Przejdź do treści

Odkryto drugiego trojańczyka Ziemi

Wizja artystyczna planetoidy trojańskiej Ziemi 2020 XL5

Ziemia ma dodatkowego towarzysza na orbicie wokół Słońca na najbliższe 4000 lat: planetoidę trojańską. Jest to druga znana planetoida trojańska Ziemi i największa tego typu, jaką kiedykolwiek odkryto.

Planetoidy trojańskie to skały kosmiczne, które dzielą swoją orbitę z planetą, krążąc razem z nią po stałej orbicie wokół gwiazdy macierzystej. Chociaż znamy planetoidy trojańskie w naszym Układzie Słonecznym i innych układach planetarnych, do tej pory tylko jedna z nich, nazwana 2010 TK7, znana była z tego, że krąży po tej samej orbicie wokół Słońca co Ziemia. W nowym badaniu naukowcy potwierdzili, że planetoida zauważona w 2020 roku, zwana 2020 XL5, jest drugą znaną nam planetoidą trojańską Ziemi.

W grudniu 2020 roku planetoida 2020 XL5 została zaobserwowana przez astronomów za pomocą teleskopu przeglądowego Pan-STARRS 1 na Hawajach. Astronom amator, Tony Dunn, obliczył trajektorię tego obiektu za pomocą publicznie dostępnego oprogramowania NASA JPL-Horizon i odkrył, że krąży on wokół L4, czwartego punktu Lagrange'a w układzie Ziemia-Słońce. Było to bardzo intrygujące, ponieważ 2010 TK7, pierwsza potwierdzona trojańska planetoida Ziemi, również znajduje się w punkcie L4. Jednakże w tamtym czasie orbita 2020 XL5 wokół Słońca nie była pewna. Planetoida ta mogła być tylko pobliską skałą kosmiczną przecinającą orbitę Ziemi a nie prawdziwą planetoidą trojańską.

Punkty Lagrange'a w układzie Ziemia - Słońce

Punkty Lagrange'a L1 - L5 w układzie Ziemia-Słońce. (Źródło: NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva)

Aby potwierdzić, czy 2020 XL5 to planetoida trojańska Ziemi, zespół kierowany przez Santanę-Ros obserwował ten obiekt za pomocą teleskopu SOAR (Southern Astrophysical Research) w Chile, Lowell Discovery Telescope w Arizonie i optycznej stacji naziemnej Europejskiej Agencji Kosmicznej na Teneryfie. Były to bardzo trudne obserwacje, wymagające śledzenia planetoidy w najniższym limicie wysokości dostępnym dla teleskopu. W rzeczy samej, obserwacje obiektów, znajdujących się w punktach L4 i L5 układu Słońce-Ziemia są bardzo trudne, ponieważ każda planetoida krążąca wokół tych punktów jest widoczna tylko w krótkim oknie czasowym zbliżonym do zmierzchu, na bardzo niskich wysokościach nad horyzontem.

Obliczając orbitę 2020 XL5 zespół badaczy uwzględnił również dane archiwalne z SOAR obejmujące około dekady. Ostatecznie potwierdzono, że 2020 XL5 to planetoida trojańska Ziemi. Odkryto również, że obiekt ten jest najprawdopodobniej planetoidą typu C, należącą do najpowszechniejszego typu planetoid w Układzie Słonecznym, które zawierają dużo węgla i mają ciemny kolor.

Planetoida 2020 XL5 jest znacznie większa niż 2010 TK7, pierwsza odkryta planetoida trojańska Ziemi. 2020 XL5 mierzy około 1,2 kilometra średnicy, prawie trzy razy więcej niż 2010 TK7, której średnica to zaledwie około 0,4 km szerokości. Co ciekawe, 2020 XL5 nie będzie na planetoidą trojańską na wiek wieków. Pozostanie w swoim obecnym położeniu przez około 4000 lat, ale w końcu uwolni się z niego.

Warto podkreślić, że odkrycie to ma aspekt wykraczający poza zastosowanie naukowe. Jeśli będziemy w stanie odkryć więcej ziemskich trojańczyków, dotarcie do nich może okazać się tańsze niż podróże na Księżyc. Tym samym mogą stać się one idealną bazą do zaawansowanej eksploracji Układu Słonecznego, a nawet być źródłem zasobów naturalnych.

Więcej informacji: publikacja „Orbital stability analysis and photometric characterization of the second Earth Trojan asteroid 2020 XL5”, Santana-Ros i in., Nature Communications volume 13, Article number: 447 (2022) 

Opracowanie: Joanna Molenda-Żakowicz

Na ilustracji: Wizja artystyczna planetoidy trojańskiej Ziemi 2020 XL5 (Źródło zdjęcia: NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva/Spaceengine)

Reklama