Przejdź do treści

Pierwsza sonda do planetoid trojańskich wystrzelona

img

Wystartowała misja Lucy agencji NASA, której celem będą planetoidy trojańskie Jowisza. Sondę wystrzeliła w przestrzeń kosmiczną rakieta Atlas V.

Z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Atlas V operatora ULA. Lot rozpoczął kilkunastoletnią misję sondy Lucy – statku NASA, który ma jako pierwszy zbadać planetoidy trojańskie Jowisza – obiekty krążące wokół Słońca na orbicie podobnej do Jowisza, znajdujące się w pobliżu jego punktów libracyjnych. Łącznie sonda odwiedzi osiem obiektów – siedem planetoid trojańskich i jedną planetoidę z pasa planetoid między orbitą Marsa i Jowisza.

Rakieta wystartowała 16 października 2021 r. o 11:34 czasu polskiego ze stanowiska SLC-41 w porcie kosmicznym Cape Canaveral. Lot przebiegł pomyślnie. Dolny stopień rakiety zakończył pracę po nieco ponad 4 minutach. Następnie do pracy przystąpił górny stopień Centaur, który po dwóch odpaleniach umieścił siebie wraz z ładunkiem na docelowej orbicie transferowej. Statek Lucy oddzielił się od rakiety 58 minut po starcie.

Sonda następnie rozłożyła panele słoneczne i rozpoczęła samodzielną misję. Pierwszym dużym wydarzeniem będzie jej powrót w okolice Ziemi, w celu wykorzystania asysty grawitacyjnej naszej planety. To nastąpi w październiku 2022 r. Kolejna taka asysta nastąpi w 2024 r. Dopiero wtedy statek skieruje się w stronę planetoid trojańskich w regionie punktu libracyjnego L4. Po drodze przeleci w 2025 r. obok planetoidy 52246 Donaldjohanson, położonej w pasie planetoid. Na spotkanie z trojańczykami będziemy musieli poczekać do 2027 r.


O misji

Misja Lucy swoją nazwę czerpie z imienia jednego z najstarszych zachowanych szkieletów człowiekowatych – naszego ewolucyjnego przodka. Nazwa symbolizuje fakt, że misja Lucy badając pierwotne planetoidy na orbicie Jowisza może równie dużo powiedzieć o ewolucji Układu Słonecznego co ten szkielet powiedział o ewolucji naszego gatunku.

img
Animacja pokazująca ruchy planet i (zaznaczonymi na zielono) planetoidami trojańskimi (roje punktów libracyjnych L4 i L5). Źródło: Astronomical Institute of CAS/Petr Scheirich.

Planetoidy trojańskie to swoiste wehikuły czasu – obiekty, które są prawdopodobnie resztkami pozostałymi z formacji gazowych olbrzymów. Badanie ich może nam przysporzyć informacji o tym jak powstały największe planety w Układzie Słonecznym oraz jak cały układ ewoluował z czasem.

Planetoidy trojańskie są położone w obrębie orbity Jowisza wokół Słońca, po jego obu stronach w punktach libracyjnych L4 i L5 układu Słońce – Jowisz. Są to te miejsca na orbicie wokółsłonecznej, w których balansuje się oddziaływanie grawitacyjne Jowisza i Słońca (nie jest ono równe, ale występuje w takim stosunku, że ciała znajdujące się w tych punktach są „uwięzione” w sferach oddziaływań grawitacyjnych Jowisza i Słońca i pozostają stabilne). Punkty te są położone mniej więcej o 60 stopni przed i za orbitą Jowisza.


O statku

img
Wizja artystyczna statku Lucy badającego planetoidę trojańską. Źródło: SWRI.

Misji Lucy przewodzi Centrum Lotów Kosmicznych im. Goddarda w Maryland. Statek ma łączną masę (wraz z paliwem) wynoszącą 1550 kg. Najbardziej charakterystycznym elementem wyposażenia jest para ogromnych paneli słonecznych o kolistym kształcie i średnicy 7,3 m. Będą one w stanie dostarczać sondzie ponad 500 W energii elektrycznej w najdalszym od Słońca położeniu.

Na pokładzie sondy znajduje się zestaw czterech instrumentów naukowych: kolorowa kamera na światło widzialne i spektrometr podczerwieni L'Ralph, kamera bardzo wysokiej rozdzielczości L'LORRI do monochromatycznego obrazowania powierzchni w paśmie podczerwieni, spektrometr podczerwonej emisji termicznej L'TES oraz antena wysokiego zysku do pomiarów przesunięcia dopplerowskiego sygnałów radiowych wysyłanych na Ziemię, a dzięki temu szacowania masy spotkanych planetoid.


Podsumowanie

Start był udanym początkiem długiej misji. Ostatnie planetoidy zostaną odwiedzone przez statek Lucy w 2033 r. Czeka nas więc wiele lat obserwowania badań prowadzonych przez sondę. Misję Lucy wystrzeliła rakieta Atlas V, dla której był to w tym roku 3. start (89. w historii). Na świecie była to 99. misja orbitalna.

 

Więcej informacji:

Na podstawie: NASA

Opracował: Rafał Grabiański
 

Na zdjęciu: Rakieta Atlas V startująca z sondą Lucy. Źródło: NASA/Bill Ingalls.

Reklama