Z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Falcon 9 firmy SpaceX. Wyniosła na niską orbitę okołoziemską zestaw 54 satelitów telekomunikacyjnych megasieci Starlink.
48. lot rakiety Falcon 9 w 2022 roku został przeprowadzony 20 października 2022 r. Jak większość misji orbitalnych firmy, jego celem była rozbudowa sieci telekomunikacyjnej dostępu do Internetu Starlink. Dwustopniowa rakieta wystartowała ze stanowiska SLC-40 o 16.50 czasu polskiego.
Lot przebiegł zgodnie z planem i górny stopień rakiety wraz z ładunkiem osiągnął planowaną orbitę wstępną. Około 15 minut po starcie wypuścił on naraz wszystkie 54 satelitów. W czasie, gdy górny stopień wykonywał cel misji, dolny wracał na Ziemię. Wylądował on bezpiecznie o własnym napędzie na barce ASOG na Oceanie Atlantyckim.
W misji Starlink 4-36 wykorzystano dolny stopień o oznaczeniu B1062, który latał już wcześniej w 9 misjach kosmicznych: GPS III SV04, GPS III SV05, Nilesat-301, Starlink 4-5, Starlink 4-16, Starlink 4-25 oraz 2 komercyjnych załogowych misjach orbitalnych: Inspiration4 i Axiom-1. Jest to jeden z kilku egzemplarzy rakiety, który przekroczył liczbę 10 ponownych użyć.
O sieci Starlink
Starlink to budowana przez firmę SpaceX sieć satelitów telekomunikacyjnych, zapewniająca szerokopasmowy dostęp do Internetu. Głównymi klientami systemu są osoby i organizacje zlokalizowane w miejscach, gdzie naziemne usługi są zawodne bądź w ogóle niedostępne.
W maju 2021 roku firma zakończyła budowę pierwszej powłoki orbitalnej sieci satelitów Starlink i rozpoczęła intensywną fazę zapełniania kolejnych powłok. Docelowo na powłoce nr 4, której dotyczy omawiana tutaj misja ma znaleźć się 1440 satelitów. SpaceX powinien dokończyć jej uzupełnianie jeszcze w tym roku. Łącznie we wszystkich misjach firma SpaceX wysłała na orbitę już ponad 3500 satelitów Starlink.
Obecnie w misjach Starlink są wysyłane satelity wersji V1.5. Każdy z nich ma masę około 300 kilogramów. Ich ładunek telekomunikacyjny składa się z anten obsługujących pasma radiowe Ka i Ku oraz laserów i systemów odbiorczych do międzysatelitarnej komunikacji laserowej. Statki mają też zamontowane specjalne osłony zmniejszające odbijanie promieni słonecznych od nich. Po wypuszczeniu na orbicie rozkładają pojedyncze panele słoneczne i po testach działania każde z urządzeń odpala silniki jonowe Halla, by trafić na docelową orbitę kołową.
Starlinki pomagają Ukrainie w obronie przed Rosją
Z systemu Starlink korzysta już ponad 500 000 aktywnych abonentów z ponad 40 państw na całym świecie. Od października usługę mogą kupować klienci indywidualni z Japonii - to pierwszy rynek azjatycki.
Starlink wchodzi również na rynek mobilnych usług w sektorze lotniczym. W ostatnim czasie wiele linii lotniczych testowało usługę, a teraz SpaceX ogłosił, że dedykowany abonament lotniczy będzie dostępny od 2023 roku. Jednorazowy koszt urządzeń do obsługi dla jednego samolotu to 150 000 dolarów, a abonament ma kosztować od 12 500 do 25 000 dolarów miesięcznie.
Oprócz cywilnych zastosowań, Starlink pełni też ważną rolę w prowadzeniu operacji obrony terytorium Ukrainy przed rosyjską agresją. Od lutego firma SpaceX wspiera działania Ukrainy, wysyłając terminale do komunikacji satelitarnej i oferując swoją usługę za darmo. Według założyciela i szefa SpaceX Elona Muska firma wyda do końca roku 100 mln dolarów własnych środków na ten cel. Musk sygnalizował w mediach społecznościowych, że taka pomoc nie może być utrzymana.
Te wypowiedzi i informacje o tym, że dużą część (około 11 000) z terminali dostarczonych Ukrainie fundowane było przez inne państwa (w tym Polskę) i organizacje pomocowe wywołało ostrą krytykę firmy. Wydaje się jednak, że Musk ostatecznie zmienił zdanie, pisząc 15 października na Twitterze, że mimo braku rentowności sieci Starlink, firma będzie kontynuować fundowanie usługi dla rządu Ukrainy. Portal Politico napisał 17 października, że trwają rozmowy Pentagonu z przedstawicielami SpaceX i nieprzewidywalność Muska sprawiła, że Departament Obrony opracowuje źródła dofinansowania usługi dla Ukrainy oraz ewentualnie przygotowania alternatywy dla Starlinka w przyszłości.
Firma SpaceX pracuje nad nową wersją satelitów Starlink (V2). Będą one rząd wielkości większe od tych obecnie wysyłanych i mają być wysyłane na rozwijanej przez SpaceX superciężkiej rakiecie nośnej Starship. Nowe satelity oprócz zwiększenia pojemności obecnych usług przyczynią się do realizowania usługi połączeń satelitarnych przy użyciu zwykłych telefonów komórkowych dla sieci T-Mobile. Pierwsze starty wynoszące Starlinki V2 planowane są na 2023 rok.
Podsumowanie
Był to 48. start rakiety Falcon 9 w 2022 roku i już 5. taki start w październiku. Być może nie był to ostatni start firmy SpaceX w tym miesiącu. Do lotu jest bowiem przygotowywana pierwszy raz od trzech lat rakieta Falcon Heavy z amerykańskim satelitą wojskowym USSF-44. Obecnie jej lot jest przygotowywany ze stanowiska SLC-39 na Florydzie na 31 października.
Na świecie w 2022 r. odbyło się już 136 udanych startów rakiet orbitalnych.
Więcej informacji:
Na podstawie: NSF/SN/SpaceX
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Rakieta Falcon 9 wynosząca satelity Starlink w jednej z wrześniowych misji ze stanowiska SLC-40 na kosmodromie Cape Canaveral. Źródło: SpaceX.
