie w obłoku (otoczce) gazu. Gaz ciągnie jądra gwiazdowe, doprowadzając je do krążenia po spirali. To powoduje rozgrzanie wspólnej otoczki, która może zostać usunięta. Rdzenie mogą znaleźć się stukrotnie bliżej siebie niż były na początku.

Uważa się, że ta faza wspólnej otoczki odgrywa kluczową rolę w tworzeniu skrajnie zwartych obiektów podwójnych – w tym źródeł fal grawitacyjnych. Jednak nadal jest to dość słabo rozumiany proces.

W swoim artykule Soumi De i jej współpracownicy badali fazę wspólnej otoczki za pomocą szczegółowych symulacji komputerowych. Użyli „modeli tunelu aerodynamicznego”, w których jądro gwiazdowe, gwiazda neutronowa lub czarna dziura są uderzane przez „wiatr” gazu reprezentującego jej orbitę przez otoczkę. Chociaż jest to uproszczenie pełnej fizyki trójwymiarowej wspólnej otoczki, istnieje nadzieja, że takie podejście umożliwi zrozumienie kluczowych właściwości problemu.

Opracowanie:
Agnieszka Nowak

Więcej informacji:
Dancing stars and black holes in a cosmic cloud of gas: new research of the common envelope phase

Źródło: OzGrav

Na ilustracji: Mgławica gwiazdy neutronowej. Źródło: NASA/CXC/SAO: promieniowanie X; NASA/JPL-Caltech: podczerwień

Reklama