Supermasywne czarne dziury mają masę od milionów do miliardów razy większą niż nasze Słońce i znajdują się w centrach większości galaktyk. Taka kilka milionów razy masywniejsza niż Słońce czarna dziura znajduje się także w sercu naszej Drogi Mlecznej.
Pomimo powszechności supermasywnych czarnych dziur we Wszechświecie, pozostaje niejasnym, jak rosną do tak ogromnych rozmiarów. Niektóre czarne dziury nieustannie pochłaniają gaz ze swojego otoczenia, inne połykają nagle całe gwiazdy. Jednak żadna teoria nie wyjaśnia, w jaki sposób mogą one tak nagle „włączyć się” i rozrastać się w takim tempie przez taki długi czas.
W lutym 2017 roku All Sky Automated Survey for Supernovae odkrył zdarzenie znane jako AT 2017bgt. Na początku było ono uważane za „połykanie gwiazdy” lub „zakłócenie pływowe”, ponieważ promieniowanie emitowane wokół czarnej dziury stało się ponad pięćdziesiąt razy jaśniejsze niż obserwowane w 2004 roku.
Jednak po obszernych obserwacjach z użyciem wielu teleskopów zespół naukowców prowadzonych przez dr. Benny'ego Trakhtenbrota i dr. Iaira Arcavi z Uniwersytetu w Tel Awiwie, stwierdził, że AT 2017bgt reprezentuje nowy sposób „karmienia” czarnych dziur.
Obserwacje odpowiadały przewidywaniom teoretycznym innego członka zespołu badawczego, prof. Hagaia Netzera, również z Uniwersytetu w Tel Awiwie.
Astronomowie ze Stanów Zjednoczonych, Polski, Chile i Wielkiej Brytanii wzięli udział w obserwacjach i analizach, w których wykorzystano trzy różne teleskopy kosmiczne, w tym nowy teleskop NICER zainstalowany na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Zespół badaczy zidentyfikował dwa dodatkowe, niedawno zgłoszone zdarzenia „włączania się” czarnych dziur, które mają takie same właściwości, jak AT 2017bgt. Te trzy zdarzenia tworzą nową i kuszącą klasę czarnych dziur ponownej aktywacji.
Nie jesteśmy jeszcze pewni co do przyczyny tego dramatycznego i nagłego zwiększenia szybkości „żywienia się” czarnych dziur. Znamy kilka powodów szybszego rozrastania się gigantycznych czarnych dziur, ale zwykle dzieje się to w dłuższym czasie – podsumowuje dr Trakhtenbrot.
Astronomowie mają nadzieję wykryć o wiele więcej takich zdarzeń i śledzić je za pomocą kilku teleskopów pracujących razem. To jedyny sposób na uzupełnienie obrazu rozrastania się czarnych dziur, aby zrozumieć, co go przyspiesza, i być może w końcu rozwikłać tajemnicę tego, jak tworzą się te gigantyczne potwory.
Opracowanie: Agnieszka Nowak
Więcej:
TAU-Led International Team Discovers New Way Supermassive Black Holes Are "Fed"
Źródło: Tel Aviv University
Na zdjęciu: Wizja artystyczna dysku gazowego emitującego promieniowanie podczas karmienia masywnej czarnej dziury. Źródło: NASA
