Przy wspólnym wysiłku naukowców i inżynierów z NRL oraz NRAO powstał nowoczesny, szerokopasmowy system odbiorczy. Odbiornik ten został zamontowany na teleskopach JVLA i dzięki temu możliwe stały się obserwacje w znacznie szerszym paśmie poczynając od 50 MHz aż do 500 MHz. Dr Frazer Owen z NRAO wykorzystał pierwsze pięć (z planowanych 27) nowych wysokoczęstotliwościowych odbiorników (VHF) do wykonania mapy na 337 MHz.
"Pierwsze obserwacje wykonane przy użyciu pasma o szerokości 100 MHz pokazują ogromny przełom w natychmiastowej rejestracji sygnału na wielu częstotliwościach poniżej 1 GHz” mówi dr Namir Kasin z Zespołu Astrofizyki Radiowej z NRL. “Pasmo to odpowiada zakresowi widma elektromagnetycznego, który dotychczas został słabo zbadany, a jest bardzo ważny w badaniach jonosferycznych, astrofizycznych, a także wykorzystywany do celów nawigacji i komunikacji przez marynarkę wojenną.”
Pokaz obrazowania nieba na niskich częstotliwościach z wykorzystaniem interferometru to kluczowy etap w dalszym rozwoju obserwatorium. Był to sprawdzian, czy nowe odbiorniki są odpowiednio czułe, stabilne i spójne, by móc służyć jako wiarygodne narzędzie dla badań jonosferycznych i astrofizycznych. Wszystkie z 27 anten, o średnicy 25 m każda, wchodzących w skład systemu JVLA zostaną wyposażone w te odbiorniki do końca lata 2013 roku. W 2011 r., w wyniku zamontowania nowych odbiorników, JVLA straciła znacznie na czułości w zakresie VHF, ale był to niestety niezbędny krok ze względów technicznych i finansowych. “Pogorszenie się możliwości obserwacyjnych na tym najmocniejszym radioteleskopie świata to był silny cios nie tylko dla astronomów, ale także dla badań związanych z jonosferą, które są wykorzystywane przez marynarkę wojenną do celów komunikacyjnych i nawigacyjnych”, mówi Dr Tracy Clarke, astronom z NRL. Wraz z wprowadzeniem ulepszonych odbiorników na JVLA i pomyślnie przeprowadzonymi testami, naukowcy ponownie mają możliwość kontynuowania badań w zakresie niskich częstotliwości radiowych.
Obecnie strukturę jonosfery znamy jedynie pobieżnie, a to w znaczący sposób wpływa na dokładność pomiarów przeprowadzanych z wykorzystaniem systemu GPS, nawet w czasie gdy jonosfera jest bardzo spokojna. Dzięki nowym odbiornikom stanie się możliwe wykonywanie obserwacji o wysokiej rozdzielczości źródeł radiowych w tym, dotychczas słabo zbadanym, obszarze widma elektromagnetycznego. To właśnie teraz otwiera się nowa era w fizyce jonosferycznej, która dostarczy nam nowych, dokładniejszych modeli, co w konsekwencji przełoży się precyzyjniejsze przewidywania teoretyczne.
Obserwatorium radiowe Very Large Array (VLA) w 2012 r. zostało nazwane na imieniem amerykańskiego fizyka i inżyniera radiowego Karla Guthe Jansky’ego, który w 1932 odkrył fale radiowe pochodzące z Drogi Mlecznej. JVLA jest uważany za największy i najbardziej wszechstronny teleskop radiowy na Ziemi.
System odbiorników na 330 MHz został zamontowany na VLA w 1980 r. dzięki współpracy między NRL oraz NRAO i od tego czasu system ten był powszechnie wykorzystywany przez astrofizyków i badaczy jonosfery. W 1990 r. NRL i NRAO wykonały wąskopasmowy odbiornik na 74 MHz, który przez kolejne lata służył naukowcom z całego świata. Od 2000 r. VLA borykało się z różnymi problemami technicznymi i koniecznie wymagało renowacji. Nowe odbiorniki są zatem wspaniałym prezentem od naukowców i inżynierów z NRL i NRAO dla międzynarodowej grupy badaczy, która z wielkim entuzjazmem oczekują ukończenia prac i oddania w pełni sprawnego systemu już w przyszłym roku.
Źródło: Alicja Wierzcholska | Źródło: Phys.Org
Na rysunku: Jansky Very Large Array Radio Astronomy Telescope Array składa się z 27 antenen o średnicy 25 metrów i masie 230 ton każda, które razem tworzą jeden radioteleskop. Źródło: National Radio Astronomy Observatory.
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
