W mijającym tygodniu przeprowadzono ostatnie w tym roku starty rakiet orbitalnych. Rosyjska rakieta Proton-M wyniosła na orbitę satelitę meteorologicznego Elektro-L, w ostatnim w historii locie rakiety Rokot umieszczono w przestrzeni kosmicznej trójkę cywilnych satelitów telekomunikacyjnych Goniec-M, a udany powrót do służby zaliczyła chińska rakieta Długi Marsz 5.
Satelita pogodowy Elektro-L
Z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie wystartowała 24 grudnia rakieta Proton-M. Ładunkiem misji był rosyjski satelita meteorologiczny 2. generacji Elektro-L. Elektro-L to statek ważący 2 t, oparty o platformę Nawigator budowaną przez zakłady NPO Ławoczkin. Na pokładzie satelity umieszczono m.in. wielospektralny skaner światła widzialnego i podczerwieni pozwalający monitorować pokrycie chmur i obecność pary wodnej w atmosferze i mierzyć temperatury powierzchni oceanów. Satelita został też wyposażony w narzędzia monitorowania pogody kosmicznej i ładunek przekazujący komunikację systemu ratunkowego KOSPAS-SARSAT.
Satelita zajmie pozycję geostacjonarną nad Oceanem Spokojnym. Jego zakładany czas pracy wynosi 10 lat.
Ostatni lot rakiety Rokot
26 grudnia z kosmodromu Plesieck w północnej Rosji wystartowała po raz ostatni w historii rakieta Rokot z trzema satelitami serii Goniec-M. Goniec to cywilny system satelitarny powstały na bazie wojskowych satelitów Strzała-3. Sieć satelitów Goniec oferuje wsparcie komunikacyjne wymiany informacji medycznej między organizacjami ochrony zdrowia w wielu państwach świata. Odnowiona sieć Goniec-M budowana jest od 2005 roku. Do tej pory wysłano już 16 satelitów tego systemu.
Razem z trzema satelitami Goniec na orbitę trafił też BLITS-M. Jest to drugi mały satelita przeznaczony do testów technologii pomiarów laserowych.
Był to też ostatni w historii start rakiety Rokot. Program rakiety Rokot wykorzystywał wycofane z użytku wojskowego pociski balistyczne RS-18. Konkurencja na rynku lekkich rakiet nośnych i konflikt z Ukrainą, której zakłady produkowały komponenty do tych rakiet, zmusiły Rosjan do zakończenia jej produkcji. Rakiety Rokot wykonywały misje orbitalne od 1994 roku, za jej pomocą wykonano 34 loty, z czego 2 były nieudane.
Powrót do służby rakiety Długi Marsz 5
Prawdopodobnie ostatnim orbitalnym lotem rakietowym w 2019 roku była misja rakiety Długi Marsz 5. Rakieta wystartowała 27 grudnia o 13.45 czasu polskiego z kosmodromu Wenchang. Był to trzeci lot jednej z najnowszych rakiet orbitalnych Chin. Od powodzenia tej misji zależały planowane na przyszły rok ambitne projekty kosmiczne: test nowej załogowej kapsuły, misja księżycowa z powrotem próbek Chang’e 5 i pierwsza chińska misja marsjańska.
Rakieta Długi Marsz 5 może wynieść do 25 t na niską orbitę okołoziemską. Jej nośność jest więc porównywalna z rakietami Falcon 9 czy rosyjską Proton-M. Poprzednie dwa loty systemu nie były do końca udane. W debiucie rakiety w 2016 roku udało się wprawdzie umieścić ładunek na docelowej orbicie, ale lot pierwszych dwóch stopni nie był prawidłowy. W drugim locie w 2017 roku zawiódł jeden z silników dolnego stopnia, przez co utracono ładunek misji. Chiny powróciły z problematycznym silnikiem YF-77 na ciekły wodór i tlen do desek kreślniczych i po zmianie projektu systemu napędowego wróciły do testów. Grudniowy, trzeci lot rakiety był głównie testem tych zmian.
Lot zakończył się powodzeniem i satelita komunikacji laserowej Shijian 20, który był ładunkiem tej misji, trafił na docelową orbitę.
Podsumowanie
To były już prawdopodobnie ostatnie starty rakiet orbitalnych w 2019 roku. W całym roku wykonano 97 udanych lotów orbitalnych, z czego najwięcej latało rakiet z Chin (32 starty, 30 udanych). Przyszły rok powinien otworzyć lot rakiety Falcon 9 z trzecią porcją satelitów telekomunikacyjnych Starlink.
Na podstawie: NSF/Xinhua/Roskosmos
Więcej informacji:
- relacja portalu NASASpaceflight z powrotu do służby rakiety Długi Marsz 5
- informacja prasowa o starcie rakiety Rokot z agencji kosmicznej Roskosmos (w jęz. rosyjskim)
- relacja portalu NASASpaceflight ze startu rakiety Proton-M z satelitą Elektro-L
Na zdjęciu: Rakieta Rokot startująca z satelitami telekomunikacyjnymi Goniec-M. Źródło: Roskosmos.
