W przypadku galaktyk, tak jak i w przypadku ludzi, życie w tłumie różni się znacznie od życia w samotności. Niedawno astronomowie wykorzystali radioteleskopy sieci Very Large Array (VLA) do określenia, jak zatłoczone środowisko gromady galaktycznej wpływa na galaktyki obecne w gromadzie galaktyk w Perseuszu – zbiorze tysięcy galaktyk, oddalonych od nas o około 240 milionów lat świetlnych.
Po lewej stronie na powyższej kompozycji widać wielką galaktykę NGC 1275, znajdującą się w samym centrum tej gromady. Jest tu ona ukazana z nowymi szczegółami, w tym – świeżo odkrytym bogactwem złożonej włóknistej struktury w jej lobach radiowych. Pośrodku znajduje się obraz galaktyki NGC 1265 i widoczne tu rezultaty jej własnego ruchu przez materię, znajdującą się pomiędzy galaktykami tworzącymi gromadę w Perseuszu. Jej dżety radiowe są odchylane do tyłu w wyniku interakcji z materią, po czym w pewnej odległości znów łączą się w jeden szeroki „ogon”. Następnie ogon ten jest dalej powyginany – najprawdopodobniej przez ruchy zachodzące w samym materiale międzygalaktycznym.
Po prawej stronie pokazano dżety galaktyki IC 310, które są wygięte do tyłu, podobnie jak te w NGC 1265, ale wydają się być bliżej ze względu na kąt, pod jakim widzimy tę galaktykę z Ziemi. Ten kąt pozwolił również astronomom bezpośrednio zaobserwować energetyczne promienie gamma, generowane w pobliżu supermasywnej czarnej dziury, rezydującej w jądrze tej galaktyki.
Takie obrazy radiowe mogą pomóc astronomom w lepszym zrozumieniu złożonego środowiska gromad galaktyk, które są największymi związanymi grawitacyjnie strukturami we Wszechświecie i które kryją wciąż w sobie wiele słabo poznanych przez nas zjawisk.
Te zdjęcia pokazują nam wcześniej niewidziane struktury i szczegóły, co pomaga nam w określeniu rzeczywistej natury tych obiektów – dodaje Marie-Lou Gendron-Marsolais, stypendystka ESO/ALMA w Santiago w Chile. Ona sama i jej międzynarodowi współpracownicy ogłosili najnowsze wyniki swoich badań w piśmie „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”.
Gromada w Perseuszu (znana także jako Abell 426) to masywna gromada galaktyk, znajdująca się w granicach konstelacji Perseusza. Gromada zawiera ponad tysiąc galaktyk. Sama należy do supergromady w Perseuszu-Rybach i jest jednocześnie jej głównym składnikiem. W gromadzie Abell 426 dominują głównie duże galaktyki eliptyczne i soczewkowate, zawiera ona jednak również wiele galaktyk spiralnych. Galaktyki gromady są otoczone obłokiem gazu o temperaturze sięgającej milionów stopni. Dominującą galaktyką w gromadzie jest NGC 1275.
Na zdjęciu: NRAO (National Radio Astronomy Observatory) jest ośrodkiem naukowym amerykańskiej organizacji National Science Foundation.
Źródło: M. Gendron-Marsolais et al.; S. Dagnello, NRAO/AUI/NSF; SDSS.
Czytaj więcej:
- Cały artykuł
- Oryginalna publikacja NRAO: „High-resolution VLA low radio frequency observations of the Perseus cluster: radio lobes, mini-halo, and bent-jet radio galaxies”, M Gendron-Marsolais et al., „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society” 2020
Źródło: NRAO
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Na zdjęciu: Galaktyka NGC 1265 i efekty jej ruchu przez cienkie obszary materii międzygalaktycznej. Jej dżety radiowe są odchylane w tył w wyniku interakcji z tą materią, a następnie łączą się w jeden szeroki „ogon”. Jest on potem dalej odginany, prawdopodobnie poprzez ruchy w materii międzygalaktycznej.
Źródło: M. Gendron-Marsolais et al.; S. Dagnello, NRAO/AUI/NSF; Sloan Digital Sky Survey.
